ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

tamaşası qəti surətdə qadağan edilmişdir. Biz artıq onu səhnədən
atmışıq.
Yerdən replika:
—Bəs başqa əsərləri?
Əhməd Cavad (Cavidə, pıçıltıyla):
—İştah diş altındadır.
Gənc TdramaturqU:
—Söz istəyirəm — deyə kürsüyə doğru gedir və danışmağa
başlayır:
—Mən bir gənc bolşevik kimi Cavid yoldaşın kobud siyasi
səhvlərini bu gün deyil də, çoxdan ifşa edirəm. Böyük sənətkar
dediyiniz bu adamın hər yeni əsəri əvvəlkindən də zəifdir. Mən
vaxtilə yazmışdım ki, TŞeyx SənanU gözəl şerlə yazılmışdırsa da,
məzmunca çox zəifdir. Pyesdəki tiplər olduqca solğundur. Pyes
bütünlükdə genişləndirilmiş, bəzən tamamlanmamış süjet protokolu
kimidir. Cavid bu tənqidimdən nəticə çıxardımı? Xayır, əsla...
Əksinə, yeni-yeni əsərlər yazmaqla mənim kimi gənc bolşevik
istedadların yolunu teatra bağladı. Gərəksə “İblis”i, gərəksə “Afət”i
və yaxud “Uçurum”u, “Şeyda”sı zəif və səhnə üçün natamam
əsərlərdir. Bu əsərlər “Şeyx Sənan”dan da zəifdirlər. Məsələn,
“İblis”də İblis nədənsə ikinci pərdədə xidmətçi ərəb qiyafəsində,
yaxud üçüncü pərdədə abid sifətində səhnəyə çıxır. Mən bunu başa
düşmürəm.
Cavid:
—Mən onu baş üçün yazmışam, boş üçün yox.
Hay-küy qopur.
Sədrlik edən:
—Sakit, sakit, yoldaşlar. Hörmətli Cavid əfəndi, biz hamımız sizə
böyük bir sənətkar kimi hörmət bəsləyirik. Mən şəxsən sizin
romantikanızı çox sevirəm. Ancaq olmazmı bir az sadə yazasınız,
hamı başa düşsün.
Cavid:
—“Yarəb, bəlayi eşq ilə qıl aşina məni”. Necə yazaydı Füzüli,
“Yoldaş, bəlayi eşq ilə qıl aşina məni?” (gülüş) Siz sadə yazın,
mənim öz yolum, əz ədəbi təhsil və tərbiyəm var.
Sədrlik edən:
—Hər halda, biz həmişə sizi öz sıralarımızda görmək istəyirik və
sizdən bugünkü gözəl həyatımızı, sovet adamının müsbət obrazını
257