ANAR Əsərlər VI ssenarilər, tərcümələr Bu kitabın çapı Ekson ...

DAŞ SAATIN SƏSİ
(Sənədli filmin ssenarisi)
Daş saat. Donub dayanmış, daşlaşmış vaxt. Uzaq keçmişlərin
daşa dönmüş yadigarları.
Xalqımızın sözü var: "Daş olsaydım əriyərdim, torpaq idim
dayandım". Daşlar torpaqdan yaranır və son ucda insan kimi də
torpağa qayıdır, ovulub dağılır, yerə qarışır, itib gedirlər.
Ancaq daşlar da var ki, bizə uzaq keçmişlərin səsini çatdırır.
Azərbaycanın torpağı ən qədim insan məskənlərindəndir.
Azərbaycanda milyon il bundan qabaq yaşamış insanların daş
yadigarları, misilsiz sənət örnəkləri hifz olunub.
Qadim insan məskənləri ilə, yurd yerləri ilə bağlı nə qədər əfsanə,
rəvayət var. Bura Naxçıvandakı məşhur Əshabi-Kəfdir.
Azərbaycanın ən qəribə, ən ecazkar guşələrindən biridir. Bqlkə də
Əshabi-Kəflə bağlı qəribə əfsanələr buranın qəribə təbiətindən
doğub.
Bir rəvayətə görə yolları gecəyə düşən səyyahlar kahada qalmalı
olurlar. Yıxılıb yatırlar. Günorta vaxtı oyanarkən səyyahlardan biri
yemək dalınca gedir, gedib öz doğma şəhərinə, hətta öz evinə çatır,
amma heç kəsi tapmır. Məlum olur ki, üç yüz əlli il keçmişdir.
Səyyahlar həmin kahada üç yüz əlli il yatıblarmış. İşi belə görəndə
onlar dua edirlər ki, vaxt qürbətinə düşməmək üçün əbədi yuxuya
getsinlər. Bu zaman dağlar ağız-ağıza qovuşur, səyyahlar həmişəlik
içəridə qalırlar. Bura da o gündən Əshabi-Kəf adlanır.
Təbii mağaralara pənah aparan, qayalar arasında sığınacaq
axtaran insan yavaş-yavaş daşın dilini öyrənməyə başlayır. Daşı-daş
üstə qoyub divarlar, hasarlar tikir, soyuqdan, sazaqdan qorunur.
Atını, itini bağlamaq üçün qayalar qırağında dəlik-deşik açır.
Bura Qobustandır. On min il bundan qabaq insanlar burda məskən
salmış, ov etmiş, yaşamışdır.
İlk sözünü də insan daşlara demiş, qayalara danışmışdır. Qədim
insan onu əhatə edən dünyanı, ovunu, silahını, gözəllik anlayışını bu
rəsmlərdə əks edir.
Qobustan qaya rəsmləri ibtidai dövrün zəngin və nadir həyat
səlnaməsidir.
303