Nyakati za Ukweli

Nyakati za Ukweli
kidogo. Katika fito za chuma za chumba chake kidogo Tausen akazungumza na wenzake
maarifa ya kweli. Kama mababa wema wale wa Danois wangalipatana katika shauri la
kanisa juu ya uzushi, sauti ya Tausen haingalisikiwa tena kamwe; lakini badala ya kumzika
hai kwa gereza la chini ya udongo, wakafukuzwa kwa nyumba ya watawa.
Amri ya mfalme, ikatangazwa, ikatolea ulinzi kwa elimu ya mafundisho mapya.
Makanisa yakafunguliwa kwa ajili yake, na watu wakajaa tele kusikiliza. Agano Jipya
katika Kidanois kikaenezwa mahali pengi. Juhudi ya kuangusha kazi ikaishia kwa
kuitawanya, na kwa hiyo Danemark ikatangaza ukubali wake wa imani ya matengenezo.
Maendeleo katika Uswedi
Katika Uswedi vilevile vijana kutoka Wittenberg wakachukua maji ya uzima kwa watu
wa kwao. Waongozi wawili wa Matengenezo katika Swede, Olaf na Laurentius Petri,
walijifunza chini ya Luther na Melanchton. Kama mtengenezaji mkuu, Olaf akaamsha watu
kwa ufundi wake wa kusema, hivyo Laurentius, sawasawa na Melanchton, alikuwa na
uangalifu na utulivu. Wote wawili walikuwa na uhodari imara. Mapadri wakikatoliki
wakasukuma watu wajinga na wa ibada ya sanamu kwa nyakati nyingi. Olaf Petri kwa shida
akaokoka na maisha yake. Watengenezaji hawa walikuwa, basi, wakilindwa na mfalme,
aliyekusudia juu ya Matengenezo na akakaribisha hawa wasaidizi hodari katika vita ya
kupinga Roma.
Mbele ya mfalme na watu waliojifunza wa Swede, Olaf Petri kwa uwezo mkubwa
akatetea imani ya matengenezo. Akatangaza kwamba mafundisho ya mababa yanapaswa
kukubaliwa tu kama yakipatana na Maandiko; akatangaza kwamba mafundisho mhimu ya
imani yanayofundishwa katika Biblia kwa hali ya wazi ili wote waweza kuyafahamu.
Shindano hili linaonyesha watu wa namna gani wanaokuwa katika jeshi la
Watengenezaji. Hawakuwa wajinga, watu wa kujitenga, wenye mabishano wa fujo--mbali
ya ile. Walikuwa watu waliojifunza Neno la Mungu na waliojua vizuri kutumia silaha
walizozipata kwa gala ya silaha ya Biblia. (Walikuwa) wanafunzi na wanafunzi wa elimu ya
tabia na sifa za Mungu na dini (Theologie), watu wakamilifu waliozoea mambo ya ukweli
wa injili, na walioshinda kwa urahisi wenye kutumia maneno ya ovyo ya uongo wa vyuo na
wakuu wa Roma.”
Mfalme wa Swede akakubali imani ya Waprotestanti, na baraza la taifa likatangaza
ukubali wake. Kwa matakwa ya mfalme ndugu hawa wawili wakaanza utafsiri wa Biblia
nzima. Ikaagizwa na baraza kwamba po pote katika ufalme, wachungaji walipashwa kueleza
Maandiko, na kwamba watoto katika vyuo walipashwa kufundishwa kusoma Biblia.
Walipookoka na magandamizo ya Roma, watu wa taifa la Uswedi wakafikia hali ya
nguvu na ukubwa wasiofikia mbele. Baada ya karne moja, taifa hili ndogo na zaifu likawa la
kwanza katika Ulaya lililosubutu kutoa mkono wa usaada--kwa ukombozi wa Ujermani mda
wa shindano ndefu la Vita ya miaka makumi tatu. Ulaya yote ya Kaskazini ilionekana kuwa
97