t. I (PL 63)

33i
Intrat tremendus arbiter,
IVIajor tropaeis hoslium.
XVII.
HYMNUS VIII. DE S. EUPHEMIA.
Quae lingua possit, quis valeat stylus,
Tant£e triumplios virginis eloqui?
Nunc mente molles discite masculi :
Exempla praestat, sumite desides,
Puella fortis cum superat viros.
Virtus teneri nescia semper est,
Nec jura sesus, fractaque mens ei,
Quae corde Cliristum conciperet semel.
Solvuut caducis pectora vmculis,
Quibus repostus mentibus est Deus.
Tormenta torsit fortia corpore :
Lassante poena crevitamor crucis.
Si scire posses vincere marlyrem,
Vesane tortor, parcere disceres.
Flammas, flagelium, carnifices, rotas,
Cui crux sequenda est, non metuit nimis.
Hanc eum caminis igne crepantibus
Jussisse fertur preecipitem dari
Priscus ', veneni fonte nocentior
(Nam sic feralem tempore sordido
Disere sanctce virginis arbitrum)
Hujus ministri dum ciiperent nimis
Fornacis escae tradere martyram,
Lus tunc Olympi luce serenior
Opus removit sava volentium ;
Cum voce monstrant qui gladium simuL
Noshinc precamur dirige Tartaro,
Nam iiostra sanctam non violat manus.
Turgescit illi felle jecur calens :
Mox saxa, fossas, verbera, bestias;
Majusvenenum blanditias parat,
Quibus virago fortiter obstitit.
XVIIL
HYMNUS IX.
Angusta vitEe tempora,
Parvis coacta terminis,
Mors sancta donat crescere,
iEterna fines pra;parat.
- DE S. NAZARIO.
De fruge casuum venit,
Quosurgat humanum genus :
In stirpe Nazariusbona
' PmcM] Asiai prcconsul : qiio judice S. Euphemia
niartyr Chalcedone atrocissimis suppliciis excruciata
est.
2 De S. Nazario] Martyre Mediolanensi, de quo
exstatsermo S. Ambrosii, multa iis quaj lioc hymno
scribuntur, simillima contineus. Sed quod Nerone
iuiperanle passus dicitur S. Nazarius, id post Ambrosii
mortem compertum est, quia suotempore ignoratura
adhuc fuisse, auctor est Paulinus presbyler in
Yita S. Ambrosii.
3 Vatem moiiel] Ambrosium episcopum, qui, ut
Paulinus idem narrat, iuveutas in horlo S. Nazarii
reliquias transtulit inbasilicam Apostolorum. Qua de
re Ambrosii ipsius versus legunlur in monumentis
Christianis, quos titulum apposuit :
Coudidit Ambrosius tempUmi, Dominoque sacravit
Nouiine apostolico, munere, reliquiis.
Forma crucis templum est, templum vicloria Christi.
ENNODII EPiSCOin TiCliNi^^iNSIS
D
De morte lumen addidit.
Nerone felix principe
Diversa perpessus mala,
Lustravit orbem non gravi
Pavorecordis algidus :
Sed utprofanis inderet
Quocalleconscendant polos,
Verus magister actibus
Exempla, non verbis dedit.
Nam ductor ille fortis est,
Qui bclla viribus docet.
Quemdicta militem trahunt,
Si dux gerendisabslinet?
Ventosa linguffi hortatio,
Quod forma prsestat, non habet. <
Sed magna postquam semina,
Scribente terram sarculo,
Glebis refudit optimis,
Mediolanum mox petit,
In qua triumpho nobiti
Carnis ruinam reppulit.
Qui caede non digna jacens,
Vatem ° tremendus raox monet,
Ut clara rursus muiiera
Mundo refusus adderet.
XIX.
HYMNUS X. DE S. MARIA.
Ut virginem fetam loquar
Quidlaude dignum Marise ?
Det partus, ornet, exigat
Quod clausa porta, quod patens
Exposcit, ipsa suggerat.
Sint verba ceu miraculum.
Quid mens requirasordinem?
Natura totum perdidit.
Hoc est salus, quod viucimur.
Cum sola virgo degeret,
Concepit aure filium :
Slupente factum corpore,
Turgescit alvus spiritu.
Quod liugua jecit semen est.
In carne Verbum slringitur.
De matre cunctus noster est,
De Patre nii distans Deus :
Utrisque partus integer,
Saora triumphalis signat iraago lociim.
In capite est tempti vitiE Nazarius almiE,
Etsublime solum martyris e.^iuviis.
Crux ubi sacratum caput extulit orbe retlexo,
Hoc caput est templo Nazarioque domus.
Qui fovet seternam victor pietate quietem,
Crux cui palma fiiit, cru.\ etiam siuus est.
Sunt et alii versiis, qiii indicant eam basilicse parteni
qua Nazarii cunditaj sunt reliquise, a Serena Stiliconis
conjuge, Libycis marmoribus ornatara ex votu
fuisse.
Qua siuuata cavo coasurgunt tecta regressu,
Sacrataique crucis flectitur orbe caput,
Nazariiis vitse immaculabilis, integer arlus
Couditur, e.xsultaus huuctumuli esse locum.
Queui pius Ambrosius signavit imagiue Christi,
Marmoribus Libycis lida Sereua polit.
Conjugis ut reditu Sliliconis Itela fruatur,
Germanisque suis pignoribus propriis.