t. I (PL 63)

995 APPENDrX AD LIBROS DE CONSOLATIONE PHILOSOPHI^.
Platonis Detiuitionibus li;ec Iradit huit bene conve-
nientia : Beatitudo est bonum ex bonis omnibus ac-
cumulatiim, potestas ad bene vivendum se ipsa suf-
Dciens, perfectio secundum virtutem, sufficiens vitse
commoditas. Beatitudo et beatitas in eodem signiii-
calu dicuntur. Ciceroni vero utrumque omnino durum
visum est vocabulum, sed usu moilieiidum. Au-
gustinus libro de Civitate Dei quinto, capite primo :
Quoniam constat omnium rerum optandarum plenitudinem
esse felicitatem. Quibus ex verbis sumitur
liajc finitio. Felicitas esl omnium rerum optandarum
plenitudo. Philippus Beroaldus : Magna
res est viri
ornatissimi, el omnibus horis omnium votis espetita
felicitas; huc tendunt cunctdrum vota mortaUum,
hsec est summa rerum expelendarum ; felicitate ter-
minantur nostra desideria, Cui felicitas adest, huic
nihil prorsus deest. Inveniuntur qui regna non
optent, qui vero felicitatem repudiet, nullus existit
nemo enim non felix esse vult, nemo non felicitatem
summum bonorum esse consentit. Cicero in v de Finibus
: Beate enim vivendi cupiditate incensi omnes
sumus. Divus Augustinus lib. de Civitate Dei quarto,
capite 23 : Potior est felicitas regno. Nenio enim
dubitat facile inveniri homiriem, qui se timeat fieri
regem. Nullus autem invenitur qui se nolit essc fe-
licem.
Naturaliter inserta] Per naturam seu a natura in-
sita. Natura (ut ait Cicero Tusculanarum Quaestionum
libro tertio) parvulos nobis dedit igniculos,
quos celeriter malis moribus opinionibusque depravatis
sic exstinguimus, ut nusquam naturfE lumen
appai-eat. Sunt enim ingeniis noslris semina innata
virtutum, quffi si adolescere liceret, ipsa nos ad beatam
vitam natura perduceret. Nunc autem simul atque
editi in lucem suscepli sumus, in orani continuo
pravitate el in summa opinionum perversitate
vcrsamur, ut pene cum lacte nutricis errorem suxisse
videamur.
Qiwrura quidem alii] Ponit diversa in summo bono
quajrendo mortalium studia.
Affluanl'] Abundent.
Adeplis] Comparatis. A verbo deponenti participium
praeteriti temporis passiva significatione po-
suit.
B.egnantihus a(i/i«rerel Seneca in Hercule (Eta?o :
Cupit hic regi proximus ipsL
Clarusque altas ire per urbes.
Claritas] Nominis celebritas, famse nobilitas. Pli-
nius Epistolarum libro octavo : Alius aliud, ego bea-
tissimum existimo,'qui bona; mansuraequefamaepraesumptionc
perfruitur, certusque posteritatis cum fu-
tura gloria vivit.
Pfopayare] Proferre, extendere.
Plurimi vero] In hanc sententiam agmiuatim pe-
dibus eunt, docli pariter et indocti, voluptatcm stu-
diose seclantes. Legatur de his bonorum finibus Ari-
stoteles in primo Ethicorum, Cicero de Finibus bonorum
et malorum, Augustinus libro de Civitate Dei
decimo, et Philippus Beroaldus in opusculo de Feli-
citate.
:
996
A Sunt qui eliam] Sensus est : Sunt qui quod exhis
petunt, non ob id ipsum, sed propter alterum petunt:
ut hi divitias ob potentiam aut voluptates concupi-
scunt, illi potentiam propter pecuniam vel nominis
claritudinem appetunt. Ovidius :
Creverunl et opes, et opum furiosa lihido,
Et cum possideanl plurima, plura petont.
Quaerere ut absumant, absumpla requirere certant,
Atque ipsae vitiis sunt alimenta vices.
Sunt] Subaudi nonnuUi.
liorum] Bonorum.
Alterutro] Ex duobus altero.
In his] Divitiis, dignitatibus, potentia, gloria, vo-
luptate.
Cxterisque talibus] Reliquis ejusmodi, ut in nobili-
" tate favoreque populari,. re uxoria et liberis, amicis
item ac bonis, quse facile possunt ad superiora re-
ferri.
Votorum] Cupiditatum, optionum, appetitionum.
Nobilitas favorque popularis] Subintellige sunt. Potuisset
autem ea poncre casu septimo, sed uti nomi-
nativo maluit, ob relativum quod eodem casu sub-
junxit.
Favor popularis] Populi favor.
Liberi] Proles.
Amicorum vero] Ut Aristoteles Ethicorum libro
octavo docet : Tres sunt amicitiae species, honesta,
utilis, atque jucunda. Amicitia? autem ob utilitatem
atque voluplatem, non per se, sed per accidens sunt
C amicitia?, et facile dissolvi queunt. Bonorum vero
amicitia, probitate virtuteque similium perfecta est
amicitia et jugis atque permanens. Et hsec eadem
maxime amicitia, atque optima amicitia est. Idem
secundo libro Magnorum Moralium : Constantissima
igitur ac stabilissima et honestissima quaj inest
probis amicitia : quippe quod propter virtutera , ae
per se bonum. Nam virtus incommutabilis, et quae
per eam conciliatur amicitia, constantissima est : at
quse ex commodo, stabilis non est amicitia, quippe
quae commodo elabitur, similiter etiam quae propter
voluptatem. Optimorum igitur araicitia, quae per virtutem
excitata est : multorum autem, quae propter
commodum, et quae propter voluptatem, in oneribus
quaeque obveniunt.
Vel potentiae] Amicitia utilis, vel potentiae vel
etiam divitiarum gratia assumitur; jucunda vero,
delectationis gratia.
Jam vero corporis bona] Ostendit quemadmodum
bona corporis ad superiora referantur. Academici,
id est Platonici et Peripatetici, id est Aristotelici,
tria genera bonorum esse tradiderunt, ex quibus fe-
licitas periiceretur. Prima, animi bona, ut virtutes
et doctrinas. Secunda corporis, ut sanitatem, robur,
magnitudinem, pulchritudinem, velocitatem, sensuum
integritatem. Tertia externa, quae fortunae ascribun-
tur, ut divitias, honores, polentiam, auctoritatem,
gloriam.
Prxstare] Conferre.
Vale)itiam] Potentiam.
Pulchritudo] Corporis pulchritudo est partium con-