t. I (PL 63)

4031 APPENDIX AD LIBP.OS DE CONSOLATIONE PHILOSOPHI^. 1032
IN PROSAM X
Hactenus Boetio Philosophia perfectse atque imper-
fecta3 formam felicitatis ostendit. Niinc ubi consistat
felicitas vera, seu beatitudo, sive summum bonum,
acute diligenterque disserit, ostendens hoc esse in
Deo, penitus ei idem, divsrsisque vocibus unam et
eamdem significari substantiam. Postremo concludit
Dei quoque in ipso bono sitam esse substanliam.
Quonam] Ubi. Apud Boetium compluries quo pro
ubi, hoc est, in quo loco positum invenies.
AUquod hujusmodi bonum] Summum et bonorum
omuium congregatione perfectum.
Cdssa] Inanis, irrita, vana.
Imago] Species.
Quin] Quod.
Omnc] enim] Firmissine verissimeque concludit
summum bonum esse.
Effeta] Viribus exhausta et defecta.
Quo] Ubi.
Communis conceptio] Boetius libro de Hebdomadi-
bus, iCapite primo. Communis animi conceptio est
enuntiatio, quam quisque probat auditara.
Ne hunc rerum omnium] Evidenter probat Dei summique
boni unani et eamdem esse substantiam.
Prsecellentissimum] Prwstantissum.
Fingat qui potest] Q. d. uemo iingere potest.
Postremo quod a qualibet] Idem quod modo, nunc
nova ratione probat.
Geometrse] Professores geometriie, qua; est bene
meusurandi scientia.
Pori.smata] Corollaria. 'Georgius Valla libro Expetendoium
et Fugiendorum ii : Est et porisma cum ex
demonstratis aliud aliquid apparet, simul et theorema
nobis non proponentibus : unde et nomen habuit, quasi
lucrum quoddam existens scienlialis demonstrationis,
id Laline coroUarium nominatur, Grssce scribitur
Corollarium] Corollarium (ut auctor est M. Varro
libro primo de Lingua Latina) signilicat id quod additum
est, prffiterquam quod debitum, tanquam auctarium
quoddam. Ita enim dicebant antiqui : et dixit
Plautus id quod supra mensuram vel pondus justum
adjiciebatur. Vocabulum corollarii est a coroliis :
quud ea?, cuni placuerant actores, in scena dari so-
litaj sint. Unde et corollaria dicuntur ipsse coronae
apud Plinium. Suetonius : Itaque corollaria et prm-
mia, alienis quoque muneribus ac ludis, et crebra et
grandia de suo offerebat. Seneca libro de Beneliciis
sexto : Sordidissimorum quoque artificiorum institori-
bus supra constitutum aliquid adjecimus si nobis opera
illorum enixior visa, et gubernatori, et opifici vilissimx
mercis, et in diem se locanti corollarium aspersimus.
Deos fieri] Divus Augustinus libro de Civitate Dei
uono, capite vigesimo tertio : Sed homines quoque in
popido Dei eadem Scriptura deos appellat. Ego dixi,
inquit, dii estis, et filii Excelsi omnes {Psal. lxxxi).
Hieronymus in sermone de Nativitate dominica
Deus factus est homo, ut homo Deus ficret.
Cum multa] Docet bonum beatitudinis substantiam
:
A complere, et ad illud quidquid beatitudo continere
videtur, veluti ad verticem referri.
Substantiam] Essentiam, rationem.
Jucunditate'] Voluptate. Franciscus Philelphus in
oratione ad viros Papienses voluptatem, jucunditatem
nominat : quippe quse et mentem et sensum juvet.
Omnium igitum expetendarum summa] Aristoteles
Moralium lib. ; Omnis ars, omnisque doctrina atque
actus, itidem et electio, bonum quoddam appetere vide-
tur. Quapropter bene veteres bonum ipsum id esse
dixerunt quod omnia appetunt. Dionysiusquarlocap.
de Divinis Nominibus : Omnia, inquil, bonum et optimum
concupiscunt.
IN METRUM X.
B Carmen est constans alternis phaleciis et sapphicis
excepto secundo versu, qui phalecius est, qui sic
posset in sapphicum mutari, verum una dictioue
transformata :
Quos ligat fallax gravibus catenis,
sicut ex quartoliceret mutato dictionum ordine facere
phalecium ;
Hio vobis requies eritlaborum.
Verum Boetius noster prius tres phalecios continuos
cecinit, deinde sapphicum addidit, syllabarum
numero et tempoi'um proportione hendecasyllabo
aequalem. Postquam autem Philosophia summi boni
beatitudinisque eamdem cum Deo substantiam indi-
cavit, nunc mortales alacriter invitat et adhortatur,
C ut ad hanc veram felicitatem pariter contendant, reli-
ctis terrenis fallacibusque vilium bonorum studiis,
quas mentem escaecant, non illuminant ; ligant, non
absolvunt; irritaat cupiditalibus, non satiant.
Capti] Divus Hieroaymus in epistola ad amicum
aegrotum consolatoria : Liberos tu judicas, aut a mo-
ribus alienos, quos voluptates barbarx devinxerunt.
Non habent catenam, sed eos luxuria ferali mordacitate
in vinculis tenet. Ita inciderunt in laqueos feralium
voluplatum, sicut aves aucupali fraude captivse : quse
quo magis conantur evadere, eo innumeris se nexibus
illigant, et in profundiores sinus demergunt. Divus
Ambrosius lib. Epistolarum ii : Remintiemus luxurix
ac deliciis, quse nos quibusdam astringunt nexibus cu-
piditatum. Nihil cnim prosunt delicix stulto. Marsilius
Moderata juventus facilem efficit seneciu-
Platonicus :
tem, immoderata difflcilem. Qui corporis obsequitur
libidinibus, procul dubio insanis servit tyrannis.'
tas.
Terrenas] Terrenarum rerum cupiditatibus obru-
Hebetans] Obtundens, hebetes et inertes reddens.
Aristoteles in septimo Ethicorum hinc probat volu-
ptatem non esse summum bonum, quoniam (inquit)
voluptates impediuntprudentiam : et quanto majores
sunt, tanto magis obnubilant, quod in aphrodisiis, id
est in rebus Venereis, patet. Nemo enlm dura Veneri
operatur, perspicere mente quidquam potest.
Ilic] In suramo bono. Asylum Groece ixt-jIo-j, iutemeratum
templum est consecrationis lege concessum,
ab a privativa particula, et avldoi rapis, spolio
aufero, violove; aut, sicut exponit Servius, dicitur