t. I (PL 63)

785 AN. MANL. SEV. BOETII. 736
quam a, nec opibus sufficientiam, neo regnis poten- A igitur, quod est unum, simplexque natura, i pravitas
tiam, nec reverentiam dignitatibus, nec celebritatem humana dispertit, et, dum rei, quse partibus oaret,
gloria, {'6) nec Isetitiam voluptatibus posse oonlin- partem conatur adipisci, neo portionem, (2o) quae
gere. An etiam causas, our id ita sit, deprehendisti '" ?
Tenui quidem veluti rimula c mihi videor intueri,
sed ex te J cognosoere malim apertius. Atqui prom-
ptissima ratio est ^. * Quod enim simplex est, indivisumque
natura, id error humanus separat, et a
vero atque perfecto ad falsum imperfectumque (dO)
traducit. An tu arbitraris, quod nihilo indigeat, egere
potentia? Minime, inquam '. SI8 Reote tu quidems;
nan': si quid est, quod in ulla re imbecillioris
l> va-
lentisB sit, in hac prffisidio necesse est egeat alieno.
Ita est, inquam '. Igitur sufticientiae potentiseque una
est eademque natura. Sic videtur. Quod vero hujusmodi
sit, spernendumne esse censes, an confra (5)
rerum omnium veneratione dignissimura ? At hoo,
inquam, ne dubitari quidem potest. Addamus igitur
sufflcientise potentiseque reverentiam, ut hsec tria
unum esse judicemus, Addamus, siquidem vera volumus
conflteri. Quid igitur? inquit, obsourumne hoc
atque ignobile censes esse, an omni celebritate olarissimum?
Considera vero, (10) ne, quod nihilo indigere,
quod potentissimum, quod honore digoissimum
esse ooncessum est, egere claritudine, quam sibi
praestare non possit, atque ob id aliqua ex parte vi-
deatur abjectius. Non possum, inquam, quin hoc uti
est, ita etiam oeleberrimum esse confltear. Conse-
quenS igitur est, ut claritudiuem superioribus tribus
nulla est, neo ipsam, quam minime aflfectat, assequi-
tur. Quonam, inquam, modo ? Qri divitias, inquit,
petit, penurise fuga, de potentia nihil laborat : vilis,
obscurusque esse mavult, multas etiam sibi naturales
quoque subtrahit voluptates, ne peouniam, quam paravit,
amittat. Sed hoc modo ne sufflcientia quidem
oontingit ei, quem (30) valentia deserit, quem mo-
lestia pungit, quem vilitas abjicit, quem recondit
obscuritas. Qui vero solum posse desiderat; profligat
opes, despicit voluptates, honoremque potentia ca-
rentem, gloriam quoque 310 nihil pendit. Sed huic
quoque quam multa deflciant, vides. Fit enim ut aliquando
necessariis egeat, utanxietatibus mordeatur ;
cumque hseo depellere nequeat, etiam id quod maxime
petebat, potens esse desistit. Similiter ratiocinari
de honoribus, gloria, voluptatibus licet. (b) Nam
oum unumquodque horum idem, quod csetera, » sit,
quisquis horum aliquid sine cseteris petit, ne illud
quidem, quod desiderat, apprehendit. Quid igitur?
inquam, si quis cuncta simul cupiat adipisci? sujimam
quidem ille beatitudinis velit : sed nura in his
eam reperiet, quse demonstravimus, id, quod polli-
centur, non posse conferre? (10) Minime, inquam. In
his igitur, quse singula quseque expetendorum prae-
strare creduntur, beatitudo nullo modo investiganda
est. Fateor, inquam, et hoo nihil dioi verius potest.
nihil differre (5) fateamnr, Consequitur, inquam. C Habes igitur, inquit, et formaro falsa; felicitatis, et
Quod igitur nullius egeat alieni, quod suis cuncta vi-
ribus possit, quod sit clarum, atque reverendum,
nonne hoc etiam conslat esse Isstissimum? Sed uude
huicj, inquam, tali mo3ror ullus obrepat, ne cogitare
quidem possum. Quare plenum esse laetitise, siquidem
superiora manebunt, necesse est conflteri. Atqui
(20) illud quoque per eadem neoessarium est ^, suf-
ficientiaj, potentis. claritudinis, reverentise, juounditatis
nomina quidem esse diversa, nullo vero modo
disorepare substantiam. Necesse est, inquam. Hoc
^ Ego Boetius.
i> Inquit Philosophia.
« Inquit Boetius.
3 Philosophia.
° Inquit Philosophia.
^ Ego Boetius.
B Inquit Philosophia.
i> Virtutis.
' Ego Boetius.
* Quod simplex est, etc. ] II. Philosophia proponit,
copiam, potentiam, et cajtera ejusmodi esse modos
summi boni, non partes, ut vulgo putantur : quare
ut hcec et sequentia iutelligantur, animadvertendum
discrimen quod oocurrit inter partem el modura. In
hoc autem diflerunt, quod pars possit, modus non
possit sua seorsum idea clare et dlstincte cogitari.
Sic mens et corpus suut partes hominis,"*quod mens
sine oorpore, et corpus sine mente, sua quodlibet
idea clare et distincte cogitari possit. Sio flgura.
quies, et motus sunt modi oorporis. quod neque
oausas : defleote nuno in " adversum mentis intuitum
; ibi enim veram, quam promisimus, statim vi-
debis. Atqui (ib) lisec, inquam, vel cseco perspioua
est, eamque tu paulo ante monstrasti, dum falsse bea-
titudinis causas aperire conabaris. Nam, ni fallor, ea
vera est, et perfecta felioitas, quse suftioientem, po-
tentem, reverendum, celebrem, Isetumque perficiat,
Atque ut me interius p animadvertisse cognosoas,
INTERPRETATIO.
quse unum horum, quoniam idem ouncta sunt, (20)
veraoiter praistare potest, hanc esse plenam beati-
Nulla tristitia videtur inesse posse rei,
i
modi est.
qux ejus-
k ista
D modis.
omnia esse unicam rem pluribus affectarn
' Male judicando.
m Vis.
n Unica res pluribus 7nodis se habens.
° Cogita contrarium.
P Ipsa mentis attentione.
Ugura, neque quies, neque motus possii clare et dis
tiucte cogitari, non cogitato corpore. Sio etiam notio
et voluntas, quarum neutra potest, non cogitata
mente, clare et distincle cogitari, suut jnodi nientis.
Atqui prsedicta bona, quse horaines falsa assumptione
tribuunt rehus oreatis non possunt clare et dislincte
cogitari non oogitata aliqua re stiperiori, videlicel
Deo, ut .seorsum Philosophia probat et quidem ita
evidenter, ut nulla alia iuterpretatione videatur indigere.