t. I (PL 63)

lOio MURMELLII COJIMENTAKIA. 1016
Vcrendi luminis] Divina» lucis.
r]ic\ Ultra supreraum cffilum.
lierjuin] Omnium principum.
Sccptrwn] Dominium, imperium.
Habcnas] Moderamina.
Temperat] Dirigit.
Volucrem currum] Ocelum quod certissima conver-
sione circumagitrr.
Rcrum coruscus arbiter] Deus Dominus, inspeclur
et judex omnium longe illustrissimus.
Huc\ lliuc, puta ad sedem verre beatitudinis.
Reduccm] Ineolumem, salvum.
Refe7'at] Reducat.
Quam] Patriam.
Immemor] Gorporea contagione oblitus.
Sistam] Stare faciam, nec ultratendam.
Torvos] Torribiles.
Ccrnes tyrannos exsides] A vera patria procul ab-
errantes. Seneca in Thebaide : Regna cum scelcre,
omnibus sunt exsiliis graviora.
m PROSAMII.
AlFert rationcs pulcherrimas firmissimasque Philosophia,
quibus arguit bonos el virtute prffiditos sem-
:
per potentes esse : contra vero malos imbecilles et
omnibus vera polentiaj viribus destitutos.
transformentur.
Nam cum bonum malumque contraria sint] Teste In stadio] In curriculo. Stadium Greece (r-ry.rJiov seu
Cicerone libro Tusculanarum Qua^stionum quinto : rr-t/.Stoi, Latine curriculum, locus est in quo equi
Conlrariorum contraria sunt consequentia.
hominesve currunt, et certant athletse, diotum «-o,
Veramque illam Platonis] Hecc sententia est apud roii uri/.Sioq hoc est, a statione, quod Hercules eo
Platonem in Gorgia, ubi Socrates ad Polum ha3c ait G spatio uno spiritu confecto constitisset. Stadium con-
Assero cquidem, o Pole, iam rhetores quam tyrannos
minimam in civitatibus habere potentiam, quemadmodum
paulo ante dicebam. Nihil enim {ut ita dixerim)
facere ex his c^use volunt,' facere tamen, quod sibi opi-
nantibus optimum videatur.
IN METRUMII.
Carmen est dicolon, distrophon, altero versu con-
stans Alcmanio trochaico dimetro acatalecto, altero
Pherecratio. Docet tyraimos, tametsi vulgo videantur
judicenturque, minime tamen potentes esse : cum
gravissima cupiditatum suarum Jugiter o^pprimantur
servitute. Diogenes Cynicus recte servos quidem do-
minis, malos autem cupiditatibus servire disit. Teste
Joanne evang. : Omnis qui faeit peccatum, servus est
peccati {Joan. viii). Divus August. hbro de Civitate
Dei quarto, capite tertio : Malorum vero rcgnum magis
regnantibus noce.t, quisuos animos vastant scelenim ma-
jore licentia. Et non multo post subdit : Proinde bo-
nus, etiamsi seruiat, liberest; malus autem, etiamsi
regnet, servus est. Nee U7iius hominis, scd {quod cst
gravius) tot dominorum (/uotvitiorum.
Septos] Circumdatos, constipatos.
Tristibus] Tristitiam inferentibus.
Torvo] Terrilieo.
Babie] Feritate.
Intus] In eorum conscientia.
Hlnc] Es una parte.
Versat] Exagitat.
Avidis «wious llUecebrosis affectionibus.
A Ilino] Es alia parte.
Fla.gcllat] Verberat, concutit. Ordo est : Ira turbida
tollensfluctus, flagellat mentem.
Fluctus] Motus et animi festus.
Turbida] Turbuleuta.
Tollens] Suscitans.
Capfos] Vi tristitia; victos.
Lubrica] Instabilis, inconstans, metui cedens.
Ergol Ordo est : Ergo ipse pressus iniquis dominis
non facit quod optat, cum cernas unum ferre tot ty-
rannos.
Vnumcaput] Unum flagitiosum hominem.
Tot tyrannos] Tot vitia ei dominantia.
Ferre] Pati.
Non facit quod optat] Non efflcit quod vult, eoque
nec liber nec potens esseconvincitur.
IN PROSAM III.
Acute et dilucide disserit, nunquam bonisprajmia,
nunquam sua scelerihus deesse supplicia : docetque
virtuttmi splendore mortaleseo praistantisepervenire
utab improbis nihilneque detrimenti, neque oflusca-
tionis pati queant, et (quod longeplus est) deos eva-
dere. Contra vero scelerum infectione adeo ab hu-
manffi naturse dignitate degenarare, ut in bestias
tinet oct&vam mille passuum partem. Divus Hieronymus
: Stadium est hsec vita mortaiibus. Hic conten-
dimus, ut alibi coronemur. Divus Ambrosius, libro
Ofliciorum primo, capite decimo sexto : Quid alibi
poscis, quod alibi debetur ? Quid prxpropere coronam
exigis, antequam vincas ? Quid detergere pulverem, c[uid
requiescere cupisl Quid epulari gestis antequam sta-
clium solvatur? Adhucpopulus spectat, adhuc athletx
in siemmcite sunt, et tu jam otium petii ? Sed forte di-
cas, curimpii Ixtantur? cur luxuriantur? cur etiam
mecum noiiipsi laborant ? quoniam quinon subscripse-
rint ad coronam, non tenentur ad laborem certaminis.
Qui in sfadium non descenderint, non se perfundunt
oleo, non oblinunt pulvere. Quos manef gloria, exspectet
injuria : unguentati spectare solent, non decertare ; non
solent xsfus, pulverem, imbresque perpeti. Dicant crgo
ef ipsi athtetse : « Veiiite, nobiscum laborate. » Sed
respondebunt spectatores : « Nos hie interim de vobis
judicamus, vos autem sine nobis coronse (si viceritis)
gloriam vindicabitis. » Isti igitur quiin deliciis, ciuiin
luxuria,rapinis,quxstibus, honoribus studia posuerunt
sua, spectatores magis sunt quam prseliafores. Habent
lucrum laboris , frucfum virtutis non habent. Fovent
otium astutia, et improbitate aggeranf divitiarum acer-
vos, sed exsolvent {seram licet) iiec/uitise suoe psenam.
Neque enim bonus ultra jure vocabitur, qui careat
bono] Sententia est Socratis Platonici in Gorgia, quia
bonum (inquit) est, quo prsescnte boni sumus. Prorsus
boni vero sumus et nos, el quxcunque alia bona siint,