t. I (PL 63)

95b APPE^M)L\ AD IJBROS DE CONSOLATIONE PIIILOSOPHI^. 9o6
Stratiis] dejectus, miser.
IN PROSAM II.
Hoc loco fortiina inducitur severe cum Boetio id
expostulans, quod ob araissa doleat non secus ac si
sua ipsius bona perdidisset : quse si propria posse-
disset, nunquam sane potuisset amittere. Proinde
fortuna sibi vindicat opes, honores, et id genus alia,
secumque pariter advenire discedereque ait. Et quo
minus justaj videantur Boetii querelaj, pollicetur ejus
fuisse quajcunque abstulerit, se conlinuo concessu -
ram, si cujusquam mortalium quidquam illorum proprium
esse demonstrarit. Postea inconstantiam suam
vires suas esse fatelur, a qua s' prohibeatur, iniquissime
secum agi. Postremo docet esemplis quibusdam
jus sibi^semper fuisse volubili orbe rotam circum-
agere suoque arbitrio versare.
Agitare] Tractare, disputare.
Quid tu homo] Verba fortunae adversus Boetium.
Ream agis] Accusas. Reum agere est accusare. Peragere
vero, condemnare.
Quid] Aliquid.
Nudum rcbus omnibus] Nudi enim nascimur, nudi
morimur, Plinius in prrosmio septimi Naturalis
HistorifE : Hominem tantum nudum etiunudahumo
natali die abjicit ad vagitus statim et ploratum. Lu-
cretius :
Co7idere] Componere, claudere, finire.
Vultum] Aspectum, faciem. Metaphora est satis
audax ab homine ad rem inanimam, eamque gravissimam
et immobilem.
Redimire] Ornare.
Confundcrc] Perturbare.
Strato] Composito,
JEqiiore] Planitie, ajquali superficie.
AUigabit] Inexplebilis, insatiabilis.
Inexpleta]Cnm interrogatione et vultuose pronuntiandum,
quasidicat, minimepoteritunquamalligare,
Hscnostra visest] Ut nullam servemusconstantiam.
Continuum] Sine intermissione.
Rotam] Fortunaj simulacrum. Nonnulli veterum
cum copia et gubernaculo iinxerunt, tanquam Ikbc
opestribunal, ethumanarumreruraregimen obtineat.
Cui opinioni et Virgilius assensit, qui fortunam om-
nipotens vocat. Et historicus qui ait: Sed profecto
A forluua in omni re dominatur Alii eam super lapide
quodam rotuudo consistere lepide commenti sunt.
Aliirotam illi volubilemversatilemque appingunt cum
quatuor Iiominum imaginibus, primi jam sursum
ascendentis, secundi summum tenentis, tertiirursum
descendontis, quarti vero in rotce imo depressi :
super quibus hic est versiculus :
Iteguabo, regno, regnavi, sum sine regno.
Volubili orbe] Celeri conversione. Apud Baptistam
Mantuanum in Epigrammatis ad Falconem hi sunt
versus
Fidite virtuti, forluna fugacior undis
Non manet, et certam nescit liabere domum.
Gaudia dum simulat, subvertere cogitat orbem,
Insidias ridens exiLiumque parat.
Ubi animadvertendum obiter perperam sciolos per
" orbem mundum accipcre, cum hic sit sensus : For-
tuna dum simulat gaudia, et dum videtur blanda,
cogitat subvertere, id est clanculum et prajterhominum
spem vertere orbem, hoc est, rotam suam or-
bicularis liguree.
Infima summis] Seneca tragicus :
Ima permutat brevis hora summis
Exstat carmen sane non illepidum, nescio cujus de
fortuna, quod hoc potissimum loco subjiciendum
putavi :
fortuna potens ! quam
variabilis.
Quautum juris atrox, qufe tibi vindicas?
Tum porro puer, ut sajvis projectus ab uudis
Navita, uudus humi jacet, inCans, iudignus omni
Vitali auxilio, cum primuu in luminis oras
Nixibus ex alvo matris uatura profundit.
Vagituque locum lugubri complet, ut a>quum est, C
Cui tantum in vita restet transire malorum.
Prona] Propensa.
Blei juris] Subditione mea.
Affluentia] Abundantia.
Evertis meritos, eligis improbos.
Nec servare potes muueribus iidem.
Fortuna immeritos auget honoribus,
Fortuua innoouos cladibus afficit.
Justos illa viros pauperie gravat.
ludignos eadem divitiis beat.
Haec aufert juvenes, et retinet senes,
lujusto arbitrio tempora dividens.
Quod dignis adimit, transit ad impios.
Neo discrimen habet, rectaque judicat.
Inconstaus, fragilis, perfida, lubrica,
Habe gratias] Sis gratus animo.
Nec quos clarificat perpetuo fovet.
An ego sola] Singulatim colligit unicuique lioere
Nec quos deseruit perpetuo premit.
jure suo naturali semper uti ; cum igitur sui juris
volubilem rotam assiduo versare circumactu, iniquissime
secum agere queritur, indignaturque iuexple-
Ausonius :
Fortuna uunquam sistit in eodem statu.
Semper movetur, variat ac mutat vices.
Et summa in imum vertit, ac versa erigit.
bili cupiditate mortales, qui ab eo cui naturalis sit Ea lege] Ea couditione.
inconstautia mutabilitasque constantiam et perpe- Uti nc\ Ut non.
tuum prosperitatis tenorem requirant.
Descende7'e] Descensum, subaudi esse injuriam.
Craisum] Cro3sus rex fuit Lydire ditissimus, captus
autem a Cyro rege Persarum; vinctus compedibus,
, super ingentem (quam struxerat) lignorum struem ab
eo imponitur, ut vivus cremaretur. Crceso autem
super pyram stanti venisse in mentem ferunt, quod
sibi nutu Dei a Solone fuisset dictura : ex viventibus
beatura esse neminem. Quibus auditis Cyrum tra-
dunt pcenituisse, cum se quoque hominym esse cog-
nosceret, qui alium hominem olimse non inferiorem
vivum rogo traderet : prsterea veritum ob id prenam
ac reputantem nihil esse in rebus humanis
stabile, Jussisse ignem celerrime exstingui jam incensum;
qui cum ab hominibus adhibitis exstingui
non posset, Croesus ApoIIinem invocasse dicitur, et
magna vi pluviaj ccelitus effusa liberatus. Super hoc
latius legatur Herodotus libro prirao.
Paulum Persi] Perses ille rex Macedonum fami-
geratus, cui plus auri fuit quam animi, victus supe-