t. I (PL 63)

987 APPENDIX AD LIBROS DE CONSOLATIONE PHILOSOPHI^.
Brevem replere] Ordo est, Pudebit, subaudi eum, A rlium, idque ejus factum a senatu laudatum est.
qui terrarum angustias ac coelorum immensa spatia Super hoc plura Valerius Maximus, Aulus Gellius, et
contemplatus sit, nominis aucti, id est prolatietam- in Vita Pyrrhi Pln: ;: inK
pliiicati, non valenlis tamen replere brevem ambi-
tum, id est angustum terrarum habitaculum. Scipio
apud Ciceronem lib. de Repub. vi : Jam vero ipsa
terra ita mibi parva visa est, ut me imperii nostri,
quo quasipunctum ejus attingimus, poeniteret. Ineodem
avus sic eumdem nepotem suum alloquitur :
Igitur alte spectare si voles, atque lianc sedem et
eeternam domum contueri, neque te sermonibus vulgi
dederis, nec in prsemiis humanis speni posueris rerumtuarum,
suis te illecebris oportet ipsavirtus tra-
hat ad verum decus. Quid de te alii loquantur ipsi
videant, sedloquentur tamen. Sermo enimille omnis,
et angustiis cingitur his regionum, quas vides, nec
unquam de ullo perennis fuit, obruitur omnium in-
teritu, ohUvione posteritatis, exstinguitur.
Quid] Ad quid.
0] Mirantis interjectio, vel miserantis et condolen-
tis errori mortalium. Ordo est : quid superbi ge-
stiunt frustra levare colla mortalijugo ! hoc est : Quid
superbi et fastu inflati 'homines conantur in vanum
nomine suo divulgando se reddere immortales?
Levare colla jugo] Alludit ad boves jugum detre-
ctantes ac abjicere non valentes, juxta illud :
Non juga taurus amat, qufe tamen odit habet.
Mortali jugo] Mortalitatis conditione, cui sunt ob-
noxii.
Licet] Quamvis, tametsi.
Means] Transiens.
Explicet] Interpretetur.
Domus] Gens, familia genus.
Mors spernit altam gloriam] Seneca epistola 9) :
/Equat omnes cinis, impares nascimur, pares morimur.
Idem epistola 99 : In tanta volutatione rerum
humanarum nil cuiquam, nisi mors, certum. Hora-
tius in Odis :
Pallida mors aequo pulsat pede pauperum taberuas,
Regumque turres.
Lucretius :
Scipiadas belli fulmen, Carthaginis error
Ossa deiiit terrs, proinde ac famul iniimus esset.
Adde repertores doctrinarum atque leporum,
Adde Heliconiadum comites.
Idem :
Inde alii multi reges, rerumque potentes,
Occiderunt, magnis qni gentibus imperitarunt.
Idem .
Quae mala nos subigit vitte tanta cupido?
Certa qnidem finis vitfe raortalibus adsit,
Nec devitari letum poLe quio obeamus.
Fidelis Fabricii] Hic consul Romanus fuit, qui £ide-
lis eo dicitur quod fidem vel hostiservandam putavit,
nihilque per fraudem vel insidias agendum. Cum enim
(ut M. Tullii verbis utar) rex P^Trhus populo Romano
bellum intulisset, cuinque de imperio eertamen
esset cum rege generoso ac potenti, perfuga ab eo
venit in castra Fabricii, eique est poUicitus, si praimium
ei proposuisset, se ut clam venisset, sic clam
in Pyrrhi castra rediturum et euni veneno necatu-
rum. Uunc Fabricius reducendum curavit ad Pyr-
Jacent] Legitur cLiun injuciji.
Quid Brutus] Subaudi nunc est. Junius Brutus
primus Romanurum consul, exactis regibus urbem
liberavit, filios suos, quod cum Aquiliis et Vitelliis
ad racipiendos in urbem Tarquinios conjuraverunt,
virgis coesos secure percussit. Deinde singulari cer-
tamine cum Arunte .Tarquinii filio congressus est,
quo se ambo mutuis vulneribus occiderunt. Marcus
Brutus, virpraelorius, tum scientia, tum virlute prae-
ditus ad recuperandam libertatem Julium Ceesarem
occidit, postea victus in preelio ab Octavio sibi mor-
tera conscivit.
Rigidus\ Severus, inflexibilis.
Cato] Mulli RomaiCatones fuerunt, verum duo prse
caeteris illustrati sunt, Marcus Porcius Cato Censo-
rius, ct Cato Stoicus, qui post morteni quam sibi
Uticce conscivit, Uticensis dictus est. Horum uterque
justitia, severitate, morumque summa gravitate fuit
clarissimus.
Quid] Ad quid.
Decora vocabula] Pulchra nomina.
Novimits] Scimus, tenemus.
Narn] Nunquid.
Consumptos] Mortuos.
Jacetis] Subaudi vos homines post mortem.
Pro7'Sus] Omnino.
Q Igno7'abiles] Ignobiles.
Trahi,] Protrahi.
Aura[ Splendore.
Nominis mortalis] Morti et corruptioni subjecti.
Ausonius :
Miremur periisse homines, monumenta fatiscunt
iMors etiam saxis, nominibusque venit.
Cum] Quando.
Sera dies] Tempus aliquando venturum.
Hoc] Nomen.
Secunda mors] Qua nomen exstinguitur, sicut
prima morte vita exstincta est. Apud Petrarchamlib.
Africse n, Scipionem Africanus hunc in niodum allo-
quitur
:
Transibunt que cito, quae vos mansura putatis.
D tlna manere potest occasus nescia virtus.
Illa viam facit ad superos, hac pergite fortes,
Nec defessa gravi succumbant terga iabori
Quod si falsa vagam delectat gloria nientem,
Aspice quid cupias, transibunt tempora,-'Corpus
Hoc cadet, et cedent indigno membra sepulcro.
IVlox ruet et buslum, titulusque in marmore sectus
Occidet, hic mortem patieris nate secnndam.
IN PROSAM Vm.
HactenusfortunEe inconstantiam, fraudulentiamque
et perfidiam Pbilosophia detexit, et in eis muneribus
nihil veri boni inesse demonstravit : nunc ait adversam
plus hominibus quam prosperam prodesse fortunam,
cum hasc quidem blanditiis allectos a vero
bono fallaciter abstrahat, illa vero plerumque erran-
tes ad veram beatitudinem quscrendam reducens,
velut unco retrahat.
Inexorabile] Quod nullis precibus componi possit.
;