03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

corpora convertunt in apros, leones, lupos, tigres, A<br />

sues, sed in ipsam mentcm sxviunt.<br />

3*5 Vela Neritii ducis,<br />

Et vagas pelago rates<br />

Eurus appulit insulse.<br />

Pulchra qua residens dea<br />

H Solis edita semiue<br />

Miscet hospitibus novis<br />

Tacla carmine pocula.<br />

SSC Quos ut in varios modos<br />

Vertit herbipotens manus :<br />

10 Hunc apri facies tegit,<br />

DE CONSOLATIONE PHILOSOPHI.E LIB. IV. 802<br />

INTERPRETATIO.<br />

Ille Marmaricus leo<br />

Dente crescit et unguibus ;<br />

Hic lupis super additus<br />

Klere dum parat, ululal:<br />

15 IUe, tigris ut Indica,<br />

Tecta mitis obambulat,<br />

Sed licet variis malis<br />

Numen Arcadis alitis<br />

Obsitum miserans ducem<br />

20 Peste solverit hospitis :<br />

gJ9 Jam tamen mala remiges<br />

Ore poculatraxerant<br />

tamen. At quamvis Mercurius, Deus aliger arcadise, B integrum. TJna mens superstes dolet prodigia qux ipsa<br />

miseratus liberavcnt a wneno suee kospitis Ulyssem<br />

jaciatum diversis casibus, Nihilominus rcmiues ejusdpm<br />

ducis jam ore hauserant potiones malas ; jam<br />

facti sues mutaverant glande panem, Ccreris munus,<br />

amissisque locjuela et forma corporis nihil supererat<br />

Ut portentificae percubsit ciispide virsee,<br />

Haud mora, procubuere solo, et lugere parantes<br />

Se raucum purcos grunnire, et tergura deusis<br />

Jam setis horrere vident ; subque ilice proni<br />

Excussas mandunt, Cereis pro munere glandes.<br />

Unicus humana sub imagiue restat Ulysses...<br />

Carminaque obtundit raroe vis abdita plantae,<br />

Numina Moly vocant : artes tutameu ad istas<br />

Donarat Deus heroi, Deus aera plantis<br />

Qui trauat, superoque Jovi famulatur et imo.<br />

I. Vela Neritii diicis. ] Naves Ulyssis, qui dicitur<br />

Gra?cis operam navaverit ; quanquam si credamus<br />

Ajaci apud Ovid. xiii Metam., v. 25 :<br />

2. Vagas pelago rates. ] Ulysses decem annis erravit<br />

in mari.<br />

3. Eurus appulil. ] Eurus speciatim ventus est ab<br />

ortu verno sive aequinoctiali spirans : sed hic videtur<br />

accipi pro quocunque vento validiori. Nisi dicas<br />

mTJE.<br />

manissimis ad Circa;nm montem accedens solvit a<br />

Formiis : Formia^ autem supra Cajetam vetus promontorium<br />

sunt magis ad orientem quam vetus Circes<br />

promontorium, quod est infra Tarracinam.<br />

3. Insulse. j Monti Circjeo, qui insulae quamdam<br />

formam habet. Virgil. m Maeid., v. 386: JEsessque<br />

insida Circes. Et yEn. vii, y. 10.<br />

Proxima Circfeae raduutur littora terrEe.<br />

5. Solis edita semine.\ Circe, fdia Solis, Ovid. siv D<br />

Metam., v. 10: Sole satse Circes ; et versu 33 :<br />

En ego cum dea sim, nitidicum filia Solis,<br />

Carmine cum tantum, tantum quoque gramine possim,<br />

Ut tua sim voveo.<br />

Virgil. VII yEneid., v. H :<br />

Dives iuaccessosubi solis fiUa lucos<br />

Assiduo resonat cantu.<br />

7. Tacta carmine pocula. ] Brevissime significantur<br />

virga, carmen, et gramen, quibus Circe homines in<br />

bestias mutare solebat. Virgil. eclog. 8 :<br />

Carminibus Circe socios mutavit Ulyssei.<br />

Et yEneid. vn, v. 19 :<br />

Quos hominum ex facie deasaeva potentibus berbis<br />

Induerat Circe in vultus ac terga ferarum.<br />

10. liunc apri, etc. ] Ex hospitibus novis hic convertitur<br />

in aprum, ille in leonem, bic in lupum, ilie<br />

in tigrim ; sed leo Marmaricus, tigris Indica vocatur,<br />

quod Marmarica Afric» regio versus .iEgypfum for-<br />

subit dexteram Circes imbcciltiorem, o herbas sagaj<br />

invalidas, quse quamvis possint mutare oorpus, noniamen<br />

possunt mutare mentem : id virtutis est hominibus<br />

insitse, qux in mente velut in arce occulta includitur,<br />

moruru videlicet perversorum : haic venena sxva ab-<br />

tes leones, India vei'o tigres ferre consuevit. Harum<br />

etiam formarum meminit Ovid. 1. siv Metam.,<br />

V. 260 :<br />

Mille lupi, mistique lupis ursique leaeque<br />

Occursu fecere metum : sed nulla timenda<br />

NuUaque erat nostro factura in corpore vulnus :<br />

Quiu etiam blandas movere per aera caudas<br />

Nostraque adulantes comitant vesligia doneo<br />

Excipiunt famulaj.<br />

i8. Numen Arcadis alitis.] Mercurius, sic dictus a<br />

iVonfm a monte Norito, unde ortus ; et *«, quod „ mercibus, quod feratur praesse lucro, rebusque<br />

•" eonomineadbellumTrojanumprofectus, utilissimam «'"°i5 emendis ^'^ ac vendendis: unde uude Dmeri pingi soiet. solet, sinistra<br />

virgulam, dextra sacculum nnmmarium tenens. Mercurius<br />

autem nunc vocalur numen, quiaJovis et Miiia^<br />

Haec sine teste gerit, quorum nos conscia sola est.<br />

filius, instar cujusdam numinis,prsesidere credebalur<br />

non solum lucro tam injusto quam justo, sed etiam<br />

facundiae: unde deorom nuntius habetur : quatenu';<br />

mentes facundo sermone innotescunt. Sed dicitur<br />

numen alitis ; quoniam alas ut in pedibus, sic in capite<br />

gerere es eo fmgitur, quodsermo, cui prsesidet,<br />

per aera velociter feratur. Dicitur etiam numen alitis<br />

Ulyssem ab ortu ad occasum navigasse profecturum<br />

ad littus infandum Circes quod a Laestrigonibus im-<br />

;<br />

Areadis ; qnia ab Arcade Jovis et Calistus filio Arcades<br />

originem nomenque dnxerunt : Mercurius autem<br />

natus est in Arcadia:unde Virgilius Arcades<br />

allocutus VIII yEn., v. 130 :<br />

Vobis Mercurius pater est, quem candida Maia<br />

Cyllenes geUdo conceptum vertice fudit.<br />

Dcnique Mercurius Ulyssi variis casibus jactato Lerbam<br />

dederat, cujus ope liberatus est ab insidiotis<br />

poculis Circes. Ovid. xiv Metam., v. 296 :<br />

Pacifer huio dederat florem Cyllenius albura,<br />

Woly vocaut superi : nigra radicc teaetur.<br />

Totus eo, mouitisque simul coelestibus iutrat.<br />

Ule domura Circes, et insidiosa vocatus<br />

Pocula couantem virga mulcere capillos<br />

Reppulit, et stricto pavidam deterruit ense.<br />

21. Jam tamen mala remiges, etc. ] Remex a remo<br />

dictus, ille est qui remo per aquas promovet navim :<br />

cujusmodi erant illi Ulyssis milites, quippe qui eadem<br />

qua Ulysses nave vecti, hanc movebant (nam<br />

hxG servata manebat Sola ipsum, sociosque ferens.)<br />

Hic autcm Ulyssis milites sive socii a suo ductore<br />

praemissi fuerant ad Circen explorandi causa, a qna<br />

antequam ipse Ulysses advenisset, jam hausto poculo<br />

iu sues conversi fuerant, et panem sive pabula Cerealia<br />

glande verterant. Ovid. xiv Metam., v. 281.<br />

Accipimus sacra data pocula deslra<br />

Quae simul arenti sitientes bausimus ore,<br />

Et tetigit virga summos Dea dira capiUos.<br />

Et pudet etreferam, setis horrescere ccepi<br />

Nec jam posse queri, pro verbis edere raucum<br />

:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!