t. I (PL 63)

H79 AN. MANL. SEV. BOETII H80
humanus spiritus fecit,ultra quem nuUaratione vales A
excedere. Tantum enim unusquisque loquitur continue,
quantum naturalis spiritus sinat. Rursus diastematice
voci natura hominum facit terniinum. quae
acutam eorum vocem gravemque determinat. Tantum
enim unusquisque vel acumen valet extollere, vel
deprimere gravitatem, quantum vocis ejus naturaliter
patitur modus.
CAPUT XIV.
Quis modus sit audiendi.
Nunc quis modus audiendi sit disseramus. Tale
enim quiddam fieri consuevit in vocibus, quale cum
paludibus vel quietis aquis jactum eminus mergitur
saxum. Priusenimin parvissimum orbem undam colligit,
deinde majoribus orbibusundarum globos spargit,
atque eo usque dum fatigatus motus ab eliciendis
tluctibus conquiescat. Semperque posterior el major
undula puisu debiliore dilfunditur. Quod si quid sit,
quod crescentes undas possit ofTundere, statim motus B
ilie revertitur, et quasi ad centrum, unde profectus
fuerat, eisdem undulis rotundatur. Ita igitur cum aer
pulsus fecerit sonum, pellit alium proximum, et quodammodo
rotundum fluctum aeris ciet. Itaque dilTunditur
et omnium circumstantium simul ferit auditum,
atque illi est obscurior vox, qui longius steterit,
quoniam ad eum debilior pulsi aeris unda pervenit.
CAPUT XV.
De ordine theoremntum, id est speculationum.
His igitur ita propositis dicendum videtur quot generibus
omnis cantilena texatur, de quibus harmonicae
inventionis disciplina considerat. Sunt autem haec
diatonicum, chromaticum, enharmonicum. De quibus
ita demum explicandum est, si prius de tetrachordis
disseramus, et quemadmodum auctus nervorum numerus,
ad id quo nunc * pluralitas est, usque pervenerit.
Id autem liet, si prius commemoremus quibus
proportionibus symphoniae musicae misceantur. p^
CAPUT XVI.
De co7isonantiis proportionum, et tono, et semilonio.
Diapason i> consonantia est quae fit in duplo, ut hwc
est, 1, 2; diapeute vero quae constat his numeris,
2, 3 ; diatessaron vero est quee in hac proportione
consistit 3, 4; tonus vero sesquioctava proportione
concluditur, sed in hoc nondum est consonantia, ut
8, 9 ; diapason vero et diapente tripla comparatione
colligitur hoc modo, 2, 4, 6 ; bisdiapason qnadrupla
coUatione perficitur, 2, 4, 8 ; diutessaron vero ac
diapenle unum perficiunt diapason hocmodo, 2, 3, 4.
a tluralitatis. b Symphonia.