t. I (PL 63)

737 DE CONSOLATIONE PHILOSOPHM LIB. III. 738
enim dignitas propria virtuti, quam protinus in eos A eas esse (15) non ffistimant. Sed lioc apud exteras
quibus fuerit adjuncta, transfundit. BS^-l * Qnod quia
^ populares facere nequeunt lionores, liquet eos propriam
dignitatis pulcliritudinem non habere. In quo
iilud est animadvertendum magis ; nam si eo abjec-
tior est, quo magis a pluribus quisque contemnitur,
cum
i> reverendos facere nequeat, quos yluribus ostentat
(b), - despectiores potius improbos ' dignitas
facit. Verum non 'i impune : reddunt namque im-
probi parem dignitatibus vicem, quas sua contagione
coramaculant.
^ Atque ut agnoscas veram illam reve-
rentiam per lias umbratiles dignitates non posse con-
tingere ; si quis multiplici consulatu functus in bar-
baras nationes forte deveuerit, venerandumne (10)
barbaris lionor faciet '=? Atqui si boc naturale munus
dignitatibus foret, ab offlcio suo,
' quoquo gentium,
nullo modo cessarent : sicut ignis ubique terrarum,
nunquam tamen calere desistit. Sed quoniam id eis
non propria vis, sed hominum fallas adnectit opinio,
vanescunt illico, cura ad eos venerint, qui dignitates
' Exhibiti a populo.
i Dignitas.
'^ Eadem.
li Sine pccna.
^ Non sane.
' Ubique.
delator vero, quod alios calumniatus occulte accusaret),
ejusmodi enim homines puniri jussit Domitianus.
Princeps, inquiebat hic imperator apud Suetonium,
qui delatores non castigat, irritat. Propterea
Boetius convictus magistratum non efficere meliores,
adduci, eliam pericidis, non potuit, ut cum illo Decorato
magistratum gereret.
' Quod quia populares facere nequeunt honores.]
II. Eadeni Philosophia innuit, lionorem dignitatum
ab opinione vulgi pendere : unde nunc vocatur popwlaris
sive a populo exhibitus. Scilicet honor et reverentia,
ut jam monuimus, niliil est aliud quam intrinsecus
quidem cogitatio; extrinsecus vero nota optinia
meriti alieni : unde sive illa cogitatio, sive hffc nota
ita honorantis est, ut honoratum nequeat reddere
honorabliem et reverendum : solius virtutis est honoratum
reddere honorabilem : unde sola virtus est
propria dignitalis pulchritudo.
- Despectiores impro^bos dignitas facit.] Contemptus
enim, ut pote honori contrarius, intrinsecus quidem
est cogitatio, extrinsecus vero nota pessima meriti
alieni : quare cum improbus eo vitiosior videatur quo
sublimiori dignitate affectus est, sicut dictum est
pros. 6, 11 lib. : propterea dignitas improbos facit
abjectiorcs despectioresque,
^ Atque ut agnoscas, etc.] III. Inquit Philosophia,
si dignitates ratione sui potius quam vulgi opinione
hominem redderent honorabilem et venerandum,
sicut ignis semper et ubique terrarumcalet, sic quicunque
dignitatibus afficerentur, hi semper et ubique
essent honorabiles. Sed res non ita se habet : primum
enim qui dignitatibus afficiuntur, hinon sunt ubique
si quis multiplici consulatu functus
liNTERPRETATIO.
INOTiE.
honorabiles : nam
in barbaras nationes forte devenerit, non propterea his
videbitur honorabilis : sed iis solum qui quodam pra3judicio
consulatum lionore dignum existimant.
Deinde qui dignitatibus decorantur, hi non semper
videnlur honorabiles : si quidem apud easdem gentes
quaj uno tempore
dignitates : nam
magni, hte alio parvi penduntur
nationes : inter eos vero, apud quos ortae sunt, num
perpetuo perdurant g? S05 Atqui ' i' prEetura, ma-
gna olim potestas, nunc inane nomen est, et senato-
rii census gravis
''
' sarcina. Si quis qaondam j
po-
puli curasset annonara, magnus habebatur, nunc ca
prajfectura quid abjectius? Ut enim paulo ante di.xi-
mus, quod nihil habet proprii decoris, opinione
(3) utentium nunc splendorem accipit, nunc amittit.
Si igitur reverendos facere nequeunt dignitates, si
ultro improborum contagione sordescunt, si muta-
tione temporum splendere desinunt, si gentium ajsti-
matione vilescunt, quid est quod in se expetendas
pulchritudinis habeant, nedum aliis preestent?
«®ffi METRUM * IV.
Argoiientum. — Philosopliia exemplo miseri Neronis
dignitates conferentis, confinnat dignitates neminem
posse beare.
Quamvis se Tyrio superbus ostro,
s Minime vero.
1» Dignitas prsetoris.
' Oniis.
i Prxfectus annonx.
Etiamsi Nero se adornaret, insignis purpura Tyria,
gemmisque candidis, idem nihilominus imperator luxus
* Prgetnra magna olim potestas, nunc inane nomen.
Prajtores Romani, ut docent jurisperiti, ab initio,
Q jure magistratus edicta tantum proponebant, de qui-
progressu
bus rebus, et quomodo jus dicturi essent :
autem temporis, non obnitente populo, lioc simul
usurparunt, ut edicendo etiam jus constituerent :
sed tandem suis sumptibus circenses et scenicos
duntaxat ludos exhibebant : unde inane nomen et
gravis sarcina tunc erat illa prsetoris dignitas. Sira!-
liter
'^ Si quis popidi curasset annonam, etc.] Praefectus
annonse tantus olim eratapud Romanos, utAugustus
ipse acceptam a populo annonffi prsefecturam, quoad
vixit, tenuerit, aut certe paulo ante raortem subslituerit
sibi G. Turrianum, qui inter primos in
verba Tiberii juravit, quasi inter prajcipuos magistratus
: sed Boetii temporibus prffifectus annonce
nullam nisi in pistores urbis negotiatoresque suarios
censuram et animadversionem habebat : ut coliigitur
ex formula hujus prajfecturae quam refert Gassiodo-
„ rus 1. VI Variar., form. 18.
Falluntur ergo sua assumptione qui summum bonum
putant versari in dignitatibus sive magistratibus.
* Garraen constans ex duplici genere versuura alternorura,
quorum prior Plialeucius quinque pedes
habet, nempe spondeum, dactylum et tres trochaios :
posterior Archilochius duos dactylos totidemque trochseos.
1. Tt/7'io supe)-bus ostro.] Ostrum ab ostreo, dicitur.
Ostreum autera, Grfficis oarpzo-j, generatim illud omne
animalis genus siguificat quod testa inclusum latet.
At inter ista conchylia unum est, inquit Plinius, ex
cujus concha incisa colligitur succus tingendis vestibus
expetitus; et hoc proprie dicitur ostrum. Hinc
ostrum accipitur non solura pro concha, sed etiam pro
colore purpureo, qui ex conchtE istius sanie conticitur,
imo pro vestibus, qua^, lioc colore irabuuntur.
Tyrus autem urbs Phoenicicc ejusraodi conchylii piscatu
celeberrima fuit : quare ostrum dicitur Tyrium