You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
597 DE CONSOLATIONE PHILOSOPIII/E LIB. I. 598<br />
Ut terram roseis floribus ornet :<br />
Sa Quid dedit ut pleno fertilis anno<br />
Autumnus gravidis influat uvis,<br />
Rimari solitus, atque latentis<br />
Natiirai varias reddere causas.<br />
2S Nuno jacet efieto lumine mentis,<br />
Et pressus gravilnis colla oatenis,<br />
Deolivemque gerens pondere vultum,<br />
danter fccundus instillet vinum racemis tumidis, suetus<br />
scrutari et occultse naturse causas diversas referre. Ille,<br />
inquam, B oetius coili quondam terrarumque peritus,<br />
Nunc luce mentis debiiitata /aceistupidus, elveluti con-<br />
A Cogitur, heu, stolidam cernere terram.<br />
S3 PROSA II.<br />
Argumentum. — Pliilosophiamedici personam suscipiens,<br />
Boelio attentius considerato, eumdem interrogat;<br />
sed eodem tacenle, conjicit ipsum laborare<br />
lethargo, quem ut curet, iltius oculos mortalium rerum<br />
nube caligantes sua veste detergit.<br />
Sed<br />
^' Philosophia. " Oculis.<br />
i Tempus est sanaiidi, noninveliendi.<br />
1 medicin£e., inquit a, i> tempus est, non que-<br />
relaj. ^ Tum vero totis in me intenta : luminibus :<br />
INTERPRETATIO.<br />
strictus vinculis ponderosis circa collum, habensque<br />
faciem depressam proptcr gramtatem vinculorum proh<br />
dolor! cogitur spectare ierram parentem tanti stuporis.<br />
vertcre se tc^npus anni, nisi quod lones dicunt pJip B quibus ut physici student inquirendis, sic inquisivit<br />
Tempus omnibus notum, quod hic commendatur eas, invenitque Boetius. Hfec, mquam, natura _ob-<br />
cum apropria ratione, tum ab allectibus suis. A pro<br />
pria quidem ratione, quaj in hoo versatur quod ver<br />
sit placida tempostas, sole nimirum tunc dies noctibus<br />
a?quaute : unde dicitur : Quid veris placidas temperet<br />
Iwras : ab elfectibus vero nerape a floribus,<br />
quibus moderata illa anni tempestas terram ornat,<br />
quique, quod rosavuni colores referant, vocantur<br />
rosci ut elegautcr explioat Virgil. ii Georg., v. 123:<br />
20.<br />
Ver adeofrondi uemoriim, ver iitile silvis :<br />
Vere tument terras, et genitalia semina poscunt.<br />
Quiddeditut... aw^i(mm(S. VII.Boetiusooncludit<br />
se pariter cognovisse autumnum. Autimnus autem<br />
sive, ut nonnulli scribere malunt, Au.ctumnus, quibusdam,<br />
referente Festo, sic appellatur, quod tuno<br />
maxiine augeantur liominum opes, coactis agrorum<br />
fructibus : unde Virgil. ii Georg., v. 520 :<br />
Glande sues Iceti redeunt : dant arbuta silvas<br />
Et varios ponit fetus autiminus: et alte<br />
Mitis iu apricis coquitur vindemia saxis.<br />
Unde etiam autumnus nunc a Philosophia dioitur<br />
pleno fertilis anno gravidis influere uvis : plenus enim<br />
hic idem quod refertus : sicut Virgil. ii Georg., v. 4 :<br />
Huc pater, o Leucee : tuis hic omnia plena<br />
IVIuneribus, tibi pampineo gravidus autumno<br />
Floret ager, spumat plenis viudemia labris.<br />
Influere vero idem quod atundore : sicut Senecaait<br />
fortunx influentis dona.<br />
22. Rimari.] Perscrutari, penitusinquirere : qui enim<br />
natura; causas penitus inquirit, is instar oanis venatici<br />
omnia debet lustrare : unde Physicus, inquit<br />
Orator. i de<br />
naiurse.<br />
Nat. deorum, est speculator venatorque<br />
23. Naturx varias reddere causas.] Natura a 7ui cor<br />
dioitur, ut 'fyrjiq a yuw : quare natura, in genere<br />
causaj efficientis, est causa, a quares, prEesertim sen<br />
scura est : quia non generali duntaxat, sed singulari<br />
debetpercipi cogitatione, qua?. utpote ab intinitispropemodum<br />
adjunotis pendens, difUcillime obtineri<br />
potest. Suas tamen natura, hffic habet causas : nihil<br />
enim flt sine sua caiisa. His oausis inquirendis<br />
student physici, ut quamdam, qua a cajteris bominibus<br />
seoernantur, felicitatem sibi possint comparare :<br />
nam<br />
Felix qui potuitrerum oognoscerecausas.<br />
Has denique causas perspeotas habuit Boetius,<br />
quippe qui rimari solitus coelum terramque, oonsueverat<br />
latentis naturx varias reddere causas. Sed lieu !<br />
24. Nunc jacet.] Mens humana sic media est inter<br />
Deum, a quo oondita oonservatur, et corpus, cujus<br />
est forma, ut quo magis Deo, aut oorpori moventi<br />
obsequitur, eo magis gnara liit, aut ignara : Corpus<br />
Q enim, ut dicitur Sap. ix, quod corrumpitur, agcjravat<br />
animam, et terrena habitatio deprimit sensum mulia<br />
cogitantem. Deus vero, Joan. i, illuminat omnem hominem<br />
venientem in hunc mundum. Hine perturbatio<br />
recte nunc perLiibetur reddere effetum lumen menlis<br />
et instar gravium catenarum vulium ad terram deprimcre<br />
: sed Boelius dicitur catenis pressus colla, supple<br />
secundum : Sicut Virgil. Os humerosriue Deo similis.<br />
' Medicinx tempus est.] Ut corporis sio mentis<br />
suEe sunt a?gritudines, quamobrem sua est utriusque<br />
medicinal : unde Cic. iii Tuso. qq., Medicina animi,<br />
inquit, cur non tam desiderata, tam culta, tam grata,<br />
et probat(i\quam corporis'? Philosophia autem, utpote<br />
quse iii cogitatione versatur, mentis esercet medicinam<br />
; observatis tameu iis quse a medicis corporum<br />
observari solent : hi enim, i° aegros attentius considerant<br />
: nam<br />
medico diligenti, inquit Tullius ii de Or.,<br />
priusquam conetur segro adkibere medicinam, non solum<br />
mo7'bus ejus, cui mederi voluit, sed etiam consuetudo<br />
silis, nascitur : in genere vero formae, natura dioitur D valentis et natura co7'poris cognoscenda est ; 2" segros<br />
insita oujuslibet corporis forma, qua illud a cseteris<br />
distinguatur. Sio oonoiliari possunt disorepantes philosophorum<br />
opiniones : Namque, inquit Tullius ii de<br />
Nat. deorum, alii naturam censent essevim guamdam<br />
sine ratione cientem motus in corporibus necessarios :<br />
alii antem vim participem rationis atque ordinis...<br />
Sunt autem qui omnia naturse nomine appeltent, ut<br />
Epicwus, qui ita dividit omnium, quxsint, natura^n<br />
esse corpora et inane, quxque his accidant. Soilioet natura<br />
in genere causae, duplex est, nimirura prima,<br />
nempe Deus, cujus solertiam, inquii idem orator ibid.,<br />
nulla ars, nidla manus, nemo opifex consequi possit<br />
imitando : et secunda, videlioet quoddam corpus divinitus<br />
raotum: hoo enim vis est sine ratione ciens<br />
motus in reliquis corporibus nccessarios. At natnra in<br />
genere formco est unumquodque corpus, et si ita placetEpicuro,<br />
atonii et inane. Quidquid sit, non agitur<br />
hic nisi de natura, in genere form£e. IlaEC autem natura<br />
obscura quidem est, sed suas habet causas.<br />
alloquuntur, ut quod sua meditatione cognosoere<br />
non potuerunt tam de morbo quam de oonsuetudine<br />
valenlis et natura corporis, id perounctando et interrogando<br />
elioiant : 3° segris praisertim silentibus<br />
manura admovent, ut tactu judice, prcediola evidentius<br />
cognosoantur : inventa enim morbi oausa oura-<br />
tionem esse inventam raedioi putant ; 4° a'.gros cunsolantur,<br />
causati aut nullum esse morbum, aut ourationem<br />
ejus esse facilem : Medici enim inquit<br />
Orator. ii de Div. , quanquam siepe inteliigunt, tamen<br />
nunquam xgris dicunt, eo morbo eos esse morituros.<br />
Atqui ita Philosophia nuno se gerit erga Boetium.<br />
- Tum vero totis in me intenta luminibus.] I. Philosophia<br />
Boetium attentius oonsiderat : ut faota attentiore<br />
non solura morhum Boetii, cui mederi vult,<br />
sed etiam oonsueludinem valentis, et naluram mentis<br />
cognosoat : attentio quippe animi ita propria est<br />
pliilosophite, ut hao prcEoipilalio et pra^judiciura,<br />
infensissimi veritatis inveniendaj hostes, vitentur:
Change language