t. I (PL 63)

9it) MURMELLII ET AGR[COLiE COMMENTARIA. 950
Conjccto] Id est suspicor : unde conjeotores dicun- A tio Piiilosopliia promittit. Primum qaidem Isevia et
tur somniorum, aut similium rerum interpretes»
quoniam suspicionibus fulura oolligunt. Agricola.
Ambigis] Ambigere, ab am quod circum in com-
positione, et ago dictum per interpositionem 6 litte-
rte. AGnicoLi.
Num inquit, eto.] Sententia est. Non dubitabam
quin error esset aliquis in te, qui causa esset ut dolor
iste rerum adversarum possel intrare in animum
tuum. Aghicol.4..
Iliante valli robore] Similitudo a munitionibus
ducta est; quando enim aliquid deest vallo ut hiet,
id est apertum sit, datur aditus hostibus in munitio-
nes. Agricola.
Morbus] hio per translationem dictus est : oredo
dictum a morte, quoniam morhus ad mortem ducat. '^
Agricola.
Exstirpare] ksiirpe dicitur, quod masculino genere
radioem significat, quasi stirpitus evellere. Agmcola.
Vel maximam] Vel hio non disjunctive ponitur, sed
id fere quod etiam signilicat : sic Propertius :
Nocte una quivis vel Deus esse potest.
Agricola.
Rcconciliandce sospitatis.] iDura translatio, sicut
Boetii plerceque, pro reparanda; vel recuperandaj est
diotum. Reconciliantur enim proprie qui ex amicis
inimici facti, rursus redeunt in gratiam. A concio
enim concilium dictum est, id est, conventus homi-
unde conciliare homines ad consensum perdu-
num :
'cere. Fuit sane modestior aliquanto translatio, neo C
isti multum dissimilis tamen quam in Tyrone suo
graviter castigat Cicero, quod ille dixerat, valetudini
lideliter serviendo. Aoricola.
Nequam] Id est non ciijusquam, hoc est, qui nihili
homo est et nullius pretii : cujus contrarium est, qui
dioitur frugi,quifrugemaliquam bonam et utilitatem
sui prEebet, Itaque Plantus nummum nequam dixit,
qui bonus non esset. Agricoca.
Vices] Id est, vicissitudines, permutationes. Agri-
cola. *
Reliqua Rodolphi Agricola? quae in [Boetium scri-
psisse fertur in manus meas non pervenerunt, quae
utinampervenissent! Naniiithcec, ita etillasane quam
libens tibi communicarem. Cseterum te, oandide lector, q
oratum velim ut his nostris qualibusounque tantisper
oontentus sis, dum fueris adeptus meliora.
Sed sospitatis auctorilgratcs] Attentum simul et benevolum
reddit Boetiuin, dicens non omnino de ejus
salute desperandum esse, sed Deo gratias agendas,
quod elementa recuperandce salutis sint relicta.
Sospitatis] Incolumitatis.
Auctori] Deo.
Grates] Gratias subaudi agamus.
Sed quoniam firmioribus] Ostendit qua ratione
Boetio sanitas restitui possit.
Tempusuti] Pro utendi, figurata looutio est.
Ilanc] Perturbationum caliginem.
Fom.entis] Remediis. Duplicia autem remedia Boe-
' Deficiunt Agricolae commentaria :
mediocriaadremovendamperturbationumcaliginem,
qucB impedimento est aniiuo quo minus queat spe-
culari veritatem. Deinde vero acriora lirinioraque, ut
falsaj felicitatis specie perspecta, verai beatitudinis
formam possitintueri.
IN METRUM VII.:
Carmen est adoDium, dactylo constans et spondeo:
quo docet Philosophia tribus puloherrimis comparationibus
ita meotem hominisperturbationumcaligine
confundi, et passionom vinculis obstringit, ut nonnunquam
in servitutem redacta, veritatem minime
possit intueri. Sciendum est quatuor principales esse
animaj jperturbationes, quse et affeotiones dicuntur,
et a jnnioribus passiones. Harum duse quidem ex
opinione boni nascuntur, gaudiumet spes :duaevero
ex opinione mali, dolor et metus. Gaudium, quai et
voluptas gestiens (id est prseter modum elata Iffititia)
dicitur, est animi affectio proveniens ex opinione
prresentis 'magni cujuspiam boni, rationi non obtem-
perans. Spes quae et oupiditas vocatur, est animi af-
fectio proveniens es opinione futuri cujuspiam boni,
rationi non obtemperaus. Dolor 'seu a?gritudo est
anirai affectio proveniens ex opinione magni mali prae-
sentis rationi non obtemperans. Metus est animi perturbatio,
aocidens es opinione magni mali impendentis,
praeter rectam rationem. Has perturbationes ma-
gnus poeta pauois complexus est, in jEneidos sexto :
Hunc metuunt cupiuntque, dolent gaudentque, nec
[auras
Respiciunt, clausEs tenebris et carcere CiECO.
Ex his vitium omne nascitur : unde Francis. Philelp.
in Satiris :
Dedecus omne audet mens perturbata nefasque.
Danda igitur cum primis opera est nobis ut eas vel
exslirpemus, vel certe rationis subdamus imperio,
ut oompotes beatitatis evadamus. Divus Ambrosius
in II Epistolarum : Insurgit enimsapiens quasi, victor
debellatis a se ac triumphatis, libidini, tiniori, igna-
vicB, mtestitudini, cojterisque vitiis, donec ea de pos-
sessione sua>. mentis eliminet, et omnibus terminis
finibusque suis propulset, atque aroeat. Joannes Bo-
cacius ia Bucolicis :
Damon, Damon, quantum sibi quisque beavit,
Qui potuit mentis rabidos sedare tumores.
Baptista Mantuanus :
Ardiia res, vicisse alios : yictoria major
Est animi fluctus oomposuisse sui.
Subjecisse metus, et debellasse tumores
Gaudia, spemque gravi supposuisse jugo.
Nos quoque annos abhino septem in Eclogis mora-
libus hunc in modum lusimus :
solus deinceps commentabitur Murmellius. Edit.
Fortibus bellis animos domate,
Vinculo pacis reprimatur ira,
Cura sit mordax procul, arceatur
Prava cupido.
Nemo captores rutilis in armis
Urbium jactet, celebres triumplics
Neiuo miretur, quibus intumescunt
Ssepe tyranni.
Gestiens quiquis pepulit quiete
Gaudium et duros auimo dolores,
Spes anhelantes, pavidumque vicit
Corde timorem