03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

11* PROSA IV.<br />

Argumentum. — Philosophia rursus proposMs socero,<br />

uxorc, iiberis ; aiiimo quoque, quorum Boetius est<br />

compos, probat eumdem felioem magis quam infelicem<br />

esse habendum.<br />

Tum ego '% vera, inquam, commemoras o ' virtutum<br />

omnium nutrix, nec - inlitiari possiim prosperitatis<br />

mea? velocissimum cursura. Sed lioc est quod<br />

1' recolentem vehementius « coqnit. Nam in omni<br />

adversitate fortunae infelicissimum Ifi8 ' genus est<br />

DTE CONSOLATIONE PHlLOSOPIIIyE Lin. II. 678<br />

infortunii, fuisse felicem. Sed quod tu, inquit J, ^ falsa? es sapientia virtutibusque factus, ''(10) suarum se-<br />

INTERPRETATIO.<br />

Boetius.<br />

Memorem.<br />

Affligit.<br />

Philosophia.<br />

A opinionis supplieium luis, id rebus jure imputare non<br />

possis. Nam si te hoc « inane nomen fortuitaj felici-<br />

tatis movet, quam plurimis maximisque abundes,<br />

mecum reputes licet. Igitur si quod '-'<br />

in omni for-<br />

tunse (3) tuae censu pretiosissimum possidebas, id<br />

tibi divinitus illajsum adhuc, inviolatumqueservatur,<br />

^ poterisne meliora quseque retinens, de infortunio<br />

jure ' eaussari? Atqui viget incolumis, illud pretiosissimum<br />

generis humani decus, ^ Symmachus socer,<br />

et, quod vitfe pretio 5 non segnis emeres, vir totus<br />

" Inter omnia fortunse tux bona.<br />

f Accusare calamitatem.<br />

B Lubens.<br />

B h Nihilinjuriarum sibi timens<br />

NOTiE.<br />

modo, quo considerari potest, triplicis rursus est<br />

generis, videiicet a;terna, naturalis, quaeque vulgo<br />

vocatur posiliva. Lex ajterna, est divina voluntas,<br />

quatenus hsec non secus ac Deus, cujus est ex omni<br />

Kteriiitate fuit : de haic lege locutus Cicero ii de Legibus<br />

: Hano video, inquit, sapientissimorum fuisse<br />

sententiam, legem neque hominum ingeniis excogitatam,<br />

nec scitum aliquod esse populorum, sed seternum quoddam,<br />

quod universum mundum regeret, imperandi prohihendique<br />

sapientia. B16 Lex naluralis, est eadem<br />

diviua voluntas, qualenus, insita atqueinnata specie,<br />

hominibus innotescit : de hac loquitur idem Tullius<br />

I de Leg. Lex, inquit, est raiio insita in natura, quae<br />

jubetea quxfacienda,prohibetqueconiraria. Lex quas<br />

vulgo dicitur positiva est eadem Dei volnntas, quatenus<br />

hffc signo manifestata innotescit : sed haee<br />

Christianis alia est vetus, alia nova. Cum igitur nihil<br />

et benedictorum ; est cultura animi qux extrahit vitia<br />

radicitus : virtutis continet et officii et bene vivendi discipiinam.<br />

^ Infitiari.] Vel ut alii malunt, inficiari, pro diversa<br />

nirairumnominisinterpretatione^idemestquodne^nre.<br />

Inficior enim oritur ab in et facio, quasi fecisse negem<br />

: tuucque scribendum per c inficior: aut potius<br />

oritur ab in et fateor, quasi non fateor : Latini eniin<br />

dixerunt aliquando, infiteor, sicut etiam hodie dicunt,<br />

confitcor: tuncque scribendum per t infitior:<br />

malleni hocultimum.<br />

^ Recolentem vehementius coquit.] Memorem magis<br />

affiigit: recolere enim dicitur a cotere : colere autem<br />

proprie est dare : sed quod terra arando versetur,<br />

factum est, ut verbum illud translatum fuerit ad<br />

signiUcandam eam, qua mens nostra veluti commovetur,<br />

cogitationem : hinc cultus parentum, qui in<br />

cogitatione preesertim versatur : hos quippe ex eo<br />

dicimur colere, quodeosdem mente prajsertim veneramur<br />

: hinc etiam recolere idem est, quod iterata<br />

meditatione cogitare, in memoriam revocare, reminisci.<br />

Exempla passim occurrunt. Coquere vero idein<br />

quod angcre sive etiam cogere : similitudo sumitur a<br />

corporibus quod quemadmodum coipora, ; quae coquuntur<br />

cogunturve, partibus ad sese mvicem accedentibus,<br />

magis comprimi adeoque ad minores loci<br />

angustias redigi soleant, ita mens tristi sua cogitatione<br />

ila constringi videtur, ut caeteris rebus cogitandis<br />

minus apta, ulterius diffundi nequeat cogitando.<br />

• Genus infortunii fuisse felicem.] Non quidem re<br />

(qaod enim pra^teriit, id non est amplius, adeoque,<br />

ceu nihilum, te non potest reipsa affligere), sed cogitatione<br />

: sicut enim memoria malorum praeteritorum<br />

recreamur : /tec o/im mcminisse juvabit, Virg., quod<br />

hac de quadam nostra potestate, industria aut quadam<br />

alia bona qualitate admoneraur : sic bonorura<br />

tiat, nisi illa Dei aeterni voluntate, nihil etiam fit, prajteritorum<br />

q memoria afUigimur, quod hac nostrEe<br />

nisi ceterna lege. Sed apud philosuphos eorum<br />

;-»•—'-'• 1 •<br />

•<br />

•<br />

quae inlirmitatisconvincamur: quemadmodumenim placet<br />

fiunt quaedam dicuntur creari, quajdam generari. potuisse, sic displicet homini gloriae avido non<br />

Creantur ea, quorum nulla est, nisi exterior causa posse.<br />

;<br />

nimiruni res. Generaniur vero ea quorum pra^ter ex-<br />

5 Falsx opinionis supplicium.] Est quidem suppliteriorera<br />

causam, quaedamest materia ; nenipe modi. cium sive poena mentis, memoria praeterit» prospe-<br />

Res perseverant, sed modi mutantur: ssterna posiritatis: siquidem, ut dictum est, mens hac memoria<br />

tumque lege est, ut constet genitum nihil. Unde Se- affligitur : sed supplicium illud falsa; opinionis est<br />

neca in Hercule CEtaeo, v. 1099 :<br />

cum es hoc oriatur, quod mens praicipitatione et<br />

Quod natum est poterit ruori.<br />

praejudicio acta falso judicaverit praeteritam illam<br />

' Virtutum omniumnutrix.] Philosophia : cum enini prosperitatem constantis alicujus boni rationem<br />

philosophia sit cognitio clara distinctaque eorum, obtinere. Quamobrem id supplicium rebus jure im-<br />

qucE ad optimam vit« morumquerationem pertinent, putare non possis : nemo quippe errat nisi volens.<br />

cumque evidentia sit veri et certi judicii ^ norma, Inane nomen fortaitse feiicitatis.] Cua metus amit-<br />

propterea eadem philosophia instar prudentissimse tendaj ejus, quaj inconstans foret, felicitatis fit vera<br />

malris adbene judicandum primo, deinde ad honeste miseria, idcirco nulla reipsa est felicitas, nisi con-<br />

vivendum auditores alumnos inducit. Hinc, judice stans : quod igitur fortuita felicitas instar fortuna;, a<br />

Tullio philosophia est 7natcr omnium benefactorum qua oriri dicitur, sit inconstans, propterea haec nihil<br />

habet felicitatis nisi inane nomen.<br />

' Poterisne meiiora retinens de infortunio jure caus-<br />

sari.] Sed esto, inquit Philosophia, quae fortuita, sit<br />

vera felicitas : cum maximam partem bonorum, quae<br />

fortunae accepta referri debere arbitraris, retineas,<br />

felix potius quam infelix de infortunio jure non potes<br />

caussari. Caussari, vel ut nunc a pluribus scribitur<br />

causari, proprie nihil est aliud quam causam alicujus<br />

effecti quaerere aut afferre : Sic Virgil. eclog 9<br />

V. b6 :<br />

Caussando nostros in longum ducis amores.<br />

Quare Boetius, qui hactenus de adversa fortuna conquestus,<br />

ab ea videtur tanta> inconstantia; causas<br />

quaesivisse, non male nunc dicitur caussari : quamvis<br />

imraerito caussetur ; ut jam Philosophia demonstrabit,<br />

enumerando bona raeliora, qua; Boetio supersunt,<br />

nempe socerum, uxorem, liberos, ipsum quoque<br />

animum.<br />

" Symmachus socer.] I. Philosophia commendat<br />

Symmachum socerum Boetii. Plures fueruat Symma-<br />

.<br />

:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!