03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

AN. MANL. SEV. BOETII. 836<br />

constringit? Est ", inquit. 3SO ' Neque enim fuerit A hancnon in omnibus sequam esse constituo. Nam su-<br />

ulla rationalis natura, quin eidem libertas adsit arbi-<br />

trii. Nam quod ratione uti naturaliter potest, id habet<br />

judicium, quo quodque discernat. Per se igitur fu-<br />

gienda, optandave dignoscit. Quod 3*0 vero quis<br />

optandum esse judicat, petit : refugit vero, quod<br />

existimat esse fugiendum. Quare quibus inest ratio,<br />

ipsis etiam inest volendi, nolendique libertas. - Sed<br />

Nostri arbitrii libertas.<br />

INTERPRETATIO.<br />

NOTyE.<br />

pernis, divinisque substantiis et perspicax judicium,<br />

el incorrupta (5) voluntas, et efficax optatorum pree-<br />

sto estpotestas. Humanas vero animas liberiores quidem<br />

esse necesse est, cum se in mentis diviuce b spe-<br />

culatione conservant : minus vero, cum diiabuntur<br />

ad corpora, minusque etiam, cum terrenis artubus<br />

colligantur. Extrema vero est servitus, cum vitiis de-<br />

b Contemplatione.<br />

Dicitur 3° volendo : nara, ut ait S. Aug. 1. ii Re- nihil sit aliud, quam mens, quas cognitione duce setract.,<br />

c. i, non diamus esse in potestate nostra, nisi „ metipsam, voieiido, agere putest, quascunque mens.<br />

quod cim volumus, fit, ubi prius et maxime est ipsum<br />

velle, Propterea omnes philosophi doceut, sedem libertatis<br />

esse voluntatem ; unde duplex agnoscunt genus<br />

actus liberi : allerum vocant eiicitum, qui est<br />

ipsum vclle ; alterum dicunt imperatum, qui est obsequium<br />

corporis ad nutum mentis.<br />

Dicitur 4^^ duce co(/?irtio?ie : quia, quemadmodum<br />

aiunt iidem philosophi voluntas non fertur in incogni-<br />

ignotinullacupido.<br />

tum :<br />

Ut autem mens generali hac libertate praedita se<br />

ipsam agat moveatque, non est necesse ut veluti<br />

media et indiflferens constituatur inter duo contraria,<br />

vel eliam contradicentia : quandoquidem theologi<br />

docent hanc generalem libertatem reperiri, etiam<br />

ubi nuUa est ejusmodi indifferentia; siquidem S.<br />

Thomas, q. 10 de Potentia, art. 2 ad 5, post S. Augustinum<br />

docet,et Deum libere amare seipsum, et<br />

dixerit aut Deum ad seipsum amandum, aut Patrcm<br />

Filiumque ad producendum Spiritum sanctum esse<br />

indifferentem. Quinetiamidem S. Thomas in iiiSent ,<br />

dist. 18. q. 1 art. 2 ad o, videtur banc libertatem<br />

in Christo Domino agnoscere : Etiamsi liheTam Christi<br />

arbitrium, inquit, esset determinatiim adunumnuniero,<br />

sicut ad diligendum Deim, quod non faeere non<br />

potest, tamen ex hoc non amittit Hbertatem, aut rationem<br />

laudis sive meriti, quia in illud non coacte, sed<br />

sponte tendit, alquc ita estactussuidominus. Ex quibus<br />

sequilur potestatem peccandi uon pertinere ad rationem<br />

hujus libertatis, si quidem Deus et Christus,<br />

in quibus nulla fuit peccandi potestas, hac saltem<br />

libertate afficiuntur. Sequitur etiam, Deum moventem<br />

nostram mentem ad semetipsum tamquam ad summum<br />

bonum, sive dum nostramens cum nostro cor-<br />

pore conjungitur, sive etiam dum eadem ab eodem<br />

'— ''—»-'-— .Tr.7..„i„.,<br />

neralem hanc mentis nostrae libertatem :Voluntas<br />

cognitione duce, semetipsam agit, volendo, haec 11bertate<br />

afliciatur, necesse est. Atqui mens omnis ita<br />

sebabet;nam mens omnis non solum cognoscit, et<br />

judicando discernit quod fugiendum est et optandum;<br />

sed quod optandum esse judicat petit, refuyit<br />

vero quod existimat esse fugiendum : quod unusquisque<br />

in semetipso experitur.<br />

2 Sed hanc non in omnibus sequam esse constituo.]<br />

III. Posito discrimine inter mentem divinam, angelicam<br />

et humanam, Philosophia docet diversam esse<br />

in his mentibus libertatem. Nam quod spectat divi-nam<br />

et angelicam mentem, quas Philosophia nunc<br />

vocat supernas, divinasque substantias de his sic videtur<br />

ratiocinari eadem Pbilosophia : quse mens,<br />

cognitione duce, semetipsam, volendo, efficacius<br />

agere potest, ha?c liberiur censeri debet : siquidem<br />

libertas versatur in hac potestate; sed prEedictaj<br />

Spiritum sanctum a Patre Filioque, quamvis non mentes supernaj. Deus videlicet et angelus, semetpossibilitcr,<br />

libere tamen procedere : nemo autem C jpsas cognitione duce, volendo, eflicacius agere pos-<br />

sunt ; nam in unaquaque mente quatuor considerari<br />

possunt, uimirum perceptio, judicium, electio et exsecutio,<br />

qute ita inter se connexa sint, ut nec exsecutio<br />

sine electione, nec electio sine judicio, nec<br />

Judicium sine perceptione essedebeat: quare pro varietate<br />

perceptionis caetera variantur; in supernis<br />

autem divinisque substantiis, magis quam iucffiteris,<br />

est perspicax judicium, incorrupta voiimtas, et efficax<br />

optatorum potestas. Quod vero pertinet ad mentem<br />

humanam, hujus distingui possunt quatuor status,<br />

quiprout sunt sublimiores aut humiliores, majorem<br />

habent aut minorem libertatem. Primus status est<br />

mentis a corpore soperatae, quee scilicet se ia mentis<br />

divinx speculatione conservat, et baec mens liberrima<br />

est; quod pra?.stantissima, cognitione duce, semetipsam,<br />

volendo amandoque Deum, maxime agere<br />

potest. Seeundus status est mentis conjunctae cum<br />

corporesejuncta est, augere potius quam auferre ge- „ corpore, quod illi ad nutum obsequitur : qualis erat<br />

' ' '-^ —<br />

enim nostra, inquit S. Aug. 1. iii de Lib. Arb., c. 3,<br />

nec voluntas esset, nisi esset in nostra potestaie. Porro<br />

quia est in potestate, libera est nobis. Non enim est<br />

nobis liberum, quod inpotestatenon habemus, autpotest<br />

non esse quod habemus.<br />

Quamvis autem. mens generali hac libertate prredita,<br />

non propterea sitindifferens; id tamen non obstat,<br />

quin in nobis mortalem hanc vitam agentibus<br />

libertas sit facultas ad utrumlibet sive indilferens;<br />

uude apud nos duplex est libertas : altera contradictiouis,<br />

qua possumus agere vel non agere : altera<br />

contrarietatis, qua possumus agere hoc vel illud :<br />

sicut fusius philosophi docent. Liberum arbitrium.<br />

inquit S. Aug, 1. de Cor. et Gr., cap. 1, et ad<br />

malum et ad bonum faciendum, confitendum est nos<br />

tiabere.<br />

' Ncque enim fuerii ulla rationalis natura, quin<br />

eidem libertas adsitarbitrii.'] II. Posita pr;cdJctalibertatis<br />

definitione facile potest, Phiiosophia duce,<br />

eadem Ubertas propugnari hac ratioue : cum libertas<br />

Qjens primi parentis, antequam peccasset; haec enim<br />

dilapsa est ad corpus ; atque ha;o mentis humance<br />

libertas, non estquidem tanta, quanta est beatarum<br />

mentium : sed reliquarum tamenmaxima : siquidem<br />

Adamus majori cognitione pra^ditus melius semetipsum,<br />

volendo, agerc poterat. Tertius status est<br />

mentis perturbationibus quidem afflict», sed iisdem<br />

non consentientis : qualis erat mens S. Pauli dicentis<br />

adRoman. vii : Video aliam legem in membris meis<br />

repugnanteni legi mentis mex, et captivantem me in lege<br />

peccati, qux est in membris meis. Infelix ego homo :<br />

ciuis me liberabit de corpore mortis hujus? Gratia Dei<br />

per Jesum Christum Dominum nostrum. Et haec humanee<br />

mentis terrenis artubus conjunctae libertas antecedenteminor,<br />

est subsequente major : quod mens<br />

nondum victa fatiscat. Quartus denique status est<br />

mentis perturbationibus obsequentis; quse libertas<br />

tum exigua est, ut servitutis potius rationem habere<br />

videatur : Extrema vero libertas, inquit Philosophia,<br />

est servitus, cum vitiis deditie menies rationis proprix<br />

possessionc ceciderunt.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!