t. I (PL 63)

m\ MURMELLIl COMMENTARIA. 1002
Hic aviuin cantus lubenlis murmura rivi,
VivituF exiguo meliu3, natura beatis
Omnibus esse dedit : si quis cognoverit utl
Hcec si nota forent, frueremur simplice cultu
Classica non fremerent, uon stridula fraxinus iret
Nou ventus quateret puppes, non machina muros.
Avaritise nihil satis est] Aristoteles primo Politico-
Omnes enim in intinitum augent, qui pecuniis
rura :
student. Ecclesiastes : Avarus non implebitur pecu-
nia, et qui amat divitias, fructum 'non capiet ex eis.
Seneca : Avaro tam deest quod habetquam quod non
liabet, Salomon Proverbiorum capite xiii : Est quasi
dives, cura nihil habeal; et est quasi pauper, cum in
multis divitiis sit. Divus Ambrosius in primo de In-
terpellatione: Modum non habet avaritia, nec rapiendo
expletur, sed incitatur.' hoc egentior, quo
plura quaesierit. Seneca : Quse sunt maximaj divitioe?
Non desiderare divitias. Quis plurimum habet? B
Qui minimum cupit.
IN METRUM III.
Carmen est dicolon, constans iambico senario et
elegiaco pentametro. Taxat eo mortalium cupiditatem
inexplebilem, docens opes, nec avarum dum vivit
satiare, nec ubi mortuus fuerit, comitari.
Fluente] Affluente.
Auri gurgite] Aurifero fluvio, cujusmodi dicuntur
in Lydia Pactolus et Hernius, Tagus in Lusitania,
Durius in Hispania. Horatius in Epodo :
Sis pecore et multa dives tellure licebit,
tibique Pactolus fluat.
Non expleturas] Non satiaturas ejus animum.
:
:
:
A Languida mordaces consumunt pectora curjB.
Et alius : Vacuus viator et nudus non timel latronis
insidias. Securus a nocturnis furibus dormit paiiper,
etiamsi claustra non muniat : diviti vero opes suaj
latronis semper imaginantur occursum, jugi soUici-
tudine noctium somnum adimunt. Claudianus :
Fcedaque avaritife complexoe pectora matris,
Insomnes longo veniunt examine curaj.
Defundum] Mortuum. Propertius :
liaud ullas portabis opes Acherontis ad undas.
Nudus ab inferna stulte vehere rate.
Divus Ambrosius Hexaemeron lib. ultimo : Nudi om-
nes nascimur, nudi morimur. Nulla discretio inter
cadavera mortuorum, nisi forle quod gravius fetentdivitumcorporadistentaluxurie.LudovicusBigus:
Nil secum moriens locnples, nil portat egenus.
Morte relicturi plusque minusque sumus.
Tollit in immensum se divitis error avarl,
Nec so ubi pacifica mente reponat, habet.
Idem
Uuc nihil intulimus, nihil hinc auferre valemus.
Oppida rex moriens, frivola linquit inops.
Exiguum natura petit, qui congruus illi
Vixerat, haud unquam hic indigus esse potest.
IN PROSAM IV.
Quemadmodum jam docuit divitias veram suffl-
cientiam non conferre, ita nunc argumentatur digni-
tates eos quibus proveuerint honorabiles reveren-
dosque nonreddere: quae saepe collataa improbis eos
despectiores faciunt. dum iilorum vitia pluribus ante
ignota revelant.
^T'!}J'^.^'' lTf\r'.TZ\.l^!^lJr'iZ C «""' veldebitum. Gellius :
lauri, oleae, corni, myrti, et id genus arborum. Per
similitudinem pro lapide pretioso accipitur. Sic dicimus
baccas succini vel coralii. Horatius in Epodo ;
Nec sit marita, quiE rotundioribus
Onusta baccis ambulet.
Hinc baccula, parva bacca.
Rubri littoris] Littoris Erythrffii maris. Rubrum
mare dicitur, quod a Persico sinu in Arabiam exten-
ditur. Nearchus et Onesicritus, Alexandri Magni co-
raites, tradiderunt stulte persuasum esse vulgo, ru-
bras alicubi esse maris aquas, quin ab Erythro rege
nomen pelago inditum credere se cujus sepulcrum
ejus gentis litteris insignitum, in insula haud procul
a terra intuiti essent. Alii aquam videri rubram, etsi
non sit, affirmant, seu quia rubens sit area, qua le- i
viter commota, talis existat in tluctibus color : aut
quod montium qui argillosi sint, repercussu pacata
pelagi facies ruffescat. Constat ibi plurimos lapides
pretiosos conchasque inveniri. Tibullus :
Et quascunque niger Rubro de littore gemmas
Proximus Eois coUigit ludus aquis
Idem :
Quidve in Erythrseo legitur quae littore concha,
Tinctaque Sidonio murice lana juvat ?
Centeno bove] Centum bobus. Posuit autem numerum
finitum pro inflnito.
Scindat] Aratro proscindat.
Opima] Pinguia, fertilia.
Cura mordax] Cor assidue urens et quasi, morsu
conficiens. Unde quidam :
Patrol. LXIII.
Dignitates] Magistratns, honores. Dignitas modo
signiUcat lionorem alicui propter merita vel impen-
Cujus dignitas nec augeri
laudibus, nec minui detractionibus potest. Accipitur
interdum pro magistratuum administratione et honore.
Cicero : Ut omnibus in rebus ei le commendes
quoad fldes dignitasque tua patietur. Interdum su-
mitur pro virili pulchriludine. Idem libro primo Ofliciorum
: Pulchritudinis duo sunt genera: unum mu-
liebre, quam venustatem appellamus : alterum virile,
quam dignitatem dicimus.
Reddu7it] Cum interiogatione legendum.
Num] Nunquid : quasi dicat minime.
Atqui] Sed.
lUustrare] Notam reddere, nobilitare.
Nequitiam] Improbitatem.
Indignemur] iEgro et iniquo animo feramus.
Calullus] Hic poeta, genere Veronensis, scripsit
multa iepidissima carmina, quorum nonnulla desi-
derantur, exstant alia: de quo dixit Ovidius :
Et Martialis
:
Mantua Virgilio gaudet, Veroua Catullo.
Verona docti syllabas amat vatis.
Licet] Quamvis.
In Curuli] In sella eborea. Curulis sella erat ex
ebore, qua majores magistratus utebantur in curru.
Horatius in epistolis :
Cuilibet hic fasces dabit, eripietque curule,
Cui volet, importunus ebur.
Nam senatores, qui curulem magistrattim, id est
majorem honorem gessissent, honoris gratia in cu-
32