t. I (PL 63)

959 APPENDiX AD LIBKOS DE CONSOLATIONE PHILOSOPHLC. 960
quam possidet. An putas illum possidere, qui the-
sauro suo die et nocte incubans, avara et misera lor-
quetur sollicitudine? llle vero eget, et si alii dives
videtur, sibi pauper est, quinon utitureo quodhabet,
qui adhuc alia rapit, alia desiderat. Ubi enim nullus
ciipiditati modus qui fructus divitiarum? Nemo est
dives, qui quod habet secum hinc auferre non potest.
Quod enim hiorelinquitur, etc. Idem nonmulto
post : Duos fiuitimos vetus Mstoria describit, regem
Achab, et pauperem Nabuthan {IIlReg. sxi), Quem
horum pauperiorem, quem ditiorem credimus? Alter
regali fulcro divitiarum praiditui, inesplebilis, insa-
tiabilisque opibus suis, exigaam pauperis vineam
desideravit. Alter aspiciens aaimo fjv.^jCkiwv rv.c 770-
),vzp'Jcrou; '^'^yv.q, imperialesque gazas, suo erat
contentus palmite. Nonne videtur hicmagis dives, hic
magisrex, qui sibi abundabat, suas regebat cupiditates,
ut nihil alienum concupisceret? Ille autem
egentissimus, cui aurum suum vile^ alienus palmes
pretiosissimus fesistimabatur. Idem in decimo Epistolarum
: Quo plus unusquisque acquisierit, plus
siti, et quasi quadam inardescit ebrietate cupidi-
tatum suarum, Idem in libro de Nabutha : dives,
nescis quam pauper sis, quam inops tibi ipsi videa-
ris, qui te divitem dicis. Qnanto plus habueris, plus
requiris : Etquidquld acquisieris, tamen tibi adhuc
indiges. Inflammaturlucroavaritia, non restinguitur.
Quasi gradus quosdam cupiditas habet, quo plures
ascenderit, eo ad altiora festinat, unde fit gravis
ruina lapsuro. Etpaulo posthajc subjicit : Quis igi-
lur tibi pauper videtur, qui contentus est suo, an
qui concupiscit alienum? Alter certe pauper est af-
feclu. Affectus dives egere non novit, census abun-
dans nequit avari pectus explere. Ideoque dives
cupidus. Ininvidiam possessionis, et pauperiatis que-
relam, Ambrosii libro, cujus modo memiiiimus,
uescio a quo adjectum est epigramma, nonindignum
saue quod et his apponatur :
Plurima habere cupit, qui possidet omnia dives,
Nernpe iuopes reddit copia magna viros,
Unde habeant cura est paucis, 'sed oportet habere
Per scelus atgue nefas, pauper ubique jacet,
Hoc paler Ambrosius NabulhEe testatur in umbra
Qui pro rure suo rege voleule cadit.
Addidimus et nos aliquot ab hinc annos, cum idem
opus discipulis enarrandum suscepissemus, [hoc qua- annales, quibus
P
non licebat cdnsulatum inire, nisi
tertium et quadragesimum annum agenti. At vero (ut
lecunque carminis simulacrum :
Slens bominis dives, non gaza, necarca putanda est,
Cui satis est nuuquam, semper avarus eget.
Crescit ut iudulgens potum sihi luridus hydrops,
Sicaugelur opum, dum cumulantur, amor.
Fas et jura facit nihili vesana cupido,
Quoque libet, CcBca mente licere putat.
Inter opes inopem noris ut, lector, avarum.
Hoc lege diviui nunc opus Ambrosii.
AgW] Vivit.
Egentem] Horatius :
Magnas inter opes inops.
Periander : Pra^stat eum qui bonis non utitur mori,
quam viventem egere.
IN PROSAII III.
Supra Boetio fortuna sic locuta est. Quid si ube-
rius de bonorum parte sumpsisti? Nunc igitur Phi-
losophia recenset ea omuia quibus afortuna fuerit
A ornatus, aitque minus eum juste de illa queri, cum
adhuc se feliceni negare non possit, qui inita ratione
plus bonorum quam malorum tulisse convincatur
atque retinere.
Hisceres] Lo(juereris. Hisco significat submisse lo-
quor, sive os ad loquendum aperio. Plautus :
Ne hisccre quidem audet.
Accius :
Hem vereor plus quam fas est captivum hiscere.
Blusicse dulcedinis] PoeticEe delectationis.
Tum] Tunc.
Cum] Quando.
Altior[ Profundior.
Bloeror] Tristitia.
Contumacis'] Rebellis, inobedientis.
B Fomenta] Mitigamenta, et quee GrEeci vocant ,««-
"Kdyy.cra,
Penetrent] Penitus imraittant.
Desolatum.] Orbatum.
Parente] Patre.
Quod] Prius carum esse quam prosimum.
Carus] Ob prceclaram indolem amatus.
Proximus] Affinis. Sensus est : Principibus civita-
tis ante carus fuisti ob virtutis studium, quam per
affinitatem propinquus.
Socei^orum] Symmachi et uxoris ejus, aut etiam
fratrum tiliorumve illius. Maro in jEneidos 11 :
Jnfelix quai se dum regna manebant,
ScBpius Andromache ferre incomitata solebat
Ad soceros, el avo puerum Aslj'anacta trahebat.
In libro Tobiaa : Post obitum matris suae Tobias abs-
cessit ex Ninive cum uxore sua, et flliis et flliorum
flliis et reversus est ad soceros suos. Socer nomen
ad aliquid est : refertur enim ad generum. Unde
Ovidius.
Non hospes ab hospite tutus,
Non socer a genero.
Cojungis] Uxoris tute Rusticianse.
Fructus] Usus cum quadam delectatione.
Lucis] Diei.
Quantalibet] Quaatumvis magna.
Ingruentum] Imminentium.
Malorum] Adversitatum.
Consules] Fuerunt quondam apud Romanos leges
in quintadicit Cicero) apud antiquos Rulli, Decii, Cor-
Tini,'multique aIii,'recentioreautem memoriasuperior
Africanus, T. Flaminius admodum adolescentes consules
facti, tantas res gesserunt, utpopuliRomaniimperium
auxerint, nomen ornaverint. Proinde nemo
miretur, si post imperii ruinam, barbaris jara tenentibus
Italiam, et plerisque legibus Rumanorum
abolitis, duo fllii Boetii propemodum pueri, fortuna
potissimum Isuffragante, pariter ob patriaj virtutis et
sapienlice meritum consules evaserint, idque jussu
Theodorici Gotborum regis, qui diu in bonos viros
bene fuit animatus.
Cuiules] Hcesellaj fuerunt eboreaj, quibus majores
magistratus utebantur in curru, quo honoris gratia
incuriam vehi soliti erant.