t. I (PL 63)

IN LIRROS DE CONSOLATIONE PHlLOSOPHIyE PROLEGOMENA. !i6G
calamos complet, ut musica possint arte cantare. Videmus
per eam defcnsiones jam nutantium civiiatum, subita
tali firmitale consurgere, ut machinamentorum
auxiliis superior reddatur, qui desperatus viribus inve-
nitur. Madentes fabricx in aqua marina siccantur :
dura cum fuerint inQeniosa dispositione solvuntur; me-
talla mugiunt : Diomcdis in sere grues buccinant : seneus
anguis insibilat : aves simulate fritiniunt; et qux propriam
vocem nesciunt, ab ssre dulcedinem probantur
emittere cantilenx. Parva de illa referimus, cui ccelum
imitari fas est : hxc enim fecit secundum solem in Ar-
chimcdis sphsera decurrere : hxc alterum zodiacum
circulum humano consilio fabricavit. Hsec lunam defe-
ctu suo reparabilem artis illuminatione monstravit : et naturx convenientiam ubique dispersam virtutis sux
parvamque mdchinam, gravidammundo, coslum gesta- T, gratia comprehendit. Et paulo post : Sed quoniam nobis
bile, compendium rerum, speculum naturx, ad speciem facta est voluptuosa digressio [quia semper gratum est
xt/ieris incomprehensibili mobilitate volutavit. Sic astra, de doctrina coUocjui cum peritis) citharxdum, c/uem a
quorum licet cursum sciamus, fallentibus tamen oculis, nobis diximus postulatum sapientia vestra eligat prx-
prodire non cernemus. Stans quidam in illis transitus senti tempore meUorem, facturus aliquid Orphei, cum
est : et quse velociter currere vera ratione cognoscis, se dulci sono gentilium fera corda domuerit. Et quantx
movere non respicis. Quale est, hoc homini etiam facere,
quod vel intellexisse potest esse mirabile? Quare
cum vos ornet tcdium rerum prsedicanda notitia, horo-
logia nobis, puhlicis expensis, sine vestro dispendio, destinate.
Primum sit, ubi stylus diei index per umbram
exiguam horas consuevit ostendere. Radius itaque im-
mobilis et parvus, peragens quod tam miranda magni-
tudo solis discurrit, et fugam solis xquiparat, Cfuod bus gtoria sua pereat : nobis plenissime rei veritas in-
motum semper ignorat. Inviderent talibus si astra scnnotescat. Isagogen transtulit patricius Boetius, commentirent,
et meatum suuin fortasse deflecterent, ne tali lu- C taque ejus gemina dereUnquens. Categorias idem trans-
dibrio subjacerent. Vbi est illud horarum de lumine
venientium, singulare miraculum, si has et umbra de-
monstrat? Ubi prsedicabilis indefecta rotaiio, si hoc et
metalla peragunt, qux situ perpetua continentur ?
artis inxstimabilis virtus, quse dum se dicit ludere, na-
turse prxvalet secreta vulgare. Secundum sit, ubi prx-
ter solis radios hora dignoscitur, noctes in partes divi-
dens : quod ut nihil deberet astris, rationem cceli ad
aquarum potiiis fluenta convertit : quorum motibus
ostendit, quod ccelo volvitur : et audaci prxsumptione
concepta ars elementis confert, quod originis conditio
denegavit, universx disciplinx cunctus prudentium la-
bor naturx potentiam, ut tantum pgssint nosse, perqui-
rit. Mechanisma solum est, quod illum ex contrariis
appetit imitari : et si fas est dicere in quibusdam etiam
nititur velle superare. Hoc enim fecisse dignoscitur
Dxdalum volare. Hoo ferreum Cupidinem in Dianx
templo sine aliqua alligatione pendere. Hoc hodie-facit
muta cantare, insensata vivere, immobitia moveri. Me-
chanicus, si fas est dicere, pene socius est naturx :
occulta reserans, manifesta convertens, miraculis lu-
dens ; ita pulchre simulans, ut quod compositum non
ambigitur, veritas xstimetur. IIxc quia studiosius te
legisse comperimus, prxdicta nobis horologia quanto-
cius transmittere maturabis. Ul te notum in illa parte
mundi facias, ubi aliter. pervenire non poteras. Agno-
scant per te exterx genles; tales nos habere nobiles,
quales leguntur auctores. Quoties non sunt credituri
qui viderint ? quoties hanc veritatem lusoria somnia pw-
A tabunt? et quando fuerint a stupore convcrsi, non audebunt
se xqucdes nobis dicere, apud ^uos sciunt sa-
pientes talia cogitasse.
Altera epistola ejusdem Cassiodori est quadrage-
simo libri seoundi, quae sic se habet :
Boetio patricio Tlieodericus rex.
Cum rex Prancorum, convivii vostri fama pellectus,
a nobis citharxdum magnis precibus expetisset, sola
ratione complendum esse promisimus, quod te erudi-
tionis musicx peritum esse noveramus. Adjacet enim
vobis doctum eligere, qui disciplinam ipsam in arduo
coUocatam, poiuittis attingere. Quid enim illa pirxstan-
tius, qux cccli machinam sonora dulcedine modidatur,
7iobis gratix fuerint actx, tantx vobis ex nostra xqua-
biU compensatione nferentur, qui et imperio nostro pa-
retis, et quod vos clarificare possit, efficitis.
Idem Cassiodocus ad finem libri Dialecticse de eodem
BtBtio ita loquitur : Illud, inquit, competens
judicavimus recapitulare breviter, quorum labore in
Latium eloquium res islx pervenerint : ut nec auctori-
tulit pairicius Boetius, cujus commenta tribus libris ipse
quoque formavit : Perihermenias supra memoratus patricius
Boetius transtulit in Latinum, cujus commenta
ipse dupUcia minutissima disputatione tractavit...Supta
memoratus patricius Boetius de syllogismis hypotheticis
lucidissime pertractavit, etc.
IIL
Procopius, Caesariensis es Palsestina, rlietor et so-
phista inter varias suas historias scripsit de Bello
Gothorum libros tres, in quorum primo quod Grace
disit de Boetio, sic Laline redditur :
Symmachus et ejus gener Boetius patricii, aUo majorum
sanguine, principes vero senatus Romani, et
consides faere, philosophix et xquitati supra cxteros
mortales studuerant, inuUisque egenis tum Bomanorum,
tum externorum opibus suis subvcnere. lli ad ingentem
gloriam evecti, deterrimos quosque in sui invidiam con-
citarunt : quibus delatoribus Theodericus rex persuasus
viros clarissimos perinde ac res novas molientes occidit,
eorumque bona omnia publicavit. Sed paucis post die-
bus cmnanti iUi cum ingentis piscis caput ministri ctp-
posuissent, ilhid Theoderico visum est caput esse
Symmachi nuper occisi, dentibus quidem in inferius
labrum impactis, ocuKs vtro torve et furibunde intuen-
tibus minari sibi plurimum videbatur. Unde prodigii
novitate perterritus, membrisque prxter modum treme-
bu7idus et horrens, in lectum citato gradu se recepit
identidemque sibi togarum vim magnam ingeri jubendo
paulum (luievit. ElpecUo deinde medico omnibus, quem-
,