03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

747 AN. MANL. SEV. BOETII 748<br />

10<br />

Unus enim rerum pater est,<br />

Unus cuncta ministrat.<br />

SOS" llle dedit Plioebo radios,<br />

Dedil et cornua lunse.<br />

lUe liomines etiaro terris<br />

Dedit, et sidera ccelo.<br />

Hic clausit membrisianimos<br />

Celsa sede petitos.<br />

Deus, unus gubernat omnia. Hic dedit splendorem soli,<br />

et lunx vultum crescentis decrescentisque. Hic quoque<br />

dedit homines terris, et astra ccelo. Hic inclusit corporibus<br />

humanis mentes ortas ex loco sublimi. Nohite<br />

ergo semen emittit omnes homines. Quare jactatis ori-<br />

A »©8 Mortales igitur cunctos<br />

Edit nobile germen.<br />

Quid genus, et proavos strepilis?<br />

NOTJE.<br />

Si primordia vestra,<br />

15 Auctoremque Deum spectes,<br />

Nullus degener exstat,<br />

Ni vitiis pejora fovens<br />

Proprium deserat ortum.<br />

INTERPRETATIO.<br />

ginem majoresque vestros mortales') si consideretis vestrum<br />

principium et vestrum conditorem Deum, nemo<br />

ante degenerat, quam peccando recedat a Deo suo prin-<br />

cipio.<br />

3. Unus rerum pater est.] I. Generatim omnia ita B 9. Hic clausit memoris animos<br />

sunt a Deo, ut Deus sit omnium pater : pater quippe<br />

idem est quod causa non solum producens, sed etiam<br />

conservans : Deus vero est omniumcausa producens<br />

et conservans. Hinc Deus vocatur Pater a Christianis,<br />

Judteis, et ipsis etiam ethnicis : Christiani enim<br />

orando dicunt, Fater noster qy.i es in cali.s, Matth. vi.<br />

Judaeis dicitur Deuteron. xxxii : Nunquid non ipse<br />

cst Pater tuus, quiposseditte, etfecit et creamt le. Denique<br />

Horatius ait : Gentis humanx pater atque custos<br />

: et Virg., Pater ipse colendi haud facilem esse<br />

viam voluit.<br />

5. Ule dedit Phmbo radios.] Sol poetis vocatur<br />

Phccbus a specie et nitore : folioq enim adjectivum<br />

estsplendidus, lucidus, purus. Soh autem Deus dedit<br />

quamvis enim a corporibus obviis sol videa-<br />

radios :<br />

tur habere, quod hoc vel illo modo luceat, idem tameua<br />

solo Deo habet, quod luceat. Scilicet duo observari<br />

possunt in niundo effectorum genera : gene- loquentem :<br />

ralia quffidam; alia, ut barbareloquunturphilosophi,<br />

particularia : priorum generalis, posteriorum vero<br />

peculiaris causa qu*renda est. Sic quajrenti cur me<br />

loquente auditor moveatur, non generalis, sedpecu-<br />

liaris causa atferenda, li quod aer a meo ore ad illius<br />

aures continuatus meis pulmonibus, lingua, dentibus,<br />

et labris sic moveatur, ut eodem aures auditoris<br />

commoveantur. At quajrenti cur commoto auditoris<br />

cerebro cogitationes in ejusdem auditoris<br />

mente excitentur : non peculiaris, sed generalis causa<br />

responderi debet. Similiter q\icerenti cur iris mille<br />

trahat varios adverso sole colores, causa peculiaris,<br />

nempe pluvia cadens respondetur :<br />

sed quffirenti cur<br />

sol radios niittat, causa generalis, nimirum Deus optime<br />

redditur. Sis Deus<br />

6. Dedit et cornua lunx.] Luna, quod haec sit corpus<br />

opacum, lumen a sole acceptum ita remittit, utmodo<br />

crescens, modo decrescens, modo silens, modo plena<br />

videatur : sive ut ait Plinius, modo cutvata in cornua,<br />

modo sequa portione divisa, modo sinuata in orbem,<br />

maculosa eademque subito prxnitens immensa<br />

orbe pleno ac repente nulla. Virg. uiMn., v. 045;<br />

Tertia jam luncB se coruua lumine compleut.<br />

Verum quod corpus illud opacum lumen sic remiltat<br />

hoc ut pote elFectum generale Deo tanquam causae<br />

generali acceptum referri debet.<br />

7. Zlle homines terris dedit.] II. Speciatim homo a<br />

Deo tanquam a patre oritur, primum quidem ratione<br />

corporis, quod ex terra formatum in terris collocavit<br />

Deus (Genes. i : Formavit Dominus Dcus hominem<br />

de limo terrx], non secus ac sidera ex coelo formata<br />

in coelo posuit : Genes. i : Fecitque Deus duo luminaria<br />

magna, luminare majus, ut prieesset diei, et lumi-<br />

nare minus, ul praeesset nocti, et stellas. Hinc psal.<br />

.- csui Ccclum cmli Domino, terram autem dedit filiis<br />

hominum. Quin ipse Tullius., ii de Nat. deorum, Homines,<br />

inquit, humo excitati quasi cultores terrx con-<br />

stituti sunt.<br />

III. Idem homo a<br />

Deo tanquam a patre oritur etiam ratione mentis,<br />

quippe quae, cum hujus nulla sit, nisi exterior causa,<br />

judicio philosophorum creatur : solius autem Dei<br />

est creare : hinc phiiosophia nunc dicit animos celsa<br />

sede petitos. Neque vero corpus et mens humana a<br />

Deo solum creantur, sed a Deo veluti a causa generali<br />

mutuo conjunguntur : quffirenti eniru cur mens<br />

humana aliquaudo et aliquandiu cum corpore humano<br />

conjungatur, nulla alia generalis afferri potest<br />

causa, nisi voluntas Dei, qui omnia quxcunque voluit,<br />

fecitin caHo et in terra, psal. cxiii. Hinc Deus, judicio<br />

philosophife, clausit membris animos. Lactantius,<br />

I. 1 Div. Instit., cap. 21 : Corpuscutum hoc, inquit,<br />

quo induti sumus, hominis receptaadum est. Nam ipse<br />

homo neque tangi, neque aspici, neque comprehendi<br />

potest, quia latet intra hoc quod videtur. Claudian. I. i<br />

de Raptu Proserp., v. 5b, inducit Lachesim sic<br />

maxime noctis<br />

Arbiter, umbrarumque potens, cui uostra laboraut<br />

Stamina; qui tiuem cunctis et semina prsebes,<br />

Nascendique vices alterna morte rependis;<br />

Qui vitam lethumque regis : nam quidquid ubique<br />

Giguit materies, hoc te donante creatur,<br />

Debeturque tibi, certisque ambagibus eevi<br />

Rursus corporeos animte mitluntur iii artus,<br />

H. Mortales cunctos edit nobile germen. ] Quod<br />

germen sit et prfeeuntis effectum, et subeuntis cansa<br />

corporis, idcirco vidco duplicem esse hujus textus<br />

interpretationem. Prima est Theodori Sitzmani, qui<br />

arbitratus germen hoc signiticare sobolem, ait nobile<br />

germen esse apj^ositionem, ut signihcetur Deus, de<br />

quo in superioribus versibus agitur, edere cunclos<br />

mortales, qui mortales sunt nobile germen, quod potest<br />

conhrmari ex eo quod germen quasi genimen,<br />

dicatur id quod semine genitur. Altera est aliorum,<br />

D qui putantes germen hic signilicare principium dicunt<br />

esse syntaxim, quam grammatici dicunt nominativi<br />

et verbi, ut signiiicelur nobilis origo morta-<br />

quod potest conhrmari etiam ex eo quod ger-<br />

lium :<br />

men quasi gerimen dicatur quod sobolem gerit : sed<br />

quidquid sit de utraque hac nominis hujus interpretatione,<br />

posterior sententia nobis videtur rectius et<br />

concludi ex dictis, et statui pro principio statim di-<br />

Cum homines<br />

cendorum. Quasi dixerit Philosopbia :<br />

omnes cum ratione corporis mentisque, tum etiam<br />

ratione mutuse harum partium conjunctionis a Deo<br />

oriantur, propterea homines omnesa nobilissimo parente<br />

oriuntur : quare iidem horaiuos contemptis<br />

genere et proavis terrestribus, nobilissimi sunt, nisi<br />

vitiis proprium deserant ortum. Falsa ergo assumptione<br />

falluntur, qui quam sumrai boui naturaliter<br />

norunt appetuntque, nobilitatem, hancin sola majorum<br />

mortalium nobilium serieversari putant; supersunt<br />

voluptates corporis.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!