t. I (PL 63)

635 AN. MANL. SEV. BOETII. 636
tur, ex quibus orta perturbationum caligo (3) verum A
illum confundit intuitum », ' hanc paulisper lenibus,
mediocribusque 6 fomentis attenuare tentabo, ut
diraotis fallacium affectionum tenebris, splendorem
yerae lucis possis agnoscere.
88 METRUM
* VII.
Argumentum. — Ut lumen siderum, 7iubibus ; perspicuitas
aquse, mno ; et cursus fluminis, rupe opposita :
sic cognitio veritatis impeditur perturbationibus, quse
idcirco pellendse.
Nubibus atris
Condita nullum
Fundere possunt
Sidera lumen.
D S® Si mare volvens
Turbidus auster
20
INTERPRETATIO.
Misceat sestum,
Vitrea dudum,
Parque serenis
Una diebus,
Mox resoluto
Sordida cceno
Visibus obstat.
Quique vagatur
Montibus altis
Defluus amnis,
Saepe resistit
Rupe soluti
Objice saxi.
©® Tu quoque si vis
Lumine claro
a Mentis. B fiuctum, aqua prius perspicua, et similis luci elarx,
6 Uemediis. statim disperso luto impura, impedit aspectum. Et qui
Astra involuta caligine nigra nequeunt mittere ullam fluvius discurrit e locis sublimibus fluens; hic non raro
lucem. Si auster turbulentus, versans sequora, turbet sistitur scopulo opposito montis fracti. Similiter si tu
NOTiE.
dicatur perturbationum caligo verum menlis intuitum
confundere.
1 IJanc paulisper lenibus.] Evanescente quidem
perturbationum caligine, vera lus menti affulgebit :
sed ut in corporibus, sic in mentibus niediocria primum,
deinde iirmiora remedia adhibenda sunt : sicut
jam dictum est.
* Quod ab Adone filio regis Cypriorum .vocatur
Adonium. Est autem carmen constans ex ano genere
versuum, quorum quiiibet dimeter componitur ex
lesti prius lumini penetrabilis, commotis postmodum
perturbatiouibus ita obscuratur, ut nullo se lumine
videat perfundi, etfamiliaria proinde ignoret.
Neque vero absre et aqua marina cwteris aquis, et
auster reliquis ventis hic prEefertur; nam aqua marina
ut pote quse salsa, rectam luminis trajectionem magis
quam dulcis aqua jnvat, ceeteris paribus, est quacunque
alia aqua pellucidior. Auster vero ventus a meridie
flans, quod calidior, sit, aquam marmam, commoto
coeno, magis videtur perturbare.
14. Quiquevagatur. ] III. Quemadmodum flumen e
dactylo et spondeo.
montibus altis praecipitans, opposita montis soluti
Mens nostra veritatem assecutura, primum ab ali-
p rupe sistitur : ila mens humana magno quodam na-
'
quo veluti soie iuformetur, necesse est, quod ipsa turse impetu ad assensionem veritatis propensa, op-
sui himinis origo esse nequeat : deinde hujus inforposita perturbatione retardalur.
mationis eadem sit proxime conscia: quud auctor Hic autem grammaticis observari possunt hse voces,
hujus inforinationis non informet nisi monendo; po- amnis defluus, obex, et saxum. i" Enim amnis, teste
stremo ipsa informationis evidentia convicta, quo Varroue iv de 1. I., est flumen, quod circuit aliquid
aiictor hujus luminis ducit, eo proprio nutu feratur quasi dicatur exifjL^ji et v=w, vel potius ex am, circum,
consentiens : quod in lioc cousensu versetur ipsius et no, hoc est nuto : quam forte ob causam Oceanus,
veritatis forma. Atqui perturbationes hajc omnia im- quod orbem ambiat universum, poetis vocatur om/KS.
pediunt; sicut triplici exemplo deinceps demonstra- Sic Tibull. I. III, el. i :
bitur : quamobrem recle concludit Philosophia, veri-
Jam nox aethereum nigis emensa quadrigis
tatis assequendffi causa, mentem exuendam esse Mundum CEeruleo laverat amne rotas.
ejusmodi perturbalionibus.
2« Defluus idem quod labens : antiquiorem tamen
t. Nubibus atris.] I. Igitur sicut ?iu6es ali-x cctilnm
auctorem, qui hac voce, defluus ,nsus fuerit, invenire
inter et terras ititerjectte impediunt, quouiinus sidera
non potui : Iianc exoitare potuit Virgil. iii Georg.,
suos radios ad terras usque emittant : quod nimirum
V. 446 :
nubes ilte corpora sint opaca, quorum est lumen
remlttere : ita perlurbationes Deum inter et nienlem
Udisque aries gargite villis
Mersatur, missusque secundo defluit amni.
humanam veluti interjectje impediunt, quominug „ ,'
„ ^, ,•
, 1-. • j • j- ••
-u i *
Pater ille lumiuum Deus suos radios ad mentem us- ^ 3° Obex dic.tur ab objiciendo qma.forihns objiciatur :
hmc apud poetas sKpms scnbitur objice, et, mutata
que humanamemittat: quodprcedictffiperturbationes,
etiam hac scriptura, prima syllaba producitur, ut
ceu opaca quBedam corpora, lucem coelestem remit-
apud Virgil. iv Georg., v. 422 :
tant. Huc referri potest quod dicilnr Sap. ix : Etsi
quis erit consummatus inter filios hominum, si ab illo Intus se vastl Proteus tegit obice saxi.
abfuerit sapientia tua, innihilum computabitur... Mitte Et Claudian. 1. l de Raptu ProserpinEe :
iUam de ccelis sanctis tuis et a sede magnitudinis tux,
ut mecum sit et mecum laboret, ut sciam quid acceptum
sit apud te... Quis enim hommum poterit scire consilium
Dei ; aut quis poteril cogitare quid velit Deus?
Sive quod obicibus discurrens ventus opertis.
i" Saxum hic montem significat : ut ii .€neid.,
v. 307 :
cogitationes enim mortalium iimidse et incertse prooideniise
nostrx : corpus enim quod corrumpitur, aggravat
animam, et terretia inhabitalio deprimit sensum
multa cogitantem.
5. Si mare volvens.] II. Sicul aquamarina, prius in-
star vilri pellucida, cceno postea ventis resoluto ita
sordescit, ut lumini sit impervia, proindeque immi-
sta corpora occultet : non aliter mens humana cce-
Accipieus sonitum saxi de vertice pastor.
20. Tu quoque si vis. ] Cum ergo prcedictfe perturbatioues
tantum sint impedimentuin ut claroe distinctajque
coguitionis, sic etiam verai sententia^ habendas,
si cupias et evidenti cognilionis veritatem percipere,
et quo evidentia illa recta ducere potest, judicando
sequi, tu meutom prcejudiciis sic exue, ut neque
gaudio, neque timore, neque spe, neque dolore,
;