03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

i3:r INTERPRETATIO EUCLIDIS CEOMETRI.'!: . LIR.<br />

privatosdividunt, etiiimedio iter publicura : lii tj<br />

non sunt omnibus locis, utique sub omnos terminos<br />

signum inveniri oportet; quod ergo invenlum proloco<br />

termini observetur et custodiii debeat, ut ab uno ad<br />

uniim dirigatur, et si nocte sive anota ad notam.<br />

Sic enim sunt certse legis consuetudines et obser-<br />

vationes, semper signum in omnibus terminis positum<br />

est, aut aliquos cineres, aut carbones, aut testa,<br />

ant ossa, aut vitruni, aut massa ferri, aut ajs, aut<br />

cal^.em^aut gypsum, aut vas fictiie inveninius, quod<br />

etiam quibusdam saxorum fragminibus conculcabant<br />

atque diligenti cura conlirmabant, ut iirmius staret.<br />

Tales ergo, signum inter dominos, inter quos fines<br />

terminabantur, faciebant. Termini vero non sunt om-<br />

nibus locis, sed infinita sunt multa alia teslimonia,<br />

lege feliciter etintelligere curabis; quiintelliget quod<br />

videt, agrorum inteutionem et certamen tollere po-<br />

test, prudentiam tamen bi mensores babcre debent,<br />

qui judicaturi sunt, et quos advocant, ut pra;statores.<br />

In judicando autem mensorem bonum virum et , justumagere,ut<br />

nullaambilione autsordibus moveatur,<br />

servare opinionem melris et moribus debet. Omni<br />

enim artitici veritas custodienda est, esclusi sunt ilH<br />

quifalsapro veris opponunt. Quidam per impruden-<br />

tiam, quidam per imperitiam peccant. Mutans ergo<br />

in professione qua; generaliter pro veris adjiciuntnr,<br />

per controversiam argumentalileT et coiijecturaliler<br />

etiam superflue metiri artifices coguntur, sed tutum<br />

Nypsi, Higini, Euclidis, Cassi. — Ageni, Balbi, Tiberii<br />

Ccesaris jussu. — Urbici, MensorisLongini. — Imp.Se<br />

veri et Antonini j. — Imp. Vespasianij. — Imp.<br />

Adriani j. — Imp. Trajani j. — Imp. AugustiCa!sarisj.<br />

— Imp. Neronis j. — Imp.Valentinianij. —Imp. Tbeodosiij.<br />

— Imp. Arcadiij. — Imp. Ilonorii j. — Imp.<br />

Constantini jussu.<br />

Nomina lapidiim finaliiim et ' arcarum positiones<br />

rubrica.<br />

Orthogonius rectus rectum angulum mittit. Isopleurus<br />

rectussubconstitutus. — Isosceles. Terrainuslineatus.<br />

— Exculenus sive hexagineus. Spatula cursoria.<br />

Excultelatuslateribus. Terminus in inversum positus.<br />

— Sumbus sive trapideus. Item spatula cursoria. —<br />

Isosceles. Quadrifinius. — Solus trigonus alia jactat.<br />

Item quadrifinius. — Parallelogrammuspentagonus.<br />

Terminus gamatus. Ilexagineus. Terminiis lineatus,<br />

idest quadrilinius. — Septagenus. Item quadriiinins.<br />

— Sinagonus.Noverca. —jTerminusGroecalitterascri-<br />

ptus. Simmatus. — Terminus in summo acutus. Cen-<br />

tustatus, — Circulatus pyramus, item acuto similis.<br />

Trivorlinus. — Item pyramus vitse prsecisfe similis.<br />

Amicirculus — Completus rhombus amblygineus. Va-<br />

roberinus. — Amicirculus quadratus. Trudeus. — Ter.<br />

minus agusteus. Terminus augustusin summo acutus.<br />

— Terminus cursorius. Lapis molaris. — Terminus<br />

finitrius. Monumentum. — Sepulturam cura ossibus<br />

—<br />

II i3;;i<br />

K finalem. Mauspleus. — Terminus in lalerculis. Arca<br />

finalis. — Torminus quadrilinius. Lippus. Terminus<br />

rotundus. Kalasiones. — Terminus cui subjacet angu-<br />

lus. Terminus quadrifinius.<br />

Tu qui vis perfectus esse geometricus, legeistaom-<br />

nia quaj capilulata suntsubterius. Nam imprimis scire<br />

oportet aritlimeticam artem, quoe continet numero-<br />

rum causas ac divisiones, id cst : qualis est defini-<br />

tio ac divisio, dc paribus imparibus|numeris ; —<br />

—<br />

qua-<br />

lis est compositus numerus, et qualis incompositus ;<br />

— qualis est perfectusnumerus, et qualisimperfectus;<br />

— qualisest divisibilisnumerus,et qualisindivisibilis;<br />

— qualis est particularis numerus, et qualis superpartiens<br />

— ; qualis est superfluus numerus, et qualis<br />

diminutivus ; — qualisestmultiplexnumerus.etqualis<br />

submultiplex; — qualis estsolidus numerus,et qualis<br />

sphaericus ; — quomodo inventaestgeometria; — quid<br />

sit geometria ; — quaj utililas; — quiordopreescriptionis;—<br />

quKsitratiopraapositionis;— quae dispositionis;<br />

— quaj distributionis;— quse descriptionis;— quaj demonstrationis;—<br />

qua; conclusionis:— qualis est recta<br />

linea;— qualis est superficies lineEe;— qualis est divitrica<br />

linea;— quot sunt extremitatura genera ;— quot<br />

genera summitatum;— quot genera angulorum ;<br />

qualis est planus angulus;— qualis est obtusus angulus;<br />

— qualis est hebes angulus;— qualis est rectus<br />

angulus;— qualis est acutus angulus ;— qualis partita<br />

mensura sit;— quantum trahit stadius;— quidsitacus;<br />

boc judicandi hominem artificem oportebit. —quid sint climate;— quid centua;— quid leuca:<br />

Nomina agrimcnsorum, riibrica.<br />

Q quid arrapennis ;— quid jugerum ;— quid centuria;<br />

Hygini, Marci^Caesarisi^eronis jussu. — Jalii Fron- quid punctum ;— quid est diametrus;— quid parallelo<br />

tini, Junii, Claudi Crpsaris jussu. — Siculi. — Flacci, grammum;— quid figura ;— quid circulus;— quot in<br />

partes sit divisio.<br />

Si scis ista omnia ad plenitudinem, nosti locorum<br />

segregationem. Namqui ignorant regulam hujus artis<br />

mnlta opponunt falsa pro veris.<br />

I). Quomodo inventa est geometria ?<br />

11. Inventam esse geometriam yEgyptii dlcunt pro<br />

necessitate terminorum terrce, quos Nilus inundatio-<br />

nis tempore infundebat.<br />

JD. Unde vocata sit geometria?<br />

Jli, Geometria nominata est a dimensioneterrae, per<br />

quam uniuscujusque terrff'. termini declarari solent.<br />

D. Quid sit geometria?<br />

„ M. Geometria est disciplina raagnitudinis et figu-<br />

rse qucP. secundum magnitudinem contemplatur.<br />

T). Qufe sit intentio?<br />

M. Intentio Euclidis duplex est, ad discipulum re-<br />

spiciens et ad naturas rerum. Ad discipulum respi-<br />

ciens, quia oportet eum ab his uti isagogicisincipere<br />

proifacilitate, pro brevitate, et eo quod in qufestio-<br />

nibus ob boc nulla sit difticultas. Pro rerum natnra,<br />

eo quod physica) scicntia?, et Timcei sive Platonis do-<br />

ctrina plurima geometrice demonstrarc noscnntur.<br />

D. Qua? utilitas?<br />

M. Utilitas (ut supra praefati sumus) geometricse<br />

triplex est, ad facuitatera, ad sanitatera, ad animam :<br />

ad facultatem, utmechanici; ad sanitatem, ut medici;<br />

ad animam, ut philosophi.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!