t. I (PL 63)

49 EPISTOLARUM LIB, II. 50
ptione. Non sunt militis nostripiiis pra;dicanda,quam
assereoda certamina. Ubi jaculis opus est, verba
nil conferunt. Licet promulgasse meam sententiam
faerit, dum vestram praedico, et hoc sit respondere,
quod responsa laudare :
Dei tamen opem precatus,
obsecutura fldei verba subjungo; ad illuraconvertens
styli mei cultum, qui quotiens scribenda est infelix
curvis terra vomeribus, se famulis suis germina collaturiim
promittit esse, qufe jaciant, dicendo : Ne
cogiteiis qiiid loquamini : Pa/er enim vester est, qui
loquiturinvobis (Matth.z^lQ). Ipse ergo ad facien-
dam promissi veritatem veniat :
ipse oris mei laban-
tem conUrmet infantiam, ut allucinationis nostrae
concinnatio inhumana videatur. Sed quid diu replicanda
circumloquor? unum rogo ut pro modulo meo
rescripta taxentur : nec putelur aut legi aut defen-
sioni deesse, quod nescio. Ergo, ut scriptione testamini,
inventus est bomo, qui servos Christi, quemadmodum
ipse promisit esse faciendum, sub hac
occasione cribraret, afferens de
* arbitrii libertate
homini in una tantum parte quEe deterior est, eli-
gendi datam esse licentiam? schismaticam pro-
positionem, quee juxta Apocalypsin scriptas habet in
fronte blaspbemias (Apoc. xvii, 3)! Quce ista libertas
est, si valet, edisserat, ubi hoc datur solum velle,
quod puniat ; aut quare electionem nominet, ubi
unam tantum partem asserit fuisse concessam? Quod
si veritate subsisteret, locum divina judicia nou ha-
berent. Quid enim boni a nobis Deus noster recte
quaereret, qui appetentiam ejus de voluntate subtra-
xerat? Sed juxta Apostolum, Nunquid iniquus Deust
absit (Qal. ii, 17). Inter homines a recti discordat
alfectu, qui a subjectis exigit, quod in potestate non
tribuit : hoc de Deo qua conscienlia sentiatur, ad-
vertite. Ubi est illud Apostoii clamantis, et pro ar-
bitrii libertate testantis, Fe^Ze adjacet mihi, perficere
autem non iuvenio (Rom. vu, 18) ? quid est aliud, nisi
dicere, Novi de.\trum iter eligere; sed nisi ingre-
dientem juverit gratia superna, lassabor? Nemo du-
bitat, nemo condemnat, quod auctore gratiae pice-
stante et ipse aequitatis hominibus callis aperitur.
Dux enim bonorum et praecessor est gratia, quando
coelitus multiplici ad requiem invitamur hortatu :
quando nobisdicitur : Venite, filii, audite me (Psal.
XXXIII, H); Venite, benedicii Patris mei, possidete paratum
vobis regnum (Matth. xxv, 31); Vbi ego sum,
ibi erit et minister meus (Joan. xii, 26). Sed nisi
talibus moniti, et voluntas nostra qu* libera est, et
1 De arbitrii /f&er^afe] Tacito nomine quemdam refellit,
qui liberum arbitrium, quod ut lib. de Correplione
et Gratia docet D. Augostinus, et ad malum
etad bonura faciendum conlilendum est nos babere,
deteriurem tautumin p.irtera dalumaffirmabat. Quam
hseresiu cum aptissime redarguat Ennodius. revincatiirque
ab universa scbola theolngorura, tum veterum,
tum recentiorura, qui de libero arbitrio disserunt,
raihi satis est Grasca Irena?,i verba e lib. iv,
cap. 72, quse Ennodianis argnmentis favent, et vulgo
obvia non sunt, in medium proponere. Et 'fuasL oi p.'sv
yau),ot, ot Si v.yry.Qcil yiyo-jaai, ovQ' ouTot iTratverot, ov-
te; «yci.Qor zoloHzol yap x«v£(iK£uao-9iio-av out' Izetvot
IJ.ZU.1T-0L, OUTO); yeyovoTsq. 'A>V z-rsL^-n .o'l ttk-jte? TJj;
kOt^5 sltl yua-sw;, (JuvK^jVOtTS y.ct.Tc/.nyji'j y.«t Trpa^Ki to
A labor praestet obsequium, ad periculum et gehennam
non iraperio aliquo, sed sponte devolvimur. Itaque
aut pncmium devotio, aut poenam contemptus ope-
ratur. Alioquin non erit justa retribulio, quae aut
per supplicia refertur necessitate peccantibus, aut
bonam mercedem oflert operi, ad quod trahuntur
inviti. Ergo debemus gratice quod vocaraur : debe-
raus gratiae, quod occultis itineribus, nisi resistamus,
sapor nobis vitalis infunditur : nostrEe tamen
electionis est, quod beneflcia demonstrata sectamur.
Via enira scelerura non imperatrix nostra esse le-
gitur sed famula, cum de peccatis dicitur ; Sub ie
erit appelitus eorum (Gen. iv, 7). Quid enim sibi vnlt
universa prophetae, quasi sertis redimita elocutio :
Noli semulari inter malignantes (Psal. xxxvi, 1 ) ; No-
lile confidere in principibus (Psal. cxlv, 3); Nolite
fieri sicut equas et malus (Psal. xxxi, 9); et Apo-
stolus .• Noliie
fieri servi hominum {I Cor. vii, 23)?
Toties Noli in superna admonitione, quo respicit,
si aliud velle non licuit? Deinde quamvis in persona
Chrisli, tamen pro arbitrii astipulatur ejusdem pro-
phelae nobis libertate testimonium : Ut facerem vo-
luntatem luam, Deus meus, volui (Psal. xxxix, 9),
Et alibi : Volu7itarie sacriflcabo tibi. Et : Vofa mea
Domino reddam. Et iterum : Vovete et reddite. Illud
autem beati Apostoli quo se muniri credit, exem-
plum, nobiscum facit, si qufe sequuntur advertat.
cum inimicus arrogantiae dixit : Gratia Dei sum,
quod sum (I Cor. xv, 10). Mox enim, ne sic fugax
C gloriae crederetur, ut longo intervallo a veritate descisceret,
sapiens architectus adjunxit : Abundantius
omnibus laboravi, et gratia Dei in me egena non fuit
(Ibid.)., quod dixisse est : Christus in me, quem
digne aut abundanter muneraretur, invenit. Non
enim pauper est divina gratia : sed meritorum no-
strorum puialur quadam raacie aut exilitate tenuari.
Quae tunc nonsuisae;tiraatur meatibusfluere, quando
de ejuscursibus ariditatis nostrae vena nil recipit.
si epistolaris pateretur angustia sacrorum voluminum
arcana reseraril Sed timeo ne qui nullam poterit,
Deo inspirante, in fide nostra invenire calum-
niam, de paginte prolixitate causetur. Quid illud,
qua mente suscipit :
jBcce aquam et ignem,ad quod-
vis porrige manum (Eccli. xv, 17)? quid alia quae co-
piosus assertor ipse replicasti? Credo more aspidis
clausa, ut aiunt, aure transivit. Video quo se toxica
Libycae pestis extendant : arenosus coluber non haec
sola habet perniciosa, quae reserat : ad sestimatio-
ayaSoy, xat §v'jci^$'joL TraXtv ocT7oSai\eLv auTO, xat p^
TyotiJTat, SvAy.iaq zat Trajo' icjQpciii^oLc, TOt; £Uvof.touf;i£'-
vot;, xat 7ro),u 7Tp6T£pov Tzc/.pv. 0£&) ot pttv £7TatvouuTat,
zat OL^ic/.