t. I (PL 63)

79 d
20
25
30
Orbisquo habenas temperat,
Et volucrcm currum stabilis regit,
Rerum corusous arbiter.
Hucte si reducem referat via,
Quam nuncrcquiris immemor,
Ha3c dices, memiui, patiia est mihi,
Hinc orlus, bic sistam gradum.
Quod si terrarum placeal tibi
Noctcm relictam viscre,
SC3 Quos miseri torvos populi timeut,
Cernes tyraunus e.xsules.
2«.4 PROSA II.
AnGUMENTnM. — Ex prsedictis Fhilosoiihia demonsb^at,
et probos potenles, et impirobos impotantes essc.
Tum ego, ' papa;, inquam, " ut magua promittis I
contraria sint, si bonum potens esse constitorit, li-
quet imbecillitas malij: al si fragilitas clarescat mali,
boni Ormitas nota est. Sed uti nostrffi sontentia?, fides
abundantior sit, alterutro callo procedam, nunc
binc, nunc inde proposita confirmans. ' Duo sunt,
quibus oninis bumanorum (10) actuum constat etro-
ctus ; voluntas scilicet, ac potestas : quorum si alterutrum
desit, nihil ost quod explicari queat. Uefi-
cionto etenim voluntate, ne aggreditur quidem quis-
que quod non vult: at si potestas absit, voluntas
AN, MANL. SEV. HOETII 795
A frustra sit. Quo fit ; ut si quem vidcas adipisci velle,
quod minime adipiscatur, huic obtinendi quod vo-
luerit, defuisse " valentiam (15) dubitare non possis
Perspicuum est, inquam, nec ulio modo negari po-
test. Quem vero effecisse quod voluerit, ivideas, nun:
etiampotuisse dubitabis? Miuime. Quodvero quisqut
potest, in eo validus ; quod vcro non polost, in hoc
imbecillis esse oensendus est. 3ffl5 Fateor, inquam.
Meministine igitur, inquit, superioribus rationibuF
esse collectum, intentionem omnem voluntatis human»,
quae diversis studiis agitur, ad beatitudinem
festinare? Memini, inquam, id quoque esse demon-
stratuui. Num rccordaris beatitudinem ipsum esse
bonum, (o) coque modo cum bcatitudo petitur, ab
nec dubito quiu possis
omnibus dosidcrari bounm? Minime, inquam, recor-
B
ellicere : tu modo quem excidor, quoniam id memoriai fixum teneo. Omnes igitur
taveris, ne b moreris. - Primum igitur, inquit, bonis homiues boni pariter, ac maii, indiscreta intcntione
semper adessc potentiam, malos cunctis viribus esse ad bonum pervenire nituntur? Ita, inqnam, conse-
desertos, agnoscas licebit : quorum alterum demonquens est. Sed cerlum est, adeplione boni, bonos
stratur (5) ex altero. Nam cum bonum malumque fieri. Certum. Adipiscuntur (10) igitur boai, quod
INTERPRETATIO.
quiescam. Ex qua sede si volucris convcrtere ociilos ad C " Quanla.
tenebras tcrrarum, quas dcseruisti, videbis tyrannos, h Rctardes.
quos genles af/lictx metuunt sihi infcnsos, ex hac patria