t. I (PL 63)

033 MURMELLH ET AGRTCOL/E COMMENTARIA. 034
PertuUt louium :
Lateque sonanlem
id est perpessa est. Aliquando apportare, ut apud
Ciceronem : Litteras ad te perferendas dedi. Aciu-
COLA.
Offidnas] Offioina, ab officio dicta, est locus in qno
opifices officia, hoo est artes suas exercent. AonicoLA.
Fluitantes] Id est sese agitantes vel trepidantes vel
gestientes. Sic enim Cicero inconsultum gaudiura,
lajtitiam gestientem vocat, id est crebrose moventem
et trepidantem, sicuti mosest leetis. Agiiicola.
Perditissimum] Perditi dicuntur qui non mediocri-
ter aut tolerabiliter sunt mali, et de quibus nullaest
amplius spesboni, quos Gra?ci et Cicerononnunquam
usus eo verbo, aionovq vocant. Agricola.
A nem qui in coelo est, etiam in terram mille. Acricola.
ConclHor] Condere quandoque facere signiflcat, ut
liio, et Virg. in Bucol. :
Pallas quas coudidit urbes,
Ipsa colat.
Qiiandoque significat abscondere, sic infra dicitur.
Condat stellas una minorog.
Proprie vero signiflcat congerere aut coiligere. rio-
rat. in i Carm. :
lUum si proprio condidit horreo :
et idem in primo Epistolarum ;
Condo et compono, qufe mo-\ depromere possim.
Agricola.
Orbis] Dicitur id quod undiquaque rotundum ''est,
quod etiam globum dicimus. Unde et mundum pro-
Insontes] Insons a sons dicitur, quod etiam nunc B pier rotunditatemorbem vocamus, id est quod spha3
ususbabet, veteres tamen srepius diserunt : testimo- ram vocant. Agricola.
nium est Festi Pompeii, qui sonlicum justum vult
significare, ponens verba Nsevii, dicenlis :
Soutioam esse oportet causam, quamobrem perdas
mulierem :
cum rectius disisset Festus, gravem aut noxiam.
Dictum sontem arbitror, de quo sonusflat, id est qui
in fama et sono bominum versatur. Agricola.
Cumulus accedit] Cumulos malorum proverbialiter
dicitur de ingentibus malis et calamitatibus : ut cumulus
seu acervus bonorum, de opibus ingentibus.
Sunt et illa Ciceroni familiaria, cumulare offioiis,cu-
mulatissime satisfaoere, cumulus raeritorum.
Nixus] Id est firmatus, vel insistens. Quintilian. in
Milite Mariano : Utvitam genunixus petat. Agricola.
Solio'] Solium, regia sella. Unde Seneoa in lib. de
TranquiUitate, significansmutabilitatemfortunae : Momentum,
inquit, interest intersolium, id est regnum
et aliena genua, id est captivitatem. Veteres etiam
vas quoddam solium vooabant in balneo, quod im-
plebatur aqua, in quo lavantes sedebant, et se ablue-
bant. Agricola.
Cmlum] Alii quasi oajlatum, id est scalptum propter
varias stellarum-imagines arbitrabantur : unde
et mundus ab ornatu dictus videtur :quemodmodum
,. r. armd Grae.cos etiamKocru.o;, id est mundus, ab ornatu
stelliferi] Boetius hoo carmine deplorrat
condi- ^ '
., ,.. , , , „ , . -^
dicitur; aln coelum ab eo quod Grajce dicitur y.ocKo-j,
tionem Iiumanaj naturre, oumDeus omnia quaj in rerum
natura suntadcertamlegemalligaverit, et omnia
ita instituerit, ut errare autpeccare nequirent : soli
homini dedit libertatem, ut posset bene et male fa-
oere, et ei permiserit, ut hac libertate plerumque ab-
uteretur, et mali premerent meliores. Genus metri
est anapsesticum et Pindaricum. Anapeestioum a pede
dictum, quoniam ille sit ei peslegitimus : recipittamen
et spondeumetdactylum. Pindaricum a Pindaro
auotore ejus dicitur. Dicit ergo : Deus, qui in cxlo
hahitans, convertis illud veloci cursu, el facis ut stellce
semper ordinem suum servent, et lana plena opposita
soli, lumine suo abscondat retiquas stellas : nunc vicina
rursus soli, perdat liimen suum. Sic facis etiam ut He-
sperus jam post oecidentcni solem luceat, jam mntato
nomine Lucifer dicatur, et orientem solem prsecedat :
prseterea hieme hreves dies facis, lestate breves noctes.
Nec solum vis tua cix-lum ordinem tenere cogit, sed ter-
ras etiam simili ratione regit, ut frondes autumno de-
cidentes, vere renascantur, et quse seruntur hievie, x-
stale maturescant. At cum hsea tam certo cursu dirigas,
sola opera hom.inum permittis errare. Unde enim nisi
id ita esset, tanta vis fortunx, ut ea nunc injustas pce-
nas innocentihus inftigeret contra vero malos extolle-
retl Negligitur et contemnitur virtus, et accasatur,
malis autemmala scelera noii noeent : quin etiamc^uan-
do placet fortunce, potentissimi reges subdunlur, et op-
primuntur. Ergo etiam, o Deus, rege etiam res homi-
num, quse sunt pars mundi non contemnenda, et ordi-
id est cavum. Si primum dicatur, scribendum erit
per ce dipbthongum; si secundum, per os. Namquod
vulgus dicit ccelum quasi casam ri).iov, id est solis,
ineptum est, sicut multaindoctorum. Agricola.
Turbine] Id est impetu vel raptu, a turbando di-
citur. Unde Virgil. in i ^neid. :
Et terras turbine perflant.
Vocatur ^tiam turbo, quod Gra3oi rpoxov nos indeassumptomomine
trochum vooamus, a rpi-/a, quod
est curro, 6b eamdem causam, quia turbine, id est
impetu, currit. Turbonisautem nomen eratproprium
ciijusdam gladiatoris. Agricola.
Legem] Les diota est a legendo, quia prtelegeba-
tur ad populum :
deinde oonsul interrogabat, vellent
juberentue id ita fieri ; quod si populus affirmaret,
lex flebat : quod ipsum si tribunus plebis faoeret, id
quoque decretum erat, plebiscitum dicebatur : bic
autem lex per translationem flgurate pro certo ordine
accipitur. Agmcola.
Pleno cornu] Id est irapletis cornibus, quod iu
plenilunio flt, cum enim opposita est soli, tuno pars
ejus quae est ad nos versa, tota a sole illuminatur.
Non enim ex se luna a sole illustrata, lumen iiabet,
sed quod fierividemus,ut vasa polita acceplum lumen
refundant : sio luna a sole illustrata, lumen reddit.
Unde cum rursus ad solem aocedit, partes aversaj a
nobis accipiunt lumen, quod propter rotunditatem
ejus paulalimvidetur extenuari ia cornua. Agkicola.