03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

815<br />

AN. MANL. SEV. BOETII.<br />

summo omnium principe constituta, quae cuncta dis- A seu omnibus fatalis series texitur ; illud certe (o) ma-<br />

' ponit : S04I fatum vero inhaerens rebus mobilibus nifestum est, immobilem, simpiicemque gerendarum<br />

dispositio, per quam Providentia suis quaeque nectit formam rerum esseprovidentiam : fatum vero eorum<br />

ordinibus. Providentia namque cuncta pariter, quam- quse divina simplicitas gerenda disposuit, mobilem<br />

vis diversa, quamvis inliiiita, complectitur : fatum nexum, atque ordinem temporalem. ^ Quo fit, ut<br />

vero singula digerit in motum locis, formis, ac tem- omnia quae fato subsunt, Providentise quoque subjeporibus<br />

distributa : ut (o) heec temporalis ordinis excta sunt ; cui ipsum etiara subjacet fatum. Quajdam<br />

plicatio, in divinte mentis adunata " prospectu, Pro-<br />

videntia sit : eadem vero adunatio digesta alque<br />

explicata temporibus fatum vocetur. Quee, licet di-<br />

versa sint, alterum tamen pendet ex altero. Ordo<br />

namque fatalis ex Providenti£e simplicitate procedit.<br />

Sicut enim artifex faciendoe'rei formam mente perci-<br />

piens, (10) movet operis elTectum, et quod simplici-<br />

ter, 1 praisentarieque prospexerat, per temporales<br />

ordines ducit ; ita Deus Providentia quidem singulariter,<br />

stabiliterque facienda disponit : fato vero hsc<br />

ipsa, qua; disposuit, multipliciter ac temporaliter<br />

administrat. 395 - Sive igitur, famulantibus quibusdam<br />

Providenti» divinis spiritibus, fatum exer-<br />

cetur, seu anima, seu tota inserviente natura, seu<br />

coelestibus siderum motibus, seu angelica virtute,<br />

seu dsemonum varia solertia, seu aliquibus horum,<br />

a Notione.<br />

b Et imaginando.<br />

Dicitur 3" m summo omnium principe comtitida<br />

quia Providentia divina est attributum Dei, quatenus<br />

summi quippe<br />

Deus est summus omnium princeps ;<br />

principis est, providere omnibus- Sapientia; vi ; Mqualiter<br />

cura est illi de omnibus ; et cap. viii : Attiiujit a<br />

finead finemfortitcr et disponit omnia sitaviter.<br />

Dicitur 4" quse cuncta disponit : quoniam providae<br />

mentis est, pro eo quem sibi proponit line materiam<br />

sibi subjeclam suo quamque ordine et loco ponere.<br />

Hinc Providentia divina delinitur a S. Thoma ratio<br />

ordinis rerum in/inem.<br />

' Fatimvero inkxrens, etc.] IV. Philosophia subji-<br />

cit delinitionem fati : fatum, inquit, est inhxrens rebus<br />

mobilibus disiiositio per quam Providentia suis<br />

quseque nectit ordinibus : quod etiam clarius inlerpretari<br />

conabimur.<br />

Primum igiturfatum, interpretationenominis, nihil<br />

est aliud quam divinrc voluntatis signum, sive dictum<br />

divinum ; nam judicio Varronis, quod Parca? consli-<br />

tuerunt nascenti, a fando fatum est diclum : atquc<br />

hoc modo S. Aug. I. v de Civit. Dei, cap. 9, ait, apud<br />

Cbristianos esse fatuni : Non enim, inquit, abnuere<br />

possumus esse scriptim in Litteris sanctis : semel locutus<br />

est Deus . . . ciuod enim dictum est, semcl locutus est;<br />

intclligitur immobiliter, hoc est, incommutabiiiler est<br />

hcutus, sicut novit incommutabiliter omniaquse futura<br />

sunt, et quse ipse faeturus est. Lucanus in nono :<br />

Non vocibus uUis<br />

Numen eget, dixit semel nascentibus auctor,<br />

Quidquid scire licet.<br />

Deinde fatum est dispositio : quiaest ipsa res creata,<br />

corpus nimirum, aut mens suo tempore, loco, aut<br />

quocumque alio modo alfecta : id quippe est Dei volentisjussum<br />

dictumque.<br />

Prteterea dispositio hcEC inhxret rebits mobilibus :<br />

est enimfalum, modus rei duntaxat creata; : ut pote<br />

qufle nec iieri nec conservari, nec quocunque modo<br />

aflici, nisi divina voluntate, cujus illa dispositio est<br />

signum, potest.<br />

:<br />

INTERPRETATIO.<br />

miE.<br />

vero, quae sub Providentia (10) locata sunt, fati seriem<br />

superent. Ea vera sunt, quae primee propinqua<br />

divinitati stabiliter lixa, fatalis ordinem mobilitatis<br />

excedunt. Nam ut orbium circum eumdem cardinem<br />

sese vertentium, qui est intimus, ad simplicitatem<br />

medietatis accedit, ceeterorumque extra locatarum<br />

veluti cardo quidam, circa quem versentur, existit<br />

, (13) exlimus vero majore ambitu rotatus, quanto a<br />

puncti media individuitate discedit, tanto ampliori-<br />

bus spatiis explicatur : si quid vero illi se medio<br />

connectat et societ, in simplicitatem cogitur, dilTun-<br />

dique ac difUuere cessat. Simili ratione quod longius<br />

a c ifprima mente discedit, majoribus fati nexibus<br />

implicatur, ac tanto aliquid fato liberum est (20),<br />

quanto illum rerum cardinem vicinus petit. Quod si<br />

supernae S©C mentis hajserit firmitati, motu carens,<br />

c Deo.<br />

Insuper per hanc dispositionem rebus mobilibus inr<br />

hxrentem divina Providentia suis quseque nectit ordinibus:<br />

nam equidem, inquit Q. Curtius, xterna constitui<br />

tione crediderim nexuque causarum latentium et multo<br />

ante destinatarumsuum qusequeordinemimmutabiti lege<br />

percurrere. Uno verbo fatum est ipse patiendi agendique<br />

modus, quo res mobilis ab immobili Deo sapientissime<br />

aflicitur : quod evidentius patebit consideranti<br />

sequentia Providentia^ et fati discrimina, quaB<br />

deinceps a Philosopliia proponenlur veluti qutedam<br />

prwdictEe utriusque delinitionis consectaria.<br />

- Sive igilitr famulantibus, etc.] Etiamsi constet,<br />

fatum quemdam esse rei mobilis modum, constetque<br />

pra?terea, modum hunc esse a Deo, tanquam a prima<br />

causa, dubitari tamen potest, utrum fatum sit a Deo<br />

proxime, an famulantibus quibnsdam aliis rebus :<br />

hinc Philosophia quasdam philosophorum hac de re<br />

perstringit opiniones, quarum nullam ciEteris anteponit,<br />

quod quamvis Deus utatur geniis cum bonis<br />

Qtummalis; spiritu universi ; elementis; corporibus<br />

coelestibus ; et aliis ejusmodi rebus ad fatum aliquod<br />

exercenduni, nulla tamen est ex his rebus qua Deus<br />

utatnr generalim ad movendas reliquas res<br />

sive ad onine tatum.<br />

creatas,<br />

^ Quo fit, etc. ] Ex dictis Philosophia conlicit, providentiam<br />

divinam lalius patere fato, quatenus qusecunque<br />

fato subsunt, hcec etiam Providentioe sulyiciuntur,<br />

sed quaecunque subjiciuntur Providentia?,<br />

hffic non ita fato subsint ; non qiiod res nlla creata<br />

possit, Deo non modihcante , modilicari ; sed quod<br />

non omnis res creata aeque sit mutabilis : cum enim<br />

fatum sit disposilio rebus lyiobilibus inlixrcns,ex rebus<br />

creatis qusedam magis, quaedam minus fato subjici<br />

dicuniur, prout magis aut minus a priraa mente discedentes<br />

magis aut minus obnoxiae sunt mutationi :<br />

quod Philosopbia exponit exemplo pluriuin orbium<br />

circa immotum eumdem axeni ita actorum, ut quo<br />

ad axeni magis aut miuus accedunt eo minori aut<br />

majori motu cieautur.<br />

:

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!