t. I (PL 63)

1065 MURMELLII COMMENTARIA. 1066
solum, sed etiam penitissima qua^que eorum perspi- A
cit. Neque ei ulla vel noctis caligo, vel terrrae moles
obsistere valet.
Pkaibwn] Solem.
MctUtlui] Melle iluentis.
Canit] Carmine laudat, cum aliubi tum in Iliados
tertio, ut et paulo ante dictum est : Et tu, sol, qui
uuiversa et vides et audis. Vide Plinium libro Natu-
ralis Historia"^ ii, cap. 6.
Pernmpere] Penetrare.
Cuncta tuenli] Omnia intuenti. Prisca Sibylla in
lib. Justini pbilosopbi et martyris, interprete Fran-
cisco Pico :
cit, quodimpossibile est nos investigando aliquid cognoscere
; aut si investigando assequimur cognosci-
Unus eniiii Deus est, solus non editus, ingens,
Omnia couspiciens, non visilis, induperator,
musque, illud alias cognovimus. Itaqueidcognoscere
Quem moritura caro potis est comprendere nunquam. "
non aliud esse quam reminisci et in memoriam revo-
IN PROSAM III.
care. Quo enim tramite (inquit Menon) investigabis, o
Hacprosadubitabundus Boetius de libero bominis
arbitrio et Dei praiscientia disserit, qum quo modo
simul possint consistere, ut alteri alterum non offi-
ciat, minime videt. Nam recepta divina; praescientice
necessitate, omnia serie quadam indeflexa constrin-
gi tenerique videntur. Quod si itaesset, frustra spe-
rarent bomines, aut deprecarentur, quaj futurae ne-
cessitatis legibus implicata mutari alioque converti
nequirent.
Aut quid lioc refert vaticinio itlo ridiculo Tiresise]
Sensus est, aut quid, quasi dicat, nibil boc distat ab
illo ridiculo Tiresia"' vaticinio, quod est apud Hora-
tium libro Sermonum secundo : C
Laertiade, quidquid dicam, aut erit, aut non :
Divinare etenira magnus mihi donat ApoUo.
Tiresias Tbebanus, cum forte duos angues coeuntes
percussisset, in feminam fuit conversus, ac septem
annos in eo sexu durasse fertur. Rursusque cum eosdem
serpentes verberasset, in pristinum sexum
reversus est. Quod quidem ne quis omnino fabulosum
putet, legat et Plinium in septinio Naturalis Histo-
ri;c, et divum Augustinum de conjugiis veteris ac
novae, legis, qui asserunt quibusdam id accidisse. Cseterum
Tiresias, ab Jove Junoneque contendentibus
utrius major in coitu 'voluptas sit, maris an feminee,
judexelectus, majorem esse feminas voluptatem affir-
mavit. Qua sententia Juno irata, illum obcascavit.
Jupiter vero pro oculis ademptisei, q
Scire futura dedit, pcenainque levavit honore.
Callimacbus et, Propertius eo dicunt obctecatum Ti-
resiam, quod Pallada nudato corpore se levantemin
aquis aspexisset. Hinc proverbium, Tu16repoi Ttpe-
aio-j, Cfficior Tiresia, de eo qui supra modum cajcutit.
Utipaulo ante cantabas] Carmine sexto quarti libri.
IN METRUM IV.
Carmen est ejusdem generis cum proximo, quo
Severinus admirabundus obstupescit, causam deside-
rans, cur ea duo vera, alterum de divinaprasscientia,
alterum de arbitrii nostri libertate, separatim secretimque
perpensa, iidem admittant ;eademautem con-
juncta minime nobiscobaerere videantur.
Carptim] Separatim.
Patrol. LXIII.
Jugari] Conjungi.
Scd mens] Ignorantiaa animi nostri imputat, quod
rerum veritatem perspicere non valemus.
Obruta] Oppressa.
Cxcis mcmbris] Corpore caliginem oblivionemque
animo inferenti.
Luminis'] Intellectus.
Igne] Vigore.
Tenues nexus] Subtiles conjunctiones.
Sed cur] Platonicum boc est. In dialogo enim Pla-
tonis de virtute, qui Menon inscribitur, ;Socrates
Menonem Aristippi et Georgife auditorem ad id perdu-
Socrates, quod c/uidem quid sit omnino ignoras, quale
tibi proponens, id quod ignoras inquires ; aut etiam si
in itlud incidas, quonam signo id quod ignoraveras
illud esse agnoscesl Cui Socrates, Intelligo (inquit)
quidvelis, o Menon; at tu animadvertisne quam titigiosam
argumentationem in medium adduxisti, quod sci-
licet homo neque quod noscit, neque quod ignorat, inquirit
: nam si noscit, nulla inquisitione opus est, sed
neque quod nescit, id investigat. Non enim nOvit quid
quserat. Quare tandem colligit, nihil investigando nos
discere posse, nisi quse antea scivimus, etiam eodem
modo.
Mentem altam] Divinam.
Cerncret] Contemplaretur.
Summam] IJniversalem propositionem.
Singula] Singularia.
Neutro est hahitu] Boetius cum magis sit Platonicusquam
Aristotelicus, medium tamen se praibet
inter utiumque pbilosopbura, et eorum concordiam
se fraditurum aliquando pollicitusest : quod an prae-
stiterit Deus novit. Aristotelis sententia est, nibil incommodi,
accidere, aliquo modo scire, quod quis
discit, et |aliquo modo ignorare. Nam nihil absurdi
est, si scitVquodammodo, ut in universali, quod peculiariter
etproprie discit. Sed si boc modo, ut qua-
tenus discit, sic et scit, inconveniens est. Scit igitur
in universali quod ignorat in particulari, et discit in
particulari quod scit in universali.
Consulit] In consilium adhibet.
Alte] In divinamente.
Visa] Perspecta.
Hetractani] Reminiscens.
Oblitas] Oblivioni traditas. Passive dixit. Sic Maro :
Nunc oblita mihi tot carmina.
Addere partes] Adonius versus, co^teris in carminis
fine subjectus.
IN PROSAM IV.
Diluit ea Pbilosophia qua; Severinus bsesitabundus
objecit, et singulatim objectionum nodos enodat,
ostendens Dei praescientiam et humani arbitrii liber-
tatem simul consistere. Divus Hieronymusin Jovinianum
capite trigesimo secundo : Litjeri arbitrii nos
34