03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

789 DE CONSOLATIONE PllILOSOPIIl/E LIB. IV.<br />

Aeris immensi superat globiim,<br />

Nubesqiie post tergum videt:<br />

Quique agili molu calet aetheris,<br />

Transcendit ignis verticem,<br />

Donec in astriferas surgat domos,<br />

SCa Phceboque conjungat vias,<br />

Aut comitetur iter gelidi senis,<br />

Miles corusci sideris,<br />

ascendat ad orhes stellatos, etjimgat suum iter cum<br />

sole eunte, aut comitetur viam Saturni senis frigidi,<br />

aut fiat veluti miles Martis astri spkndidi, aiit repetat<br />

orbcm cujuscunque slellie. qua nox coruscans distinguitur<br />

;[ac postquam suffecerit vidisse corpora inferiora,<br />

deserat supremum hoc cxlum, conculcelque loca<br />

quem Peripatetici vulgoaiunt ea;zste'e Miconcauo lunss<br />

propter ordinem et bonum Universi : nam hoc Peripa-<br />

INTERPRETATIO.<br />

nOTJE.<br />

teticorum elementum calore non afficilur, quod ra- q<br />

rius sit : aut si incalescat, id motu non habet ; aut si<br />

motu calefiat, id a se potius, quam ab alio corpore<br />

moto obtinet. Cum tamen ille Philosopliias ignis<br />

agili mota tetheris calorem concipiat. Quare hic ignis<br />

nihil forte aliud est quam pars aitheris, qui Ciceroni in<br />

1. deNat. deor. nominatur : ardorultimus, estquo tenuis,<br />

ac perlucens, et lequabili colore suffusus: quo aetheris<br />

verlice considerato, prajdicta meusallius eveota contemplatur<br />

primum quidem planetas sole inferiores,<br />

postea ipsumsolem, deinde planetas sole superiores;<br />

tum stellas flsas et tandemipsum Deum, ut deinoeps<br />

dicitur.<br />

9. Donec in astriferas surgat domos. ] I. Mens humana<br />

contemplatur planetas Sole inferiores, cujnsraodi<br />

sunt Luna, Venus, Mercurius, et si qui alii,<br />

illic fiierint plauets : qui cum partes cceii stelliferi<br />

infimas, terraeque viciniores teneant, potuerunt signiiicari<br />

per nominatas astriferas domos. Nemo nescit, q<br />

astrorum situs ab astronomis vocari donius.<br />

Quid tibi prodest<br />

Aerias tentasse domos animoque rotundum<br />

Perourrisse polum ?<br />

10. Phaboque conjungat vias.] II. Eadem mens<br />

contemplatur solem : sol enim, ut saepius diximus,<br />

propter speciem nitoremque vocatur Phoebus : nam<br />

rfrji^o:;, adject, idem quod splendidus. Via autem solis<br />

duplex, diurna una, qua; ab ortu ad occasum spatio viginti<br />

quatuor horarum absolvitur : alteraannua, quse<br />

auctoreTuUioiide Nat. quinquediebusotquinquaginta<br />

et trecentis, quarta fere diei parte addita : quam<br />

ulramque solis viam mens contemplata suas dicitur<br />

vias eum viis solaribus conjungere.<br />

H. Comitetur iter gelidi senis. ] III. Mens contemplatura<br />

planetas sole superiores, inspicit primo Saturnum,<br />

usque iter comitatur. Saturnus astronomis<br />

omnium planetarum altissimus, poetis vocatur senex<br />

gelidus : senex quidem, quod fingatur antiquissimus<br />

Vel quocun(iue micans nos pingilur,<br />

Recurrat astri circulum.<br />

15 Atque ubi jam eshausti fuerit satis,<br />

Polum relinquat extimum,<br />

Dorsaque velocis premat cetheris<br />

Compos verendi luminis.<br />

S©3 Hic regum septrum domimis tenet,<br />

convoxa setheris celerrimi, particeps lucis augustse colendseque.<br />

Hic rex regum tenet sceptrum. et moderatur<br />

regimina mundi, immotusque gubernat currum mobilem,<br />

moderator prseclarus rerum. Si tuum iter reportet<br />

te huc reversum, quam patriam minc oblitus gitseris,<br />

hsec, dices, recordor, est mea patria : kinc ortus hic<br />

bris minus apta est, quaj Deum auctorem suum con- B deorum, et seni similis lento gradu feratur : gelidus<br />

templetur<br />

vero, quod, utpote omnium planetarum altissimus,<br />

'6. Acris immensi superat globum. ] Aer quidem suis<br />

definitur limitibus : sed quoniamita difi^unditur, ejus<br />

ut dimensio in nostro cerebro non distinctius, quam<br />

terras minimo calore afficiat : unde Cio. Summa,<br />

inquit, Saturni stella refrigerat. Iter denique Saturni<br />

in hoc versatur, quod suum circuitnm absolvat tri-<br />

qua;Ubet alia longe etiam raajoriscorporis amplitudo ginta annis.<br />

exprimatur, propterea nobis imaginantibus aer im- 12. Miles corusci sideris.] Deinde ipsa mens Marmensus<br />

habelur : at mens nostra, qufe plura concipere<br />

poLest quam imaginan, aerem, quo terra undetem,<br />

alterum planetam sole superiorem coutemplatur,<br />

ipsiusque propterea mites nunc vocatur : Ittars<br />

quaque circumfunditur, in orbem dilTusum sic cogi- quippe, anliquis deus belli, quos habet comiles, hi<br />

tat, ut aliud ultra considerandum sibi proponat : unde<br />

flt ut eadem mens veluti post tergum relinquat nubes;<br />

ejus milites appellantur. Mars porro dicitur coruscum<br />

sidus, quod Saturno magis splendeat: unde Tull. ii<br />

qufe in aere, non secus ac naves in aquis, libratis de Nat, : Summa, inquit, Saturni stella refrigerat, media<br />

liinc et inde ponderibus, sustinentur.<br />

Mariis incendis.<br />

8. Transcendit ignis verticem.] Si Philosophia hic 13. Vel quocunque, etc.] IV. Mens contemplatur<br />

agnoscat ignem, hic certe ignis multnm difi^ert ab eo stellas fixas, quibus soilicet nox] micans pingitur,<br />

earumque circuitus,<br />

eundo, absolvit.<br />

sua pariter cogitatione circum-<br />

:<br />

ia.Exhausti faerit satis. ]<br />

Id est;ubi prcedicta satis<br />

cogitata fnerint : Sic enim Cicero ad Qu. frat.,<br />

Exliaustus est, inquit, sermo hominum: quasi dicat :<br />

ea de re jam loqui est desitum : sic etiam Virgil. ii<br />

Georg., V. 397<br />

Est etiam ille labor curandis vitibus alter,<br />

Cui nunquam exhausti satis est.<br />

16. Polum relinquat extimum, etc. ] V. Mens consideratis<br />

omnibus sideribus, et ipso etiam ajthere<br />

veloci, quo sidora oircumfusa, ut naves aquis, deferuntur,<br />

a,scendit ad considerandum crelum quod vocant<br />

empyreum, quod pra^cipua sedes Dei vocatur.<br />

quodque ca>teris oommotis vulgo dioitur immotum :<br />

unde doctissimus noster Antonius HallKus in epigrammate,<br />

cujus illud est argumentum :<br />

At sola empyrei moles altissima coeli,<br />

Sancto Dei divumque domus, vertigiuis expers<br />

Stat Erma, et motu nunquam turbante cietur;<br />

Congrua nam ratio vult, alta ut pace fruentum,<br />

Atque quiescentum, sedes immota quiescat.<br />

Deus, quinunc appelIaturi'C(/u?re Dominus, juxtaillud<br />

Apoc. XIX : Hex regum et Dominus regnantium ; et coruscus<br />

rerum arbiter, ut a Seneca in Hercule fur.,<br />

V. 204, vocatur magnus Olympi rector et mundi arbiter,<br />

hic perhibetur sceptrum tenere, orbis habenas<br />

temperare, et volucrem currum stabilis regere : quia<br />

quamvis Deus ubique sit, ubique agendo ; Deus famen,<br />

utpote qui peculiari mod o agit in hoo ccbIo,<br />

peouliari etiam modo in hoc coelo videtur existere.<br />

Psal. cxLviii, Confessio et gloria ejus super coilnm et<br />

terram.. Quin etiam ipse Aristoteles 1. de Mundo : Summam,<br />

inquit, et primam ssdem mundi sorlitus est<br />

Deus. Heeo est nostraj menlis patria, adeo ut vel<br />

ipsi reges, quatenus hi in terris habitant, exsules h.!ir<br />

beri possint: sicut hic dioitur.<br />

dO. Sceptrum. ] Sceptrum, ipsa nominis origine, est<br />

baculus sive virga regalis ; unde signo pro re significata<br />

posito, sceptrum idem est quod imperium homi-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!