t. I (PL 63)

977
MURMELLII GOMMENTARIA.
facile oiiiQes vitse iusidias evasuros, ut Solinus auctor A nullum est, omnia virtutispraemia ambitio possidet.
est, a Susis Barbittc oppiduin centum trigenta quin- Qitx vero est ista vestra] Irridet mortalium poten-
ijue millibuspassuum distat, inquo mortales universi
odio auri coemunt hoc genus metalli, et abjiciunt in
terrarum profunda. Ne polluti usu ejus avarita corrumpant
squitatem. Silius Italicus libro primo :
Sed scelerum causas operit Deus, Astur avarus
Visceribus lacerae telluris mergitur imis,
Et redit infelix effosso concolor auro.
Plinius libro Naturalis Historiaj xsxiii, capite primo
Ulinamque posset c vitain totum abdicari aurum, sa-
cra faines, ut ccleberrimi auctores dixere, proscissum
conviciis ab optimis quibusque, et ad perniciem
vitse repertum.
Latere volenles] In terrae cavernis reconditas, in
cujus ^teste Plinio) viscera imus, et in sede manium
opes qucerimus. Pretiosa pericula, per appositionem
: superioribus hoc addit, id est, res quidempre-
tiosas, sed periculorum causas, ob quas plurimi quidem
mortales saepe periclitantur. Ovidius ;
Sed itum est in viscera terrse,
Quasque recondiderat, Stygiisque admoverat umbris,
Effodiuntur opes irritamenta malorum.
Plinius lib. ii, cap. 6b : Penetramus in viscera, auri
argentique venas, et seris acplumbimetallafodientes:
gemmas etiam, et quosdam parvulos quterimus la-
pides, scrobibus in profundum actis viscera terrae
extrahimus, ut digito gestetur gemma,quam petimus.
Quot manus atteruntur, ut unus niteat articulus !
Ut hactenus docuit divitias non esse homini expe-
tendas, ita nunc pulcherrimis verissimisque argu-
mentis ostendit 'dignitates et potentiam nihil habere
quod vel expetendum sit, vel veram beatitudinem
conferre possit.
Inscii Ignari.
CcbIo exxquatis] Summis rebus comparatis, a^qua-
lesque judicatis.
Qux incendia] Quasi dicat nuUa.
Eructantibus] Erumpentibus.
Strages] Calamitates, devastationes.
Dederit] Intulerit.
Vti] Quemadmodum.
Consulare imperium] Ostendit dignitatibus hujus
Sceculi nuUam inesse constantiam, cura reiiRomance
status swpe sit immutatus. Primum enim Roma sub
regibus fuit, quorum septimus Tarquinius, cui cognomen
Superbo, ex moribus datum, regno exaetus est,
ubi ad ejus superbiam liberorum libido accessisset,
quoruni cum alter ornatissimae femiuse Lucretice
stuprum intulisset, populiis Romanus Bruto Gollatinoque
ducibus et auctoribus, rege repente destituto,
imperium in eosdem libertatis suaj vindices transtu-
lit, consulesque appellavit pro regibus, ut consulere
civibus suis debere meminissent. Postea tamen et
consulare imperium cupivit abolere, et nunc dictatori,
nunc decemviris, consulatu prorsus sublato, nunc
tribunis plebis permisit principatum.
Quod perrarum est] Parenthesis est. Vaide rarum
est probis honores deferri. Ut enim apud Saliustium
in Catilinario est : Inter Bonos et malos discrimen
:
tiam, ut irritam et imbecillera.
Inter micres Alludere videtur ad Homericum poema,
cui titulus Batrachomyomachia, quo describit ille ranarum
et murium pugnam, et horum regem Troxartem
facit.
Quanto] Maximo.
Imbecillius homine] Proverbialiter dicitur homo
tictilis, id est moliis, imiiecillis, fragilis. Ductum est
avasis testaceis, quee facilecomminuuntur. Homeriis
Nihil liomine enutrit tellus inflrmius alma.
Homine quos] Noianda hoec locutio ; discordant enim
numero antecedens et relativum. Sic supra in prosa
hujuslibri quinta : An vis congesta; pecuniai, singu-
lariter protulit. Deinde subjunxit pluraliter : Atqui
hae nitent. Sic et CatuIIus, ut alios nunc sileam :
Tum jam nulla viro juranti femina credat,
Nulla viri speret sermones esse fideles
Oui, dum aliquid cupiens animus prKgestit apisci,
Nil metuunt jurare, nihil promittere parcunt.
Quo vero quisqum] Ostendit tyrannis nihil juris
esse in animi libertatem, nec eos ultra quam in corpus
ssevire posse, idque cujusdam philosophi exemplo
memorabili comprobat.
Quo] Qua re, quo modo, quo instrumento.
Impc7'abis] Aliquis imperabit.
Liberum quemdam virum] Anaxarchum siguificare
videtur, qui Abderites genere, professione philoso-
G phus, inimicum habuit Nicocreontem Cypri tyran-
num. Gum enim illnm Alexander Magnus aliquando
in convivio rogasset, quidnam de coena illa sentiret,
dixisse fertur : Cuncta permagniUce, o rex, verum
oportebatjam caput satrapaj cujusdam ajiponi, Nico-
creontem intuens. Hoc iile audito indignatus, post
mortem regis cum navi ferretur Anaxarchus, invi-
tusque applicuisset Gyprum, comprehensum eum in
saxum concavum conject, jussitque ferreis malleis
ceedi. Illum pcenaB sua? uegligentem, celebre id dictum
irigeminasse aiunt : Tunde, tuude Anaxarchi
vasculum : nam Anaxarchum nihil teris. Jubente vero
illo ipsius prsecidi linguam, fama est, prcecisam mor-
dicus in ejus faciem conspuisse. Rectius taraen hoc
ad Zenonem Eleatem (de quo dictum est abunde in
D primo commentario) refertur eo quod conjurationis
hic fit mentio, quae ad Anaxarchura non pertinet.
Eusebius quoque, libro de Praeparatione evangelica,
haec Iradit : Zenon Eleata, quem aiunt cum tyrannidem
deponere conaretur, linguam, dum a tyranno,
ut conscios diceret, torqueretur, dentibus .abscissam,
in faciem ejus spuisse.
Quid autem est, etc.] Argumentatur perexiguam
esse mortalium potentiara, eo quod vim quam aliis
inferunt, ne sibi quoque invicem ab aliis inferatur,
prohibere nou possunt.
Ab alio] Vetus apud Senecam senteutia est : Ab
altero exspectes, alteri quod feceris.
Busiridem] Busiris rex fuit jEgypti, qui cum sus-
ceptos hospites immolaret, ab Hercule interemptus
: