03.06.2013 Views

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

t. I (PL 63)

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

811 AN. MANL. SEV. BOETIl<br />

miratur effecta cxlestia, terrestria autem non mira- A<br />

tur quod horumnoscat, illorum ignoret causas.<br />

Si quis Arcturi sidera nescit<br />

Propinqua summo cardiue labi,<br />

Cur regattardus plaustra Bootes, 13<br />

Mergatque seras sequorellammas,<br />

S Cum nimis celeres explicet ortus,<br />

Legem stupebit setheris alti.<br />

S90 Palleant plense cornua lunse<br />

Infecta metis noctis opacse,<br />

Quoeque fulgenti texerat ore<br />

Confusa Phcebe, detegat astra :<br />

20<br />

INTERPRETATIO.<br />

Gommovetgentes publicuserror,<br />

Lassantque orebris pulsibus sera.<br />

Nemo miralur ilamina cori<br />

Littus frementi tunderalluctu,<br />

SOl Nec nivis duram frigore molem<br />

Fervente Phoebi solvier ajstu.<br />

Hic enim causas cernere promptum est<br />

Illic lateates pectora turbant<br />

Cuncta ;<br />

quae rara provehit aetas<br />

Stupetque subitis mobile vulgus.<br />

Cedat insciti nubilus error,<br />

Cessent profecto mira videri.<br />

Si quis ignoret, stellas Ursx verti prope sufjremum petitis ictibus fatigant cymbala. Nemo miratur, ventos<br />

polum, hic admiratur vehementer legem cmli sublimis, cori ferire oras marinas undis tumultuantibus, neque<br />

qua Bootes, qui habet ortum velociorem, lentus agat cumulum nivis frigore induratum liquari calore vehecurrum<br />

suum et nunquam demiitat ignes suos tardos B mcntisolis : nam hic facile est cognoscere causas : iilie<br />

inmare. Si orbita lunx plenx palleat, fccdata terminis causx occultse perturbant admiratione omjies mentes.<br />

noctis obscurse, et qux luna velaverat vultu splendido Plebecula iuconstans miratur ea qux raro et subito<br />

stellas minores, haic obscurata revelet easdem stellas, eveniunt. Error obscurus ignari vulgi facessat; hsec<br />

hinc error communis turbat populos, qui propterea re- certe desinent videri admirabilia.<br />

\ . Arcturi.] Arcturus dicitur ab apy.zoc ursa, et oipk nam carminibus pati hoc deliquium, inde vero tin-<br />

cauda, quasi ursse cauda, est stella omnium, ex quibus<br />

major Ursa constat, maxime polo vioina : unde<br />

dici solet stella polaris : quare cum polus arcticus ab<br />

hac Ursa sic vocatus nobis semper appareat, ut pote<br />

nostro horizonte sublimior, idcirco stella hsec, ceu<br />

antipodas hcn-eat, nunquam occidit : hinc Virgil. i<br />

Georg., V. 246 :<br />

Arctos oceani metuentes ajquore tingi.<br />

Scilicet propter odium Junonis, ut flngunt poetse,<br />

quaequod majorem Ursam in coelum admissam tegre<br />

ferret, Tethyn rogavit, ne suis hancpellicem sineret<br />

aquis lavari. Idem Arcturus vocatur etiam Arctophylax<br />

et Bootes, de quo lit sermo in 3 vertu. Arctopliylax<br />

quidem sive custos Ursss, sive, ut loquitur Ovidius,cusios<br />

Erimanthidos ursx, quod videalur ursam,<br />

quam semper comitatur, custodire. Bootcs \ero sive<br />

bubulcus, quia stellis formam boum currusque referentibus<br />

instar cujusdam bubulci adhasret : hinc Properlio<br />

dicitur versure boves et plaustra Bootes. Juve-<br />

nal. sat. 3, v. 22 :<br />

Aut illo tempore, quo se<br />

Frigida circumagunt pigri sarraca BootEe.<br />

lUud porro sidus triplicihoc nomine donatum, recte<br />

dicitur summo cardine, cui propinquum est, labi :<br />

adeoque hinc tardum seras flummas in aequore mergere,<br />

inde vero celeres expiicare ortus. Primum quidem<br />

sidus illud summo cardine labitur : quia vertitur<br />

ad polum septentrionalem, qui nobis semper<br />

apparet et in quo tancjuam in altero rauudi cardine<br />

orbis ccelestis verti liugitur. Deinde idem sidus tardum<br />

seras in mari mergit ilammas, quoniam nunquam<br />

infra nostrum horizontem descendens, nunquam<br />

occidit. Denique idem sidus celeres explicat<br />

orlus, quod majori duntaxat solis lumine occultatum<br />

statim atquelumensolare, objecta terra, minutum est,<br />

emicat. Ille autem qui hanc causam ignorat prsedicta<br />

miratur.<br />

7. Palleant plenx cornua lunx.'] Luna, quaj eliam<br />

dicitur Phccbc, quod per noctem splendeat, est corpus<br />

coeleste opacum, quod solari himine ita relucet,<br />

ut modo angulatam, modo rotundam splendoris formam<br />

exhibeat. Contingit autem aliquando tit inter<br />

solem et lunam plenam sive rotuudo splendore relucentem,<br />

terra ita interjaceat ut luna umbris terrestribus<br />

obscurata rotundum suum splendorem stalim<br />

amittal, et stella?, quae majori lunse lumine offuste<br />

ante latebant, incipiant emicare. Tum veteres,<br />

qui falsa superstitione esistimabant hinc quidem lu-<br />

nitu seris vel cymbalorum liberari, ad sera lunse<br />

auxiliaria, ut vocat Tibullus, confugiebant : idem<br />

Tihullus,<br />

Cautus et e curru lunam deduoere tentat<br />

Et faceret si non Eerarepulsa sonent,<br />

Juvenalis sat. 6, I. ii, v. 440 :<br />

•Tot pariter pelves, tot .tintinnabula dicas<br />

Pulsari : jam nemo tubas, nemo serafatiget<br />

Una laboranti poterit succurrere luuce.<br />

Nemo nescit vulgatum illud Virgilii ecl. 8, v. 09 :<br />

Carmina vol ccelo possunt deducere luaam.<br />

Haic autem omnia, quoj sex pra^diclis versibus elegauter<br />

descnbuutur a Pliilosophia, ideo miratur vul-<br />

Q<br />

gus, quia horum causam nescit.<br />

13. Nemo miratur, etc.] Postquam Philosophia<br />

quffidam protulit quas homines propter ignorantiam<br />

causarum mirari scdent, coutraria refert qua; udem<br />

homines non mirantur, quod illorum causas norint.<br />

Prinium quidem homines non mirantur corum sive<br />

caurum, ventum ab occasu ajstivo spirantem fluctu<br />

frementi tundere oras marinas, quod iisdem notum<br />

sit ventum hunc esse corpus commotum, corpusque<br />

commotum naturaliter tundere corpora obvia.<br />

Deinde iidem homines non mirantur molem nivis<br />

frigore induratam fervente solis cEstu liqueheri, quod<br />

sciant quietas nivis durfe partes moveri posse a<br />

commotis solari ajstus particulis.<br />

19 et20. Qux rara provehit xias stupetque subitis.]<br />

Ignaraplebeculuadmiratur quoecumque et raro et subito<br />

conlcnijtmt. Nimirum admiratio est subita commotio<br />

mentis attentius spectantis ea qua2 nova videntur et<br />

.-, magna : unde causa hujus perturbationis est res et<br />

rara et subita. Rara quidem ; nam, ut barbari loquuninr,<br />

ab assuetis non fit passio. Subitavero; quoniam,<br />

ut recte ait S. Gregorius, jacuLa qux prxvidentur<br />

minus feriunt. Verum, inquit grammaticus,<br />

quo jure hic variatis casibus dicitur vulgus stupere<br />

7'ara et subitis ? num conjiinctio pares optat casus."<br />

Optat, inquam, pares casus : sed non raro, posthabita<br />

verborumconslructione, sensa duntaxat junguntur<br />

: sic Cicero dixit: Emi centum aureis et pluris:<br />

quanquam hic constructio solita non mutatur, sed<br />

verbum quoddam tacitum debet intelligi; quasi diceretur<br />

stupet qux rara sunt et stupet subitis : sicut<br />

enim Tullius disit, ii de Fin : Nos Varrones stupemus<br />

: sic Horatius 1. 1 Satyr., sat. 4, cecinit,<br />

Huuo capit argenti splendor : stupet Albius aere.<br />

21. Cedal insciti.] Ignari : quanquam omnes hic le-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!