t. I (PL 63)

643 AN. MAN. SEV. BOETII 644
agi afrenis, atque obtemperare
bertas est. An ignoras illam ' tuce c civitatis antiquissimam
legeni, qua sancitum est, ei jus exsulare
non esse, quisquis in ea sedeni fundare maluerit?
7^ Nam
- qui J vallo ejus ac munimine continetur,
nullus metus est, ne exsul esse mereatur. At ^ quis-
quis inbabitare eam velle desierit, pariter desinit-
etiam mereri. " Itaque non ^ tam me loci ° bujus
quam tua facies movet. " Nec bibliotbeca; potius
comptos ebore ac vitro (3) parietes, quam tuse men-
a Habenis, id cst imperio.
t Legibus.
" Roinss et cceli.
d Priesidio.
'^ Tici7ii, ubi te dicis exsulare.
i> justitise, summa li- A tis sedem requiro. In qua non libros, sed id quodli-
INTERPRETATIO.
bris pretium facit, librorum quondam f meorum sen-
tentias collocavi. t5 Et tu quidem ' de tuis in commune
bonum meritis vera quidem, sed pro multitu-
dine gestorum g tibi pauca dixisti. ^ De objectorum h
tibi velhonestatevelfalsitate,cunctisnota memorasti.
De sceleribus fraudibusque delatorum recte tu
quidem ' strictim attingendum putasti, (3) quod ea
melius uberiusquej recognoscentis omnia vulgi ore
f Philosophicorum.
s Ate.
h Eorum qux vitio vertebantur.
i Compressius.
j
Considerantis.
etiara quod faciat bonum sive divinx justitise obtem- B I. Boetius quffisierat : Nihilne te ipsa locifacies mo-
peret, servans nimirum legem Dei honesta imperanti:
et prohihentis contraria. Lex Domini, psal. xviii,
immaculata convertens animas ; testimmium Domini
fidele, sapientiam pi-asstans parviilis; justitiie
rectx.
Domini
• Tux civitatis antiquissimam legem.] Philosophia
duplici signiticatione hujus vocis citijtas' utens, id notat
quod et Ronice et coelo, unde oriundus Boetius,
possit convenire. Scilicet antiquissirase Romfe leges
neminem exsilii damnabant : unde Tullius pro Casoinna
: Exsilmm, inqnit, non suppliciiim est sed, perfugium,
portusque supplicii : nwm qui volunt pmnam ali-
quam subterfugere aut calamitatem, eo solum vertunt
hoc est sedem et locum mutant : itaque nulla in lege
nostra reperietur, ut apud exteras civitates maleficium
ullum cxsilio esse multatum. At cffilestis patriae leges
multo minus quemque essilii damnant : quicunque
enim intra regni coelestis limites voluerit permanere, q
summo illius Regi obsecuturus, hic nunquam exsulabit
: siquidem nemo ab illo regno nisi volontaria
rerum caducarum coutrariarumque affectionc arcetur.
Porro de civitate coelesti passim loquitur S. Augustinus
in libro quem inscripsit de Civitate Dei.
- Qui vallo ejus ac munimine continetur.] Vallum
est murus e terra, ad fossee oram aggestus, crebris
sudibus sive palis munitus. Munimenvero generatim
iliud omne castrorum prajsidium quo hosti aditus
prcecludalur : hasc autem nunc accipiuntur non solum
proprie, quatenus intelliguntur de patria corporis;
sed etiam quadani loquendi translatione, quatenus
de coelesti menlis patria intelligi possunt. Cum
autem Boetius ChristiaQissimus fuerit, is norainato
eivitatis coelestis vallo Christum cruci afiisum, muniminevero
gratiam quara iChristus suamorte nobis
;
vet ? respondet Philosophia : Non tam, inquit, quam
tua facies, in qua, velutinspeculo, mentistuse dejectio
videtur : quod tanta Philosophiaj non sit cura terreute,
quanta ccelestis patrise ; nec tanta corporis,
quanta mentis a natali solo exsulantis.
« Nec bibliotheca potius.] II. Boetius qusesierat ;
Hxccine est bibliotheca quam certissimam tibi sedem
nostris in Laribus ipsa delegeras ? ReponitjPhilosophia:
Non tam, ait, bibliothecse, quam mentis tuas ornamenta,
sententias scilicetphilosophicas requiro. Consueverant
autem olim potentes ornare suas domos auro,
ebore, aut saltem vitro, eo scilicet hne quo nunc
plures magniticas habere wdes, sumptuosa parare
convivia, numerosasatellitum turba comitari student,
ut in caateris hominibus admirationem, honorem, timorem
et cseteras ejusmodi cogitationes excitent.
SicVirg. iJEn., v. 729 :
Fit strepitus tectis, vocemque per ampla volutant
Atria : dependent lychui laquearibus aureis
Incensi :
et noctem flammis funalia vincunt.
Sic Horatius, Carm. 1. n, od. 18, seipsum a Potentibus
secernit,
Non ebur, neque aureum
Mea renidet in domo lacunar.
' De tuis in communc bonum meiHtis.] III. Boetius
dixerat nuUum se ad magistratum nisi commune bonorura
omnium studium Jmpulisse. Tu mihi, inquit,
et qui te sapientium mentibus inseruit Deus, conscii,
mdlum me ad magistratum, nisi communc bonorum
omnium studium detulisse : respondens Pnilosophia
id non fatetur modo, sed etiam exaggerat : De tuis,
ait, in commune bonum meritis vera quidem, sed pro
midtitudine gestorum tibi pauca dixisti.
8 De objectonmi tibi vel honestate, vel falsitate.]
promeruit, potuit intelligere : quicunque enim hoc
IV. Boetius addiderat sibi objecta fuisse cum honesta.
prtesidio raunitur, huic noK cst metuendum nepatris; . q j^^ f^^^^ ijonesta quidem, ut quod innocentem se-
cmlestis exsul exsiU esse mereatur. merc Hac tere ratione locutus
natummajestatis criraine postulatum defenderit ac
S. Paulus ad Ephes. vi : Confortamini, inquit, in
Domino et in potentia virtutis ejus. hiduite vos armaturam
Dei, utpossitis stare adversus insidias diaboli.
3 Quisquis inhabitare eam velle desierit, desinit
etiam mereri.'] Non enim patriam coelestem inhabitamus
meremurque nisi bona voluntate : totum habet,
inquit S. Aug. 1. L Homil., homil. 8, qui bonam voluntatem
habet. Ipsa cst quse potest sufficere, si csetera
non sunt. Si] autem sola desit, iiihil prodest quidquid
habitum fuerit. Sola sufficit, si adsit: tatera omnia
nihil prosunt, si sola charitas desit.
* Itaque.] Facta mentione duplicis patriae, duplicisque
propterea exsilii, positoque horum omnium
discriraine, Philosophia iis oranibus, de quibus Boetius
prosa 4 hujus Ub conquestus fuerat, responsura,
optimas quasdam infert couclusiones.
5 Non tam me loci hujus quam tua facies movet.']
liberaverit : Senatum, inquit, dicimur salvum esse voluisse
: falsa vero, ut quod magicis artibus studeret:
Ob ambitum, aii, dignitatis sacrilegio me conscientiam
polluisse mentiti sunt : quibus respondens Philosophia
asserit neminem latere illa ethonesta et falsa : Cunctis,
inquit, nota meihorasti.
^ De sceleribus fraudibusque delatorum.] V. Boetius
dixerat se injuste delatum a Basilio, Opilione et
Gaudentio, quorum primus in delationem alieni seris
necessitate comp)idsus est : duo alii ob i7imtmcras fraudes
ad exsilium damnati sacrarum sese sedium defensione
tuebantur .-respondetPhilosophia 7'ecte hsec strlctim
attingi, quod ea melius ubeiiusque 7'ecognoscentis
07nnia vutgi ore celebrantur. Scilicet cum loquamur
non solum verbis, sed et nutu et gestu, et cetreris
ejusmodi vocis humanai adjunctis, ipsum etiam vulgi
silentium aliquando eloquens plura signilicat, quam