t. I (PL 63)

Jejuiiia solvere glande.
Nou Bacchica munera norant
Liquido confundere melle,
l-IO Nec lucida vellera Serum
Tyrio miscere veneuo.
dona, permiscei'e cummelle fluido; neque inflcere lanas
candidas Serum populorum succo purpureo Tyri. Gramen
iisdem tribuebut soporem saluUferum ; fluvius liguidMS
tribuebat potionem; pinus procera tnbuebat
umbras. Nondum ullus homo scindebat navi mare pro-
DE CONSOLATIONE PHiLOSOPHI^ LIB. 11.
A 10 Somnos dabat herba salubreis,
Potum quoque lubricus aranis,
Umbras altissima pinus.
Hi Nondum niaris alta secabat,
Neo mercibus undique lectis,
INTERPRETATIO.
NOTJ^:.
b. Jejunia solvere glande.] III. Philosophia com-
mendans cibum prioris illius aatatis, breviter notal
ea quae nostram inter et priscam victus rationem
aniuiadverti possunt discrimina, quorum alia ad ipsa
cibaria ; alia ad horum modum pertinent. Primum
enira nostra cibaria exquisita esse solent et arte parata
; prisca erant facilia et ab ipsa natura suppeditata.
Deinde nostra cibaria frequenter sumuntur, et
saepius nulla instigante fame : prisca non nisi post
jejunia eaque sera sive ad ultimum usque diem servata.
Postremo nostra cibaria esse soleut carnes,
pisces et optimura quodque fructuum terrestrium
Concussaque famem in silvis solabere quercu.
Lucrelius 1. v.
Glandiferas inter curabant corpora quercns...
Ast odium ccepit glandis.
Ovidius I Metam., fab. 3, v. 103 :
Conteutique cibis nullo cogeute creatis,
Arbuteos fetus montanaque fraga legebant,
Cornaque, et in duris haerentia mora rubetis,
Et qi!6e deciderant patiila Jovis arbore glandes.
Hinc primi homines vocabantur (SaXavo^/izyot •/.at iirJrjo-
TzoTcu, ylandis edaces et aquse potores : hinc etiam
communi adagio antiquitus dicebatur tili(; Spuoq, satis
quercus.
6. Non Bacckica munera.J IV. Philosophia meminit
potus aureae illius aetatis, quem dicet versu undecimo
fuisse aquam, Potum quoque lubricus amnis :
unde praimittit hos veleres nec vinum Bacchic.a munera,
nec mulsum vinum mellemistum novisse. Vinum
enim dicitur munus Bacchi, quod Dionysius vini inventor
dictus fuerit Bacchus sive iV././.osab Iry.y.h, quod
clamorem notat; quia forte vinum ad loquendum
primum, deiude etiam ad clamandum potores exci-
tet. Horat. Epist. I. i, ep. 3 :
Quid non ebrietas designat? operta recludit,
Spes jubet esse ratas : in pra;lia trudii iaermem :
SoUicitis animis onus eximit ; addocet artes.
Fecundi calices quem non fecere dissertum ?
Mulsum autem est potio ex vino et raelle permistis
facta : unde Graecis otvGu,£).t et [j.iliy.pr/.zo-j appellatur.
Nimirum quemadmoduni vino recens inveulo aqua,
prior hominum potio, infusa fuit, juxta illud Virg. i
Georg., V. 9:
Poculaque inventis Acheloia miscuit uvis.
Sic crescente gulonum libidine, eidem vino mel fuit
immistura, sive ad voluptatem, sive etiam ad producendam
vitam : potus quippe iile venas vacuiss sua
leuitate mulcere fertur : ex quo forte a mulcendo dicitur
mulsum. Hinc Catius apud lloratium reprehendit
AuUdiura, non quod mel Falerno misceret, sed
quod Paleruo austero,
Aufidius forti miscebat mella Falerno
Mendose, quoniam vacuis committere venis
;
fundum, neque peregrinus, opibus undequaque qusesitis,
conspexerat oras ante ignotas. Twic cornua belli «•«deliabilebant,nec
sa7iguis gravibus inimicitiis effasus,
quare etenim ira hostitis
consperserat arma horrenda :
tentasset ajprimis illis temporibus tractare ullum fer-
iNil nisi lene decet, leni prajcordia mulso
Prolucris melius.
Hinc etiam Asinius Pollio centesimum excedens 6etatis
annum, cum ab Augusto hospite rogaretur qua-
^ nam maxirae ratione illura corporis animique vigorem
servasset, respondit, Intus mulso, foris oteo.
8. iVtc lucidaveUera Serum.] V. Philosophia transit
ad primas majorum vestes, quas desisnavit no-
minatis illorum toris et tentoriis : tori, erant herba;
somnos dabat herba salubres ; tentoria, arbores, umbras
altissima pmus : quamobrem
prius dixit, hos
vpteres non novisse vestes sericas, aut purpuram, qua
tingerentur. Seres ergo sunt populi, quos interduos
amnes Hydaspem et Indum constitutos Orosius scribitl.
ni,c.23. Apud hos quaedam sunt arborestenuissicutpluriraisgravissimo-
genus : prisca erant glandes, ignobile frugum vulgus
quod pluribus aliis cum oratorura, tum poetarum
testimoniis conflrmari potest. Virgil. i Georg., v. 8 :
Chaoniam pingui glandem mutavit arista.
sima quadam lana onustEe :
Et V. 1.59 :
rum auctorum testimoniis
Georg., V. 121 :
probatur : ut Virgilii ii
Velleraque ut fohis depectant tenuia Seres.
Senecae in Oct., v. 667 :
Nec Majonia distinguit acu
Quse Pboebeis subditus euris
C Legit eois ser arboribus.
j)
Claudiani carm. I, v. 179 :
Stamine quod moUi tondent de stipite Seres.
Sed gravis est disputatio de origiue ejusmodi lanfe,
an bsec ab arboribus, an potius a vermiculis illic degentibus?
hoc ultimum videtur probabilius, ut bombyces
apud istos populos, veluti apud nos stamen
ab alvo gravida ducant. Eleganter rugosum ac sordidum
illum vermem descripsit grande nostrae uuiversitatis
decus Antoniiis Hallceus, his versibus :
Est olli mater sanies, dat frondea nutrix
Pabuln., Thysbaso Morus poUuta cruore.
(Jueis avidam ut clausus latebroso in carcere pavit
Ingluviem, totoque salur jam corpore turget,
Viscera tum vacuans paulatim hinc molle figurat
Lanicium ; illuviemque modis in teuuia miris
Net tila, et teretem glomerans convolvit in orbem.
Ut vero emeritus perfecit nobile pensum
Exauimo similis, pretiosa ut conUilus urna
Hic jncet : atluci mox redditur; induit alas,
Jamque avis, et vermis, neutrumque, et denique
[moustrum est.
Purpura autem, qua vestes sericce tinguntur, vocatur
venenum Tyrium : venenwn quidem, qiiia liquor est
e concha eductus, qui lanas, instar veneni viscera
et venas subeuntis, ingressus has inlicit : Tyrium
vero, qudd Tyrus urbs Phflenicia», muricis, preedictse
conchce, piscatufuerit celebris. Virg.ii Georg., v.465 :
Alba nec Assyrio fucatur lana veneuo.
13. Nondum maris alta secabat.] VI. Philosophia
commemorat, aurum, qnod coramercio prassertim
comparatur : commercium autem tit prEecipue ope
famulantis maris, de quo nuno agitur. Sic Lucretius
1. V :
At non multa virum sub signis millia ducta
Uua dies dabat exitio : nec turbida ponti
jEquora laedebant naves ad saxa virosque.
Sic Tibullus I. i, el. 3 :
;