t. I (PL 63)

DE CONSOLATIONE PHILOSOPIILE LIU. 634
novis delationum fraudibus» imminentem : ' jacere A ita videri kgibus soiuliim, ut prmpostero veluti ordi-
Ijonos, noslri - discriminis terrore prostratos : tla- ne et impiis prospera, et piis adversa contingant
tum rogat Deum ut his tandem dare velit finem.
gitiosum quemque ad (10) audendum quidem facinus
impuiiitate, ad efliciendum vero praimiis invitari :
1) insouteis autem non modo securitate, verum ipsa
etiam defensione privatos. Itaque libet exclamare
«3 METRUM V.
Argumentdm. — Boetius, considerata lege constantissima,
qua Deus alternas lunx, Vencris, dierum
tempestatumquc vices regit, miratur sohim hominem
» Intentum.
t Tnnocentcs.
Deus, creator cxli stellati, qui considens in solio
INTERPRETATIO
mjJE.
stelliferi conditur orbis,
Qui perpetuo nisus solio,
64 Rapido cojlum turbine versas
Legemquepati sidora cogis,
S Ut nunc pleno lucida cornu,
Totis fratris et obvia flammis,
Condat stellas Inna minores :
sempiterno, convertis ipsum ccelum vcrtigine celeri et
adiis astra subire tuum imperium, gita ut lunamodo
integro orbe illuminata cicnctisque igiriibus fratris sui
• Jaccre bonos.] Quia, ut dicitur LucEe xxiu, si in B bile : quare nunc dicitur perpeiuum : cui favet illa
viridi ligno hxc faciunt, in arido quid fiet'l si tantus
laiitaque virtute prasdilus Boetius tam male excipiatiir,
quid sperare possiut. ca;teri virtutum cultores?
^ Discriminis terrore.] Discrimem idem est quod
periculum : sicut enim crinis est a Grseco /.pi-jsvj,
quod proprie est dirimere; sic discrimen est a 'hv.-
/.avjzvj, quod ctiam dirimere est sive 62 separare :
unde capillos a seinvicem distinctos voi:amus discriminatos.
Claudian. de Nupt. Hon. :
Haec moTsu numerosi dentis eburno
Multifidum discrimeu arat.
Atqui quo periculo aliquis jactatur, hoc aceeterorum
hominum cffitu videtur sejungi.
Cffiterum Boetius paucis hic resumit suas ealamitates,
earum causani, et qufe ex liis consequuntur
inala. Calamitates sunt, i° quod bonis omnibus sit
pulsus ; i" quod dignitatibus exutus ; quod existi
vocis interprelatio, qua solium dicitur sedes solida;
ut terra, quod solida sit, appellalur solum.
3. Rapido turbine.] Turbo, Gallice un tourbillon, a
turbando dicitur, qaod facto quodara circuitu materia
sic turbetur, ut sumnia imis, anteriora posterioribus,
dextra sinistris succedant. Sic ventus quidam, qui
Lucrelio vocatur versabundus, quique corpora obvia
circumagit, vocatur turbo : unde Virgil. u JEa., v.
416:
Adversirupto ceu quondam turbine venti
Confliguut.
Sic trochus, vulgatum puerorum ludibrium, appellatur
tarho. Virg. Sic fusi pensilis circuitio Catullo
dicitur turbo. Sive autem ccelum credatur solidum,
sive liquidum, ibi perennis est materiae motaa circui-
tio, adeoque turbo.
" egemquc paii sidera cogis.] Ut corpus primum
matione fmdatus. Causa calamitatum est multiplex non movelur, nisi ab ipso Deo, a quo conditum est;
ejusdem Boetii, in senatum praecipue beneficium, pro
quo suppiicium /wZif. Mala quas ex his consequuntur,
sunt primum quod sontes impunitate, non niodo ad
male deferendum, sed etiam ad audendum imo ad
efficiendum quodlibet facinus ferantur : in«ontes vero
et severitate et defensione priventur. Itaque iibet exciamare.
Quod a Pindaro vocatur Findaricum. Est autem
carmen constans ex uno genere versuum, quorum
quilibet tetrameter, seepius spondeum anapEestum,
dactylum et spondeum habet : sed his legibus neglectis,
id unum curat Boetius, ufsint quatuor pedes.
I. Stelliferi orbis .] Coeii : ccelum enim, etiam judice
Tullio, duplicis estgeneris ; alterum aerium, in quo
nubes, imbres, ventique coguntur; alterum stelliferum,
quod, a domiciliis nostris allissimum, omnia
cingit etcoeroet, extrema ora et determinatio mundi.
sic idemcorpus non movetur ni.^^i secundum eas quas
ipse Deus slatuit immolasque servat motus leges :
optime enim Ovidius,
Nil ita sublime est supraque pericula tendit;
Non sit ut inferius suppositumque Deo.
Sic corpus quod mo'vetur, ab aliquo aliomoveatur,
necesse est ; sic corpus immotum, non movet, etc,
eiusmodi de quibus, m philos. Hinc Sapientia eeterna
Proverb. vm : Quando Deus, inquit, praeparabat cmios,
aderam : quando certa lege et gyro vallabat abyssos ,
quandowtliera f.rmabatsursum, et iibrabatfontesaquarum
: quando circumdabat mari terminum suum, et
iegemponebat aquis, ne iransirent flnes suos, etc.
Cum igitur sidera corpora sint, hsec non solum a
Deo sunt, sed legibus ab ipso Deo constitutis servatisque
moventur, adeoque Deus cogit sidera pa-
De hoc aulem secundo cceli genere ideo uunc loqui ti :proptereaDeus nunc diciturregerealternas Lunae,
tur Boetius. quod dicturus sit de legibus qu» cum D Veneris, Dierum, Tempestatumque annuarum vices,
in inferioribus corporibus, tum etiam in astris obser- sicutdeinceps esphcandum
vantur, quas quidem leges Deus ipse statuit a primo 0. TJt nunc pleno iucida cornu .] I. Quidem agitur
momento, quo haec corporacondidit : proptereaDeus de luna, cujus vices in huc versantur, quod modo sit
uunc cogitatur, ut conditor.
plena, niodo cnrvata iu cornua. Plena, estluna, sive
2. Qui pcrpctuo nixus solio.] SoVmm geneTaiim est pieno lucida cornu, cum soli, interjecta terra, e dia-
sedes, in qua plures simul considerenequeunt ; Soiia, metro opposita lumen solare media sui parte ad nos
enim, inquit Festus, appeilantur sedilia in quibus non remittit : hoc est totis fratris obvia ftammis : poetis
plures singuii possunt sedere : quasi solium dicatur enim Diana, quffi alio numinediciturLuna, et Apollo,
quod solum uuum capit. Speciatim vero solium est qui alio quoquenomiue dicitur Sol, sunt soror frater-
sedes regia, vulgo un trone; sic accipitura Virgil, smque ab Jove ex Latona eodum parlu progeniti. Tunc
pius, ut vii jEueid., v. 169 autem una condit steilas minores : quia minus lumen
:
obscuratur offunditurqiie msjori lumine : quamvis
Imperat et solio medius cousedit avito.
autem stcllce, maximani partcm, magnitudine lunam
Dcus autera nunc spectatur quatenus est rex : superent, stella; tameii, ut pote magis dissitae, minus
uude versu 27 dicitur merito rector cohibere modo ; et lumiuis quam luna ad nos diffundunt; hinc luna ut
vers. 46, Rapidos rector comprime fiuctus; in hoc au- ait Varro iv de L. I., dicitiir quasi lucina, quod sola
tem regnum Dei dilTert a caeteris, quod hasc muta- noctu lucet : hinc etiam luna vocatur majus sidus, et
tioni sint obnoxia,iIIud vero aaternumsit et immuta- stellae minora sidera, non solum in sacro textu, sed