26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Jeltzaleak <strong>eta</strong> irakaskuntzaren arazoa Aranaren ondoren 229<br />

6 .- JELTZALEAK ETA IRAKASKUNTZAREN ARAZOA ARANAREN<br />

ONDOREN<br />

6 .1 .- Hedakuntza prozesua euskal <strong>nazionalismoa</strong>n<br />

Aranaren heriotzak ateA irekiko dio euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren fase berriari <strong>eta</strong><br />

hedatuz joango, <strong>Euskal</strong> Herrian erreferentziazko masa mugimendu moderno bilakatuz .<br />

Jakina denez, Bizkaian <strong>eta</strong> Gipuzkoan gertatuko den fenomenoa dugu hau ; Nafarroan <strong>eta</strong><br />

Araban, aldiz -oraintxe bertan aipatuko ditugun arrazoiak direla medio-, ez du<br />

(txinpartatzat hartu behar diren su isolatu batzuk ezik -Aranzadi diputatu nafarra kasu-)<br />

arrakastarik izango . Ekonomia arloan kokatu beharreko arrazoiek, hots, euskal gizarteak<br />

ezagutu industri hedakuntza prozesuaren ezaugarriek markatuko dute, nabarmenki, euskal<br />

<strong>nazionalismoa</strong>ren hedakuntza norabidea : industria indartuz joango da Gipuzkoan <strong>eta</strong><br />

Bizkaiko nekazal lurralde<strong>eta</strong>n, Araban <strong>eta</strong> Nafarroan bigarren sektorean oso mugimendu<br />

txikia da aldiz' . Lehenengo bi herrialde hori<strong>eta</strong>n garatzen den prozesuak badu politika<br />

arloan izugarrizko eragina izango duen funtsezko ezaugarria : industria monopolista <strong>eta</strong><br />

industria ez monopolistaren arteko banak<strong>eta</strong>k, beste arrazoi batzuen artean azkeneko<br />

honen ordezkaritza politikorik eza dela <strong>eta</strong>, Iztu<strong>eta</strong>k' dioen moduan, ondorio politiko<br />

garrantzitsuak ekarriko ditu, <strong>eta</strong> euskal <strong>nazionalismoa</strong> erreferentzia politiko garrantzitsua<br />

bihurtuko da -industriaren testuinguru horr<strong>eta</strong>n- oligarkiaren interesekin bat ez datorren<br />

burgesia ertainarentzat . Kontutan hartu behar da ere, modernizazioak sektore<br />

tradizional<strong>eta</strong>n ekarriko duen krisiak bultzaturik, nekazal zein arrantzale populazioak<br />

testuinguru industrializatu<strong>eta</strong>ra jotzen hasiko direla, euskal <strong>nazionalismoa</strong>n kokagune<br />

politikoa aurkituz, nahiz <strong>eta</strong> -Mees-ek i , euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren izaera interklasista<br />

'LOPEZ ADAN, E . (1977) : Op . cit . ; 103-108 .<br />

2 IZTUETA, P . (1991) : Orixe <strong>eta</strong> bere garaia E Donostia : Etor / Eusko Jaurlaritza ; 264 . Gai<br />

hau, aipatu Lopez Adan-ek ezezik -<strong>eta</strong> historialari zerrenda luze batean garratzizko erreferentzia<br />

aipatzearren-, L<strong>eta</strong>mendiak ere jorratu du hainbat lan<strong>eta</strong>n, esate baterako klasiko bihurtu den hon<strong>eta</strong>n :<br />

LETAMENDIA, F . (1975) : Historia de Euzkadi. El nacionalismo vasco y ETA . París : Ruedo Ibérico .<br />

3 MEES, L . (1992) : Nacionalismo vasco, movimiento obrero y cuestión social. Bilbo : Sabino<br />

Arana Kultur Elkargoa . Garai hon<strong>eta</strong>n euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren oinarri soziala zein <strong>eta</strong> nolakoa den<br />

ezagutzeko guztiz interesgarria den egile beraren beste lana aipatu beharko litzateke : MEES, L . (1991) :

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!