Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 21
hitzarmenaren bidez konprometitzen badira (hiritar berriak legeak bete beharko ditu eta
Estatuak nazioaren hiritarrari -berez naziokoak direnak- dituen eskubideak ziurtatuko
dizkio -nazioaren hizkuntza eta kultura berea egiten badu, esate baterako) . Ideia honek
zera ikustera eramaten gaitu : Fichtek tradizio erromantikoarekiko ñabardura bat ezartzen
du . Estatua ezin daiteke elementu artifizialetan oinarritu ; beraz, naturala den nazioaren
oinarria behar du . Baina hau ez da automatikoki gertatuko eta hezkuntzaren beharra
azpimarratuko du : "hay que empezar poi for-ina-ypor educar a la nación con vistas a ese
Estadoi 8 . Kedouriek "Discours"etako Fichteren hitz hauek jasotzen ditu nazio
alemaniarraren etorkizunaz: "lo que propongo tomo único medio de preservar la
existencia de la nación alemana es un cambio total del sistema existente de educación" 9 .
Fichtek behin eta berriro aipatuko du hezkuntzaren garrantzia, eta zehatzagoak
izateko, hezkuntza nazionalaren funtsezko balioa : nazioa hezkuntza prozesuaren
produktua litzateke . Horrela, Estatuak (ez dezagun ahaztu nazioan oinarritzen den
Estatuaz ari dela) bere gain hartuko luke hezkuntza nazionalaren antolaketaren ardura,
horretan kokatzen baitu nazioaren etorkizuna . Ikus daiteke neurri batetan Estatutik
naziora doan bide honek bat egiten duela tradizio frantsesarekin; edo hobeto esanda,
Fichtek honen eredua bere pentsamoldean integratzen du, zentzu horretan tradizio
erromantikoaren eta tradizio frantsesaren antinomia gainditzen duelarik . Bi hitzetan, eta
ondorio gisa, Fitchek funtsezkoa den errealitateare aurrean jartzen gaitu : nazioa
hezigamtasunarekin loturik dago ; hots, hezkuntza nazional bat nazioarentzako den
hezkuntza gisa" .
1 .1 .3 .- Estatua, nazioa eta hezkuntza-sistema
Historian zehar hamaika adibide aurkitzen da" hezkuntzak eta nazionalismoak
duten elkarren arteko lotura erakusten duena, nazioaren irudia -eta bere erabilpen
ezberdinak- tartean izango delarik . Beharbada Estatuaren funtzionamendura hurbiltzeak
jarriko gaitu arazoa ulertzeko bidean (oraingoz Estaturik ez duten nazioen egoera ez dugu
kontutan hartuko, baina, zer esanik ez, kasu hauetan ere Estatuak bere presentzia badu,
aldarrikapen gisa zein etsai moduan`) . Estatuek eskutartean izan duten aparteko tresna
Crítica .
s FICHTE : "Discours à la nation allemande", in RENAUT, A . : Op . cit ., 56 .
9 KEDOURIE, E . : Op . cit ., 63 .
1°
RENAUT, A . : Op . cit ., 60 .
11 Ikus HOBSBAWN . E .J . (1991) : Naciones y nacionalismo desde 1780. Barcelona : Edición
12 Alde honetatik geureak egiten ditugu Amin-en hitzak : "sin que exista superposición entre
Estado y nación, el fenómeno nacional no puede ser separado del análisis del Estado" (AMIN, S . (1979) :
Clases y naciones en el materialismo histórico . Barcelona : Viejo Topo : 22 .