Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
284 <strong>Euskal</strong> Nazionalismoa <strong>eta</strong> Hezkuntza (<strong>1895</strong>-<strong>1923</strong>)<br />
-nazionalismo espainiar sutsuaren ikur bilakatuz- Euskadi ben<strong>eta</strong>n defendatzen duen<br />
euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren aurkako borroka bultzatuko dutelarik . Hori da, dagoeneko<br />
esandakoak euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren etorkizuneko norabidea iragartzen badu ere,<br />
hurrengo atal<strong>eta</strong>n aztertuko duguna .<br />
6 .3 .2 .- Irakaslegoa, arazo pedagogikoa<br />
Lan hon<strong>eta</strong>n zenbait pasart<strong>eta</strong>n aipatu arazoa dugu hau ; Aranaren garaian, honek<br />
ondorio desnazionalizatzaileak -espainolizatzea azken finean- agerian utzi nahi dituen<br />
bitartean, euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren sektore moderatuak irakasle kanpotarraren eskutik<br />
sortu kalte pedagogikoak azpimarratuko ditu <strong>hezkuntza</strong>-sistema espainiarraren inguruko<br />
diagnostikoa egiteko garaian, batere berriak ez diren aldarrikapenei -irakurk<strong>eta</strong><br />
politikoengandik ikez eginez, esango genuke- irakaskuntz testuinguruan ulertu beharreko<br />
arrazoiez beteriko nolabaiteko jantzia eman nahiean edo . Planteamendu hauek, oraintxe<br />
bertan ikusi ahal izango dugunez, begien bistako jarraipena izango dute (esan bezala,<br />
Aranaren heriotzak -gai honi dagokionez- ez du aparteko aldak<strong>eta</strong>rik ekarriko, aipatu<br />
irakurk<strong>eta</strong> politikoak,diskurtso jeltzalearen garraztasun neurria aldatu baldin badaiteke<br />
ere, l<strong>eta</strong>rgia antzeko zerbait ezagutzen duen bitartean), <strong>eta</strong> alde horr<strong>eta</strong>tik ezaguna dena<br />
esatea besterik ez litzaiguke geratuko . Dena den, egindako azterk<strong>eta</strong>ren azalpen<br />
sistematikoa eskeintzeko asmotan, komenigarria iruditu zaigu, atal honen hitzaurrean<br />
genioen moduan, irakaslegoaren arazoari buruz euskal <strong>nazionalismoa</strong>k egindako<br />
irakurk<strong>eta</strong> zabalagoa <strong>eta</strong> egituratuagoa den ikuspegiaren barruan kokatzea, non arazo<br />
pedagogiko ezagunarekin batera garbi agertzen zaigun arazo beraren alde ekonomikoa<br />
zein politikoa, guzti hau autonomia politikoaren aldeko diskurtsoa eraikitzen ari den aldi<br />
berean (<strong>eta</strong> errealitate honek bema ez den arazo bati dimentsio bema ematen dionik ezin<br />
da ukatu) .<br />
Hala, prentsa jeltzalera hurbilduz gero, garai hon<strong>eta</strong>ko hurrengo urte<strong>eta</strong>n<br />
irakaslegoaren inguruko salak<strong>eta</strong>k ugariak izango dira ere ; alde pedagogikotik kalte iturri<br />
nabarmena dela azaltzen saiatuko da euskal <strong>nazionalismoa</strong> : kalte iturria, formazioari<br />
dagokionez, kontutan harturik, bai <strong>Euskal</strong> Herriko ezaugarri bereziak (kultura ingurukoak<br />
orokorrean, <strong>eta</strong> euskararen ingurukoak bereziki), <strong>eta</strong> baita klase ikuspuntutik ulertu<br />
beharreko planteamentuak ere . Edozein eran esan behar da -<strong>eta</strong> hau azpimarratzea ez<br />
zaigu huskeria iruditzen- irakaslegoari buruz hitz egiten bada ere, garai hon<strong>eta</strong>n eskolaz<br />
arituko direla jeltzaleak nabarmenago . Lehenago genioenez, irakasleari egindako kritika<br />
<strong>hezkuntza</strong>-sistemaren aurkako erreakzioaz hartu behar zena (era bateko edo besteko<br />
erreakzioa bada ere) azaleko irakurk<strong>eta</strong> errazegia egiteko tentazioa uxatuz ; esandakoa,<br />
nahiz askotan espliziuta ez izan, gure ustez erraz ulertu baldin badaiteke, garai hon<strong>eta</strong>n<br />
hau diogun moduan gertatzen dela ikusteko ez dago inolako zalantzarik : <strong>hezkuntza</strong>sistema<br />
da kritikapean jartzen dena <strong>eta</strong> eskola honen barman, irakaslegoarena Estatu<br />
espiniarreko <strong>hezkuntza</strong>-egiturak osatu enborraren adarra den eskolaren ardaxka izanik .
Change language