Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
286 <strong>Euskal</strong> Nazionalismoa <strong>eta</strong> Hezkuntza (<strong>1895</strong>-<strong>1923</strong>)<br />
daudela esan behar bada ere), azpimarra dezagun zein eratakoa izan beharko lukeen, beti<br />
ere jeltzaleen ust<strong>eta</strong>n, irakaslearen funtzio nagusien<strong>eta</strong>riko batek, horrela <strong>Euskal</strong> Herrian<br />
diharduen irakaslegoari ikuspegi pedagogikotik ikusi zaiakion hutsuneak agerian<br />
geratuko baitira . Irakasleak, dio Land<strong>eta</strong>k` , apaizaren antzera, funtzio sakratua bete<br />
behar du gizartean berari dagokion esparruan -hau da, eskolan-, <strong>eta</strong> apaizak bezala guztiz<br />
beharrezkoa izango du bokazioa -"maestro vividot" ugari dugu inguruan <strong>eta</strong> horra hor<br />
zein negargarria den irakaskuntzaren egoera- ; irakaslearenak, konparak<strong>eta</strong>rekin jarraituz,<br />
salbazioa helburutzat duen lanbidea behar luke izan . Ikasleak salbatu? ; zerengandik? ; ala<br />
ikaslea baino gizartea da salbatu beharrekoa? ; zein da orduan honek bizi duen arriskua? .<br />
"Don Higinio"-k 13 , irakaslegoaren zereginari buruzko gogo<strong>eta</strong> abiapuntutzat harturik,<br />
itxuraz irakaskuntza arloko hausnark<strong>eta</strong> besterik ez den testuinguruan -irakaskuntza da<br />
kezka nagusia; kezka "neutroa", beraz`- emango digu honen berri . Ben<strong>eta</strong>n bere<br />
zereginaz jabetzen den irakasleak -<strong>eta</strong> gizartearen zerbitzura <strong>eta</strong> ez beste edozein eratako<br />
interesen zerbitzura dagoela jakin behar du- kontu handia izan behar du, bere ikasleen<br />
formazioari dagokionez, funtsezkoak diren gauza hauekin (ikasleak barneratu behar<br />
dituenak alegia) : ordena, disziplina, errespetua <strong>eta</strong> begirunea, garbitasuna, lana <strong>eta</strong><br />
moralitatea .<br />
Apaizen antzera 75<br />
' , irakasleak, besteak beste, pertsona orekatua behar du izan,<br />
ohitura sinple <strong>eta</strong> nobleak izango dituena <strong>eta</strong> guztiz duina -pentsamenduz, hitzez <strong>eta</strong><br />
ekintzez- . "Hay algo que huele á podrido en Dina mmarca" Land<strong>eta</strong>k erabili esaerak<br />
grafikoki azaltzen duen legez beharko lukeen horrek ez denaren -edo ez omen den<br />
horren- diagnostiko gordina adiraziko luke (ispilu biurria, beraz) . Hots, irakaslea ez da<br />
ez orekatua, ezta ere pentsamenduz, hitzez <strong>eta</strong> ekintzez behar bezalakoa ; beste interes<br />
batzuk bultzaturik dihardu irakaskuntzan bere funtzio sakratuarekiko duen<br />
erantzunkizunari uko egiten diolarik ; ez da bere zereginaz jabetzen <strong>eta</strong> gizartearen<br />
zerbitzura dagoela ahaztu egiten du . Ondorioz, ezinbesteko ondorioa litzateke, ikaslea da,<br />
honen formazioa -zenbait interes arbuiagarrik hala bultzaturik- behar ez duen bigarren<br />
mailan zokoratua, kaltetua suertatuko dena, <strong>eta</strong> irakaslearekin gizarte osoa, belaunaldi<br />
gazteak baitira gizartearen etorkizuna bideratuko dutenak, honek har dezakeen norabidea<br />
bat ala bestea izan daitekeelarik belaualdi gazte horiek jasotakoaren formazioaren<br />
arabera . Aipatu ordenak, disziplinak, errespetuak, garbitasunak, lanak <strong>eta</strong> moralitateak<br />
funtsezkotzat jotzen diren orden, disziplina, <strong>eta</strong> abarren ezaz hitz egingo lukete, haurrek<br />
172 LANDETA, E . (1916) : "El maestro de escuela", in La Tarde, 1916/X/27 .<br />
173 LANDETA, E . (1914) : "¡Entre maestros!, in La Tarde, 1914/VI1116 .<br />
14 Neutraltasun itxura hartzeko edo, <strong>Euskal</strong> Herriarekin inolako zerikusirik ez duen Richard<br />
izeneko baten hitzez baliatuko da Land<strong>eta</strong> gero hitz hori<strong>eta</strong>n oinarriturik bertako egoeraren aztek<strong>eta</strong><br />
egiteko<br />
175 Giner de los Rios da orain "maixua" .
Change language