Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
274 <strong>Euskal</strong> Nazionalismoa <strong>eta</strong> Hezkuntza (<strong>1895</strong>-<strong>1923</strong>)<br />
bakarra ; arazo hori bezain larriak izango dira testuinguru politiko zehatzaren barruan<br />
aztertu <strong>eta</strong> ulertu behar diren <strong>eta</strong> orain arte ikutu ez diren edota itzalean egon diren beste<br />
arazo batzuk (irakaskuntzaren kontrol osoa, <strong>eta</strong> ez bakanik oinarrizko irakaskuntzari<br />
dagokiona, erakunde benak sortu beharra, <strong>hezkuntza</strong>-arazoaren inguruko erreakzio hutsa<br />
gaindituko duen ikuspegi politikoa, planteamentu tradizionalak aldatuz errealitate<br />
ezberdina eraikitzeko gogoa, <strong>eta</strong>b .) .<br />
Bilakaera horren azalpena egiteko asmotan antolatu ditugu ondorengo atalak .<br />
Lehenik <strong>eta</strong> behin, ezin baitaiteke bapateko hausturaz hitz egin (hausturarik dagoenik ere<br />
ez genuke esango), aurreko urte<strong>eta</strong>ko diskurtsoaren jarraipena ia besterik ez den <strong>eta</strong><br />
mende hon<strong>eta</strong>ko lehenengo hamarkadan nagusiki <strong>Euskal</strong>duna-k egindako<br />
planteamendu<strong>eta</strong>ra hurbilduko gara, neurri batean iragarriko zaigun bilakaeraren aztarnak<br />
detektatu nahiean . Ondoren, euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren eskutik borobiltzen ari den<br />
irakaslegoaren inguruko arazoaren irakurk<strong>eta</strong> zorrotzaren berri ematen saiatuko gara,<br />
arazo honen zenbait alde nagusi azpimarratuko ditugularik (pedagogikoa, ekonomikoa,<br />
politikoa) . Neurri handi batean, beti ere euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren ikuspuntua zein den<br />
kontutan harturik, aipatutakoaren arrazoi politikoa emango digun arazoaren sustrai<strong>eta</strong>ra<br />
joko dugu irakaslegoaren arazoa zabalagoa den testuinguruan kokatzearren . Bestalde, <strong>eta</strong><br />
irtenbideei dagokienez, jeltzaleen diskurtsoan nabarmena den aldak<strong>eta</strong> baten beni<br />
emango dugu, bertan neurri handi bat<strong>eta</strong>n diskurtso zaharra alboratzen edo, zehatzagoak<br />
izateko, bema ez den diskurtsoa eraikitzen ari den diskurtso politiko berrian kokatuko<br />
dela antzeman daitekeelarik, euskal <strong>nazionalismoa</strong>k defendaturikoari aurpegi behia<br />
emanez . Azkenik, planteamendu ideologiko hutsen gainetik, edo planteamendu<br />
ideologikoak baino haruntzago joanez, irakaslegoaren arazoa gainditzeko eman urratsak<br />
aztertuko ditugu jeltzaleek aldarrikaturikoak errealitatean ¡salda duenentz ikusteko <strong>eta</strong><br />
euskal <strong>nazionalismoa</strong>k, gai honen inguruan, egoera aldatzeko erakutsi duen eragiteko<br />
gaitasuna neurtzeko ; azken finean honek erakuts baitezake, arrazoi ezberdinak bultzatuta<br />
beharbada, zeintzuk diren helburuak <strong>eta</strong> zeintzuk hauen mugak guztiz garrantzitsua den<br />
irakaslegoaren gaiari buruz hitz egiten ari garenean, <strong>hezkuntza</strong> formala arloko diskurtso<br />
politikoa gorpuzteko garaian, kontutan harturik, bestalde, honek naziogintzan joka<br />
dezakeen funtzioa zein izan daitekeen euskal <strong>nazionalismoa</strong>ren ikuspuntutik .<br />
63 .1 .- Zaharrak berri <strong>eta</strong> bilakaera baten iragarpena<br />
Aranaren heriotzak ez du -hau esatea gehiegi litzateke- aztertzen ari garen<br />
irakaslegoaren gai honen inguruko aparteko aldak<strong>eta</strong>rik sortuko, baina beharbada askotan<br />
kontutan hartzen ez den aipatu gaiaren alde garrantzitsu bat ez genuke ahaztu behar .<br />
Aurreko atal batean genioen bezala, <strong>eta</strong> laburbilduz, Aranarena planteamendu zorrotza<br />
dugu : irakaslegoarena arazo larria da irakaslegoa espainiarra delako <strong>eta</strong> espainiarra den<br />
<strong>hezkuntza</strong>-sistemaren zutabe nagusia delako (hitz batean esanda, ben<strong>eta</strong>ko arazoa<br />
espainiolizatzea litzateke, <strong>hezkuntza</strong>-sistema espainiarrrak -<strong>eta</strong> honen barruan irakasle<br />
espainiarrak- duena, alegia ; jakina, <strong>hezkuntza</strong>-sistema Espainia den horren besorik<br />
funtsezkoen<strong>eta</strong>rioa litzateke Aranaren ustez) ; beste gainontzekoa esandakoaren ondorio
Change language