Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

Nazionalismoa eta hezkuntza 23
la población, centralizando los medios de producción y concentrando la
propiedad en manos de unos pocos . La consecuencia obligada de ello ha
sido la centralización política . Las provincias independientes, ligadas entre
sí casi ín2icaniente por lazos federales, con intereses, leyes, gobiernos y
tarifas aduaneras diferentes, han sido consolidadas en una sola nación,
bajo un solo gobierno, una sola ley, un solo interés nacional de clase) ,
ruta sola línea aduanera"" .
Hau da, modernizatze prozesuak, industrializazioak, eta tartean dauden klaseinteresak,
estatu-nazioaren markoa behar dute ; honek, gauza dadin hain zuzen, bere
gobernupean duen gizartearen homogeneitatea bultzatzearen premia dauka, besteak beste
honek kontzientzia nazionala sortzen duelako, eta, bai bera ideologikoki legitimatzeko
bai homogeneizatze prozesua bideratu ahal izateko, hezkuntza sisteman aurkituko du
aparteko tresna (gero ikusiko dugu ze baldintzak bete beharko dituen hezkuntza sitemak
alde horretatik arrakastatsua izateko) . Finean, eta testuinguru honetan, nazioa boterearen
teoriaren bilaketaren markoan definitzen da edota, hobeto, legezko boterearen titularraren
definizioan' .
Edonola ere azkeneko orrialdeetan azaltzen saiatu garen egoera hezkuntzak Estatunazioarekin,
eta honekin bat egiten duen nazionalismo motarekin, duen lotura zertxobait
argitzeko baliagarria izan badaiteke, Estaturik ez duten nazioen kasuan bere papera zein
izan daitekeen argitzeke dago oraindik . Dena dela, hemen ere, ezinbestean, Estatunazioaren
erreferentzia nagusitzat jo beharko dugu . Horrela, "Nation-building" izenarekin
ezagutzen den eskolak ikuspegi interesgarriaren aurrean jarriko gaitu . Eskola honetako
elementurik garrantzitsuena den Rokkanek gure gaia Estatuen eraketa prozesuan
ulertzeko bidea erraztuko digu, nahiz berak nazio kontzeptuari espazio gutxi eskaini, eta
nazionalismoaz ez gehiegi arduratu .
Rokkanek20 proposaturiko ereduaren arabera, laburbilduz, eta Europako
18 MARX-ENGELS (1985) : Manifiesto del Partido Comunista. Moscú : Editorial Progreso ; 41 .
19 CORCUERA, J . ; ORIBE, Y . : ALDAY, J.M. (1991) :Historia del nacionalismo vasco en sus
documentos . Bilbo : Eguzki .
20 ROKKAN . S . (1975) : "Dimensions of state formation and nation-building", in TILLY, Ch .
(arg .) : The forination of national-states in Western Europe. Princenton : Princenton University Press .
562-600 . Recaldek Rokkanen eredua erabili du Espainiako zein Euskal Herriko prozesu nazionalak
aztertzerakoan . Ikus RECALDE, J .R . (1984) : "Intersección de dos procesos nacionales (Estudio del
conflicto español-vasco", in Estudios de Historia Social, 28-29 zk., 77-84 ; RECALDE, J .R. (1985) :
"Crisis de legitimidad en los procesos nacionales en España (Estudio del caso vasco)", in L .E . :
Industrialización y nacionalismo. Análisis comparativos . Sitgesen (1982-XII-20 .22) izandako "I
Coloquio Vasco-Catalán de Historió"ren aktak . Barcelona : Universitat Autónoma . 517-530 .