Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

28 Euskal Nazionalŕs,noa eta Hezkuntza (1895-1923)
baitu, nazioaren definizioari sendotasuna ematen dion neurrian . Kultur identitatea ez da
berez identitate nazionalaren islada, ezta ere -maila absolutoan bederen- helburu
politikoak dituen asmakizun arbitrario hutsa ; historia bere izaera dinamikoan ulerturik,
esango genuke korapiltsuak diren egoera sozial eta politikoei zentzua emateko
beharrarengatik sortzen dela . Eta eskutartean dugun gai honek zuzen zuzenean jotzen du
Estatuak eta subirotasunak osatzen duten gure gaiaren hezurraren atea
"Una vez planteada la pretensión de soberanía en nombre de una
unidad de humanidad determinada y definida territorialmente (nazioa), fite
natural relacionarla con los atributos de dicha unidad i33 .
Ezaugarri horien artean, Breully-k kultur identitatearena azpimarratuko du ;
Estatuak erabakiko du zer den garrantzitsua eta nola erabil daitekeen nortasun nazionala
ezartzeko, eta berak badaki beharrezkoak dituen batasunak eta egonkortasunak neurri
handian orokorra den kultur batasunean dutela oinarria . Zentzu horretan, garbi antzeman
daiteke kulturak, orain Estatu-Nazioari dagokionez, nazionalismoaren funtsezko elementu
gisa jokatzen duela . Ez da,edonola ere, kultur nazionalismo gisa uler zitekeen zerbait,
honek lotura estua baitu nazionalismo politikoarekin, azken honi, nahiz hainbatetan oso
nabermena ez izan, nolabaiteko kamuflajea edota jantzia eskaintzen diolarik . Beraz, ezin
da bereizketa faltsua sortu (are gutxiago neutraltasunaren diskurtsoan erori), ikusti
besterik ez dago boterea eta kultura artean dagoen harreman estua :
"El Estado sólo se muestra favorable a aquellas formas de acción
cultural que favorezcan la conservación de su poder ; pero persigue con
odio irreconciliable toda manifestación cultural que va más allá de las
barreras por el trazadas y puede poner en litigio su existencia" .
Esandakoaren arrazoia eman behar izanez gero, honako hau proposatzera
ausartuko ginateke : Estatuak populazioarengan kontzientzia nazionala errotzen du (eta
ezagutzen dugu zeregin horretan hezkuntza sistemak duen garrantzia) eta komunitate
politiko handiaren parte izatearen uste osoa indartzen du pertsonarengan (komunitate
horrekin apur ezinezko lotura izango luke, helburu eta edukia emango liokeelarik bere
izate pertsonalari) . Beste erara esanda, Estatu-nazioak hiritarrak politikoki soldatzen ditu
nazioaren inguruan, horretarako, bere "soldagarritasuna" kontutan harturik (identitate
elementu garrantzitsua den heinean), "nazioarena" den kulturaren iturritik edanaraziz .
Honen adibide ezin hobea aurkituko dugu kultur ezaugarri bereziko nazio edota
komunitate ezberdinak integratzen dituzten Estatuetan (frantsesa eta espainarra esate
baterako) . Estatuaren aldetik, estrategi politikoak zein administrazio mailakoak direla
medio, iharduera sistematikoa igar daiteke . Besteak beste, eta zuzenean gure gaiari
362 .
33 BREULLY, J . (1990) : Nacionalismo y Estado . Barcelona : Ediciones Pomares-Corredor, S .A .,
34 ROCKER, Op . cit ., 99 .