26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Hezkuntza-sistema nazionalen sorrera 39<br />

2 .- HEZKUNTZA-SISTEMA NAZIONALEN SORRERA<br />

Estatu-Nazioaren kontzeptupean Estatua <strong>eta</strong> Nazioa bat etorrarazteko beharrek<br />

eraginez eraikuntza nazionalera zuzenduriko neurrien artean Estatuak zeregin<br />

integratzailea eman zion hezik<strong>eta</strong>ri . Behin baino gehiagotan aipatu Hobsbawm-en<br />

hitz<strong>eta</strong>n, XIX. mendea "nazio-fabrikatzearen" denboraldia dugu ; Estatuak gizartearen<br />

homogeneizatzeari ekiten dio eskuartean dituen tresnak erabiliz, armada zein eskola,<br />

besteak beste, Estatuaren <strong>nazionalismoa</strong> zabaltzen dutenak . Irakaskuntza publikoa izan<br />

zen, hain zuzen, tresna nazionalizatzaile egokien<strong>eta</strong>riko bat . Ezin da ukatu Estatuak soilik<br />

integrazio nazionala bilatzen ez duenik, <strong>eta</strong> esan behar da bere - <strong>hezkuntza</strong> arloko<br />

helburuen artean ere, esate baterako, ekonomiaren laguntza edota gizarte mugikortasuna<br />

zein kontrol soziala aurki daitezkeela . Edozein eran begien bistakoa da ere, <strong>eta</strong> hau da<br />

guri une hon<strong>eta</strong>n azpimarratzea interesatzen zaiguna, hezik<strong>eta</strong>k Estatuaren esku<strong>eta</strong>n<br />

hartzen duen izaera politikoa : Estatuak nazioarena den (izan dehar duen) hiritarra du<br />

helburu, azken finean nazioa eraikitzeko bere oinarria izango dena, horr<strong>eta</strong>rako<br />

<strong>hezkuntza</strong>-sistema nazionala eraikitzerari ekiten diolarik .<br />

Atal honen xedea Estatu espainarraren <strong>hezkuntza</strong>-sistema nazionalaren sorrera<br />

aztertzea da, euskal <strong>nazionalismoa</strong>rentzako ezinbesteko erreferentzi puntua izango dela<br />

uste baitugu, euskal <strong>nazionalismoa</strong>k euskal nazioaren eraikitzearekin bat ez datorren beste<br />

nazio-proiektuari aurre egin behar dion neurrian, <strong>eta</strong> nahiko hedaturik dagoen <strong>hezkuntza</strong>sistemak<br />

ezarrita mugak gainditzeko premia izango duen aldetik . Guztiz ezaguna denez,<br />

<strong>eta</strong> guk aztertu behar dugun denboraldiari dagokionez, euskal <strong>nazionalismoa</strong> Hego <strong>Euskal</strong><br />

Herrian dago hedaturik soilik, <strong>eta</strong> hori da Estatu espainiarraren <strong>hezkuntza</strong>-sistemaren<br />

sorrera aztertzearen arrazoia . Edozein eran, <strong>hezkuntza</strong>-sistema frantsesera hurbiltzeko<br />

asmoa dugu, alde batetik beste <strong>hezkuntza</strong>-sistema nazional batzuek (espainarrak adibidez)<br />

eredu gisa, neurri handi batean bederen, hartu izan dutelako <strong>eta</strong>, bestetik, Ipar <strong>Euskal</strong><br />

Herriak -<strong>eta</strong> agian hau izango litzateke euskal <strong>nazionalismoa</strong> Hegoaldean baino<br />

beranduago zabaltzearen arrazoi<strong>eta</strong>ko bat- jasan behar izan dituen eragin<br />

nabarmenengatik' .<br />

' Beltzak aspaldi adierazi zuenez, badirudi Iparraldek ez duela historiarik izan (LOPEZ ADAN,<br />

E . (1979) :"Ipar <strong>Euskal</strong> Herria : 150 urte historiarik gabe", in SAIOAK, 3 . ZK. ; 99-135), <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong>ri

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!