Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
Euskal nazionalismoa eta hezkuntza (1895-1923) - Euskara
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Jeltzaleak <strong>eta</strong> irakaskuntzaren arazoa Aroiaren ondoren 315<br />
irakasleak bai, baina ez besterik gabe egungo irakasle eskol<strong>eta</strong>tik atera daitezkeen euskal<br />
irakasleak ; euskal irakasleak bai, baina -<strong>hezkuntza</strong>-egituraz gain- egitura politiko berri<br />
batek ahalbideratuko dituen irakasleak .<br />
Alde horr<strong>eta</strong>tik, ertabat berna ez den diskurtsoa plantemendu berriz gurutzatua<br />
ikusiko dugu, guztiz posibilista zenbait<strong>eta</strong>n, baina baita ere -bere muga guztiekin- orain<br />
arte ezagutu ez den errealitatea eraiki nahi duena . Nonbaitetik abiatzekotan, "ezetzaren"<br />
bestaldearen aurpegiaren berri emango genuke . Lehenik <strong>eta</strong> behin -<strong>eta</strong> ikus daiteke<br />
egindako bidea arin errepikatuko dugula- euskal <strong>nazionalismoa</strong>k ikuspegi pedagogikotik<br />
guztiz beharrezkoa ikusiko du <strong>Euskal</strong> Herriak dituen beharrei egoki erantzungo dion<br />
irakaslea : kristaua, hezik<strong>eta</strong>k duen alde moralari heldu ahal izateko 248 , irakasleak duen<br />
-<strong>eta</strong> izan behar duen- askatasuna, haurren formazioari dagokionez, kalterako iturri<br />
izaterik ezin duelarik ; bere ben<strong>eta</strong>ko funtzioaz j abetzen den irakaslea <strong>eta</strong>, alde horr<strong>eta</strong>tik,<br />
kultur arloko formazioaz gain, disziplina, lana, errespetua, <strong>eta</strong>b . bere lanaren ardatz<br />
nagusitzat hartuko dituena ; buru-belarri irakaskuntzan murgilduko dena, belaunaldi<br />
berriekiko<strong>eta</strong>z gain, gizartearekiko erantzunkizunari aurre egiteko gai izango delarik ;<br />
<strong>Euskal</strong> Herria ezagutuko duen irakaslea <strong>eta</strong> bere iharduera honen ezaugarri<strong>eta</strong>ra (historia,<br />
geografia, hizkuntza, . . .) egokitzeko gai izango dena ; bereziki ikasle euskaldunen beharrei<br />
erantzuteko euskaraz irakasteko gai den irakaslea, hots irakasle euskalduna za9 ; <strong>eta</strong>b .<br />
Bestalde -orain arte behintzat irakaslegoak suposatu izan duen eraso politikoa<br />
neutralizatzeaz gain (irakasleak erakartzeaz ez hitz egiteagatik)-, <strong>eta</strong> irakaslegoak<br />
suposatu izan duen arazo ekonomikoari buruz esandakoa gogoratuz, soldata <strong>eta</strong> burutu<br />
lanaren arteko oreka ezinbestekoa izango da, ordainak behar bezalako fruituak eskatzen<br />
dituelarik . Guzti honek eskatuko luke, irakasleak bertakoak izateaz gain, besteak beste,<br />
hurbileko kontrola <strong>eta</strong>, ondorioz, bertako erakundeek izendatuak <strong>eta</strong> bertako diruaz<br />
ordainduak, baita ere irakasle-egitura berritua 25o<br />
Ezetzaren beste aurpegia antzematea erraza izanik ere, euskal <strong>nazionalismoa</strong>k<br />
ezetza emateaz gain beste zer edo zer adierazten duen ikustea da orain interesatzen<br />
zaiguna, nagusitzen direnak jarrera erreeaktiboak diren ala egoerari aurre egiteko inolako<br />
erizpiderik ba ote dagoen esan ahal izateko, . Alde batetik, orokorki, nabarmena da,<br />
jeltzaleen ustez, irakaslegoaren arazo honen inguruan euskal diputazioek duten<br />
erantzunkizuna . Lehenik <strong>eta</strong> behin, iraganean izandako autonomia apurrari eutsi beharko<br />
liokete <strong>eta</strong> legeak eskeini ditzakeen bideak, bide-zidorrak badira ere, hartu . Argia da, alde<br />
240 Badakigu irakurk<strong>eta</strong> moralak baduela, klase ikuspegitik, beste era bateko irakurk<strong>eta</strong>, baina<br />
-dagoeneko horr<strong>eta</strong>z jardun gara- ez gara gai honekin luzatuko .<br />
249 Zehatzak izatekotan, konturatuko gara honek ez duela irakasle guztiak euskaldunak behar<br />
dutela izan esan nahi ; ikasle euskaldunak euskalduna den irakaslea behar duela besterik ezin da<br />
ondorioztatu .<br />
250 Gogoratu alde horr<strong>eta</strong>tik funtzionaritzak, eskalafoiak, <strong>eta</strong>b . sortzen dituzten arazoak .
Change language