Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

eta berau babesten duten muga etnokultural autorregulatuak (“self-regulated
ethnocultural boundaries”) (1991: 357) ditugu.
Erdigunean, beraz, delako hizkuntza horretan mintzatzen den taldea
dago eta azalpenak talde horren autorregulazio etnolinguistikoaren
ideiaren gainean antolatzen ditu Fishmanek.
Hizkuntzaren iraupena
Hizkuntzaren iraupena esandako mekanismoen bizitasunari 58 zor
zaio:
Language maintenance, the process and pursuit of inter-generational linguistic
continuity, is a reflection of sufficient indigenous control over and
delimitation of ongoing inter-group interaction processes so that they do
not overpower the indigenous ethnocultural system.
(1989: 177)
Kasu hauetan ere, nahiz eta belaunaldiz belaunaldiko transmisioa
bermatuta egon, hizkuntz komunitatea ez da kanpotiko eragin etnolinguistikoei
mugak jarri beharretik libratzen (1991: xii).
Halaber, orain arte iraun duten hizkuntz komunitate gehienek euren
ama hizkuntzaren transmisioa, nagusiki ahozkoa izateaz gain, etxea-familia-auzoa-komunitatea
multzoaren sendotasunean oinarritu dute (ibid.:
95), hots, “lehen mailako erakunde soziokulturalen bidez” (1988a: 14),
eta Kataluniako edo Quebeceko egungo saio itxaropentsuek 59 aipaturiko
transmisioa inoiz eten ez izana dute abiapuntu (1991: 374).
Sistema etnolinguistikoaren dislokazioa
Hizkuntz ordezkapena azaltzeko dislokazio kontzeptuaz baliatzen da,
binomioa talde dislokatuak/talde dislokatugabeak (egituratuak edo
etnolinguistikoki autorregulatuak) izanik (1988b: 178-9). Alegia, hizkuntza
aldatzea sistema etnolinguistikoa dislokatzen denean gertatzen
da:
112
Oinarri Teorikoak
Language shift of any kind (…) is an indicator of dislocation. It implies the
breakdown of a previously established societal allocation of functions; the
alteration of previously recognized role-relationships, situations and
58. Goiko kontzeptuen kidea Howard Giles, Richard Y. Bourhis eta Donald M.
Taylor-ek 1977. urtean plazaratutako bizitasun etnolinguistikoa (“ethnolinguistic vitality”)
genuke. Ikus, adibidez, Giles eta Johnson (1987), Giles, Coupland eta Coupland
(arg.) (1991) eta Harwood, Giles eta Bourhis (1994).
59. Ikus 10. kapitulua: “Three Success Stories (More or Less): Modern Hebrew,
French in Quebec and Catalan in Spain”. In Fishman (1991: 287-336).