Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako Euskararen Historia Soziolinguistikoa
nocer la región así delimitada frente a la definición dominante y desconocida
como tal —por tanto, reconocida y legítima—, que la ignora.
(Bourdieu 1985: 90)
Eta adibide gisa Okzitaniako kasua aipatu du:
El acto de llamar «occitana» la lengua que hablan aquellos a quienes se llaman
«occitanos» porque hablan esa lengua (…) y de denominar
«Occitania» —pretendiendo así hacerla existir como «región» o «nación»
con todas las implicaciones históricamente constituidas que estas nociones
encierran en un momento determinado— a la región (en el sentido de
espacio físico) en que esta lengua se habla, no puede decirse que sea una
ficción sin efectos.
(ibid.: 90)
Antzeko zerbait bilatu zuten Campion eta bere lankideek eta horretara
zuzendu zituzten euren ahaleginak. Haien emaitza abertzaletasuna
eta euskalduntasuna batera biltzen zituen sistema ideologiko berria
dugu: foruzaletasuna. Bere barruan, euskarari lehentasunezko tokia aitortu
zioten teorian behintzat 278 : euskal izaeraren muina.
Euskal abertzaletasunaren adierazpenak XVIII. mendetik bederen
zetozen, baina Javier Corcueraren iritziz (1979: 51), agerpen solteak
ziren, ezin ditugu jarraitasuna zuen mugimendu bakar baten gisa hartu.
Urrats erabakigarria —“la formulación de una política común encaminada,
por primera vez, a «formar un solo pueblo»” (etzana nirea da)
(ibid.: 124)— Campion, Iturralde eta gainerako foruzaleek —Becerro
de Bengoa eta Fermin Herran 279 arabarrak, Sagarminaga…— egin
zuten, funtsean geroko nazionalismoaren osagaiak jadanik bilduta
zituen ideologia eratuz: “en definitiva, su fuerismo apenas se distingue
del futuro nacionalismo” (ibid.: 128).
Alde horretatik, Sabino Aranaren zeregina foruzaleen argudioak
azken muturreraino eramatea baizik ez zen izan, Corcuerak dioenez:
“Los argumentos teóricos del nacionalismo se van generalizando antes
de que éste se formule: en cierto sentido, Sabino de Arana no hará sino
una lectura consecuente de las tesis fueristas” (ibid.: 154). Iritzi berekoak
dira, halaber, Caro Baroja (1971-2, III: 188), Antonio Elorza (1978:
164) eta Patxi Zabaleta (1993).
Bestalde, aipatu historialariek Campionek berak jadanik adierazita
zuena berretsi dute funtsean:
278. Ikus 8.4 atala, Nafarroako mugimendu euskaltzaleen mugei buruzkoa.
279. Fermin Herran Gasteizko Revista de las Provincias Euskaras (1878) aldizkariaren
sortzailea izan zen.
471