08.06.2013 Views

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Si se han conservado, si van a continuar vivas, esto se debe al apego que les<br />

han demostrado y les demuestran gentes de toda edad y diversa condición.<br />

Es decir, a lo que en inglés suelen denominar language loyalty (…). Esta<br />

adhesión no es, sin embargo, un dato primitivo, un movimiento del espíritu<br />

que sopla donde quiere sin depender de algún sustrato de más baja<br />

condición. Está estrechamente condicionada y limitada por factores económicos,<br />

sociales, políticos (culturales, religiosos), etc.<br />

(1985: 196-7)<br />

Bide honi jarraikiz 37 , <strong>euskararen</strong> iraupenaren arrazoiak haren hizkuntz-bereztasunean<br />

baino gehiago euskaldunengan bilatuko ditugu,<br />

“por tratarse de una fidelidad de los hablantes, no de la lengua misma”<br />

(1985: 156).<br />

Iraupena oso trinkoa izan den gune geografiko jakin batean gertatu da:<br />

“el núcleo de habla vasca (localizado en época histórica sobre todo en<br />

buena parte de Vizcaya, en Guipúzcoa y en la zona montañosa de<br />

Navarra), —más, naturalmente, el país vasco-francés, erantsi zuen 24.<br />

oin-oharrean— (…) parecía tan compacto y tan impermeable” (1985:<br />

157-8) 38 . Gune hau erromanizatu gabe gelditu zen bera da (1987a: 15)<br />

eta, esan bezala, ez zuen Nafarroa osoa besarkatzen: lagun ugari “de<br />

habla materna románica” izateaz gain, euskara “era minoritario en una<br />

zona extensa y rica del Reino” (ibid.: 80).<br />

Nafarroan, hortaz, historikoki hiru alde eratu dira euskarari dagokionez:<br />

<strong>euskararen</strong> gune trinkoa, bazter eremuak, non gutxiengoan<br />

zegoen, eta alde erdalduna.<br />

Euskararen iraupena Erdi Aroan: euskal gizarte-antolaketaren iraupena.<br />

Euskarari atxiki zaion lurraldea “hararteko bizimoduari eustea lortu<br />

zuen eskualdea” (1988c, II: 1.016) da. Era berean:<br />

74<br />

Oinarri Teorikoak<br />

No es dudoso que el vascuence se conservó, ya desde la época imperial romana,<br />

en la medida en que no fue destruida la sociedad gentilicia a la que servía<br />

de instrumento de comunicación, y de instrumento muy útil a juzgar por<br />

el apego que le mostraron sus usuarios. Algo debió de quedar de esta sociedad<br />

gentilicia o tribal (…) en el reino de Navarra, a partir del siglo IX (…).<br />

A fin de cuentas, no se puede poner en duda que muchas huellas de la organización<br />

social tradicional han seguido vivas durante largo tiempo, puesto<br />

que al menos sus rastros han llegado hasta nuestros días.<br />

(1985: 218)<br />

37. Ikus, orobat, “Las lenguas y la política” artikuluan: “Se trata, en último término,<br />

de la adhesión o despego de una comunidad respecto a su lengua” (1985: 185).<br />

38. “Euskararen bide luze bezain malkarrak” idazlanean ere “gune trinko bat” eta<br />

“listuz joan” diren ertzak bereizi zituen Mitxelenak (1988c, II: 1.016).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!