08.06.2013 Views

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Nafarroako</strong> Euskararen Historia Soziolinguistikoa<br />

“harrokeriak” beste irtenbide bat bilatzera behartu omen zituen erromatarrak:<br />

emakume sabinoak bahitzea (ikus 7. irudia). Bahiketa, dena dela,<br />

Romulok behin eta berriro azaldu zuenez, guztien onerako izango zen:<br />

(…) Rómulo en persona iba de una parte a otra y explicaba que esto había<br />

sucedido por la soberbia de sus padres, que habían rehusado el matrimonio<br />

con los pueblos vecinos; que, no obstante, ellas serían aceptadas en<br />

matrimonio y compartirían todos sus bienes, su patria y sus hijos (…); que<br />

apaciguasen sus iras y entregasen su corazón a quienes la casualidad había<br />

entregado sus cuerpos; que muchas veces de la injuria ha nacido después el<br />

afecto, y que por esto ellas disfrutarían de mejores maridos (…)<br />

(ibid.: 9,5)<br />

Sabinoek, baina, ez bide zioten Romulori jaramonik egin eta gerrari<br />

ekin zioten: “la última guerra la iniciaron los sabinos, y fue con mucho<br />

la más importante” (ibid.: 11,5). Borroka latza izan zen, sabinoak ere<br />

gudari onak zirelako, baina erromatarrak apurka-apurka nagusitzen hasi<br />

ziren. Orduan, emakume sabinoak bien artean tartekatu eta bakea egin<br />

zezaten erregutu zieten. Bi herriek, hunkituta, borrokari utzi eta bat egitea<br />

erabaki zuten, Erromaren agindupean, etorkizuneko Erroma<br />

zoriontsu eta handiari hasiera emanez:<br />

(…) las mujeres sabinas, por cuyo rapto se había originado la guerra,<br />

revuelto el cabello y rasgadas sus vestiduras, vencido su temor femenino<br />

por las desgracias, se atrevieron a avanzar en medio de una nube de flechas,<br />

lanzándose de través impetuosamente a separar los ejércitos enemigos<br />

y poner fin a sus cóleras. (…). Esta actitud conmueve a los soldados<br />

y a sus jefes. Se produce un silencio y una calma repentina. Luego se adelantan<br />

los jefes para hacer un tratado. Y no sólo firman la paz, sino que<br />

los dos pueblos hacen uno solo. Asocian el poder y confieren todo el<br />

mando a Roma.<br />

(ibid.: 13,1-4)<br />

Erromaren sorreraren kondairak, laburbilduz, hiru funtzioak biltzen<br />

dituen gizartearen osaketa nola burutzen den erakusten digu. Sintesia<br />

emakume sabinoen —hirugarren funtzioaren ordezkariak— bahiketa<br />

eta ondoko gerraren bidez burutu zuen Romulok —lehen eta bigarren<br />

funtzioen ordezkaria—, horrela Erroma, behin garaituek hoberena erromatarrekin<br />

elkartzea zela “ulertu” eta gizartea osatuta gelditu eta gero,<br />

kanpo gerrate eta konkistetarako prestatuta utziz.<br />

Pentsamolde hau zeharo dinamiko eta eredugarria da: arrotzek edo<br />

etorri berriek —Eneas, erromatarrak—, jaungoikoen babesaz, bertakoak<br />

—latinoak, sabinoak— bi irtenbideren artean hautatu beharrean jartzen<br />

dituzte: edo indarrez garaituak izan edo nagusien baldintzak onartu<br />

eta haiekin batera gizarte berria eraiki. Irlandan lehendabizikoa ger-<br />

197

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!