Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Bonaparte Printzearen eta Bere Laguntzaileen Lekukotasunak
tuko dira: ikerketa zientifikoak, literatura, instituzio edo erakundeen
lana, hizkuntzaren aldeko nahiz aurkako ekimenak, eta abar.
5.1 Bonaparte printzearen lekukotasunak
Bonaparteren lekukotasunok argigarriak eta baliotsuak dira oso, are
gehiago norengandik datozen jakinda, eta orduko egoeraz nolabaiteko
ikuspegi orokorra irudikatzea ahalbidetzen digute, muga nabarmenak
badituzte ere.
5.1.1 Bonaparteren lekua euskararen gizarte-bilakaeran
Ohorezko tokia aitortzen zaio Bonaparte printzeari euskalaritzaren
eta, oro har, euskararen historian. Gaiaz arduratu direnen gogoetak baztertu
gabe, Bonaparteren ekarpenak geure ikuspegitik begiratuta laburbilduko
ditut hurrengo paragrafoetan.
Bonaparte printzearen eragina ulertzeko errealitate sozialak bi osagai
dituela izan behar dugu gogoan: gertakari objektiboak eta pertsonen
uste edo pertzepzioak —“incluir en lo real la representación de lo real”,
esan du Pierre Bourdieuk (1985: 88) 155 —. Errealitatea, bada, bien batuketaren
emaitza da, alde objektibo eta subjektiboen batuketa 156 , eta
ikertzaileen zeregina biez arduratzea da, Mario Bungek agertu duenez
(1995: 24). Beherago, ideia beraren azalpena argituz, zera gaineratu
zuen Bungek:
(…) los científicos sociales están interesados en estudiar la manera como
los factores subjetivos, tales como las creencias, las valoraciones y las actitudes
influyen objetivamente sobre las acciones y, a su vez, cómo las acciones
de otra gente influyen en nuestras experiencias subjetivas.
(ibid.: 38)
Zientzialariak, beraz, errealitatearen alde objektiboak nahiz subjektiboak
aztertu behar ditu, jakinik alde subjektiboek ere —pertsona baten
sinesmenek, kasu— azterketa objektiboa onartzen dutela: “El objetivismo
no supone el rechazo de la subjetividad: sólo nos invita a estudiarla
objetivamente” (ibid.: 23). Errealitateak bi osagaiak, objektiboak eta
subjektiboak, dituela inon garbi baldin badago hizkuntzaren kasuan da
155. Bereizketa honen kidea Guy Rocherren (ikus 1.2.4 atala) gizarte-sistema eta
sistema sinbolikoa bikotea genuke.
156. “La realidad social se compone, pues, de objetos, sujetos, y de representaciones
elaboradas por los sujetos acerca de los objetos y de los sujetos” esan du Benjamin
Tejerinak (1992: 19). Interesgarriak dira, oro har, lan bereko “Las representaciones
sociales de las realidades colectivas” (ibid.: 13-72) kapituluan aurkezten diren eztabaida
eta bibliografi erreferentziak.
272