Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako Euskararen Historia Soziolinguistikoa
tian kokatzen dela, ez bakarrik hizkuntz bilakaeraren gizarte-testuingurua
hartzen dela kontuan 3 , eta (b) hizkuntzalaritzaren esparru orokorreko
lana dela, ez, adibidez, soziologiakoa, bere ezaugarri nagusietako bat
disziplinartekotasuna izan arren.
Goikoa da, hain zuzen ere, soziolinguistikaren definizioa Suzanne
Romaineren hitzetan:
Sociolinguistics is the subdiscipline of linguistics wich deals with the relationships
between language and society.
(Romaine 1994: 4.005)
Zentzu berean mintzatu da Peter Trudgill ere:
A term used to describe all areas of the study of the relationship between
language and society other than those (…) wich are purely social scientific
in their objectives. Sociolinguistic research is thus work which is intended
to achieve a better understanding of the nature of human language by
studying language in its social context and/or to achieve a better understanding
of the nature of the relationship and interaction between language
and society.
(Trudgill 1992: 68)
Bi definizioek ideia bera azpimarratzen dute: soziolinguistikaren
berezko ikergaia hizkuntza da —edo giza lengoaia, oro har— eta bere
tokia hizkuntzalaritzan aurkitzen du, ez bestelako gizarte-zientzietan 4 ,
nahiz eta harreman estuak izan hauekin. Alegia, linguistikaren arduretako
bat hizkuntzaren gizarte-egoera da, edo beharko luke izan, hizkuntza,
Joxe Azurmendik (1987: 122) esan bezala, “bere egiazko bizileku naturalean,
hiztunen ahotan aurkitzen da”-eta.
Baieztapen hauek Ferdinand de Saussurerengan 5 berarengan ere aurki
lezakete babesa: “es menester una masa hablante para que haya una lengua.
Contrariamente a las apariencias, en ningún momento existen éstas
3. Bereizketa garbi adierazi zuen, esate baterako, Gonzalez Ollek (1978: 229):
“Me refiero a estudios cuya orientación básica se declara de modo explícito y específico
como sociolingüística; no a cualesquiera otros, ya que precisamente uno de los rasgos
metodológicos característicos de la escuela lingüística española ha consistido en su
atención habitual a las circunstancias extralingüísticas”.
4. Soziologiatik ere iritzi bera adierazi da: “no estoy sosteniendo que la lingüística
deba ser satélite de la sociología y, desde luego, tampoco la sociolingüística. Una y
otra han de ocuparse, como es obvio, del lenguaje, que es un objeto con identidad propia
que requiere un tratamiento científico diferenciado” (Beltran 1991: 150).
5. Asko dira soziolinguistikaren ikuspegitik Saussurek erakutsitako bideari buruz
jardun duten ikertzaileak. Hona hemen izen batzuk, zerrenda batere agortu gabe:
Sanchez Carrion (1981 eta 1985), Labov (1983), Calvet (1987 eta 1993a), Fishman
(1988b), Rotaetxe (1988), Zuazo (1988), Fairclough (1989), Giglioli (1990), Beltran
(1991) eta Villena (1992).
23