08.06.2013 Views

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

Nafarroako euskararen historia soziolinguistikoa

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

<strong>Nafarroako</strong> Euskararen Historia Soziolinguistikoa<br />

Norbanakoengandik hizkuntzaren sistemara eta gizartera<br />

Azterketa gizabanakoen hizkuntz portaeran hasi —“Los individuos<br />

que usan las lenguas son (…) el punto de contacto” (ibid.: 17)—, hizkuntzaren<br />

sistematik pasa (ibid.: 17) eta gizartean —“el comportamiento<br />

lingüístico de los individuos bilingües (…) está condicionado por las<br />

relaciones sociales en la comunidad en la que viven esos individuos”<br />

(ibid.: 24)— bukatzen da 51 .<br />

Arreta gizarte mailako faktoreetan jarri ezean, dio Weinreichek, ez<br />

dago interferentziaren azterketarik burutzerik (ibid.: 21), eta era berean:<br />

“el lingüista que hace teorías acerca de la influencia de las lenguas, pero<br />

no se preocupa por explicar el ambiente sociocultural del contacto lingüístico<br />

deja su estudio en el aire, por decirlo así” (ibid.: 24). Areago,<br />

hizkuntza baten bestearen gaineko eragina ezin da datu linguistiko hutsen<br />

bidez azaldu (ibid.: 144). Kanpo faktoreen artean, banakoen ezaugarriak,<br />

gizartearen ezaugarriak eta denbora azpimarratu ditu:<br />

(…) los factores externos incluyen ciertos rasgos individuales de los<br />

hablantes bilingües, algunas circunstancias de la situación lingüística (el<br />

bilingüismo de los interlocutores, la participación emotiva de los hablantes,<br />

etc.) y el contexto sociocultural del contacto lingüístico, donde funcionan<br />

factores de valor social, de purismo y otros semejantes. El elemento<br />

de tiempo, o duración del contacto, también puede intervenir.<br />

(ibid.: 145-6)<br />

Gizabanako elebiduna: hizkuntza dominantea<br />

Gizabanako elebidunaren azterketa delako lagun hori bi hizkuntzen<br />

aurren nola kokatzen den argitzera zuzendurik dago. Azterketaren giltza<br />

psikologiako hizkuntza dominante (ibid.: 161) kontzeptua dugu, pertsona<br />

jakin batengan nagusitzen den hizkuntza zein den izendatzen duen<br />

kontzeptua, alegia —zehazkiago mintzatuz, hiztunen barne mailako hizkuntza<br />

dominantea 52 —. Kontzeptu hau oso konplexua da eta hiztunak<br />

51. Gizakiaren eta gizartearen arteko harremanei buruzko eztabaida etengabea da<br />

gizarte-zientzietan eta maiz irizpide metodologiko kontrajarrietara —indibidualismo<br />

metodologikoa vs determinismo soziala— eraman du, azentua norbanakoan ala gizarte-egituretan<br />

jartzen den arabera (Tilly 1992: 358; Giddens 1993: 739-42). Guy<br />

Rocher-ek, adibidez, abiapuntua bi pertsonen arteko harremanean ipintzen du:<br />

“hemos abordado la realidad social a partir de la unidad más reducida de observación<br />

en sociología: la relación entre dos personas, de la que hemos desprendido la noción<br />

de acción social, a partir de la noción de interacción” (Rocher 1990: 103). Biak uztartzen<br />

dituen ikuspegirako, ikus Leca (1992).<br />

52. Dominante kontzeptuaren bikotea errezesibo dugu. Dominante/errezesibo<br />

binomioa barne/kanpo binomioarekin gurutzatu behar da eta orduan lau egoera<br />

105

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!